«Ganaduzaleak, lege aldetik, ez gara batere babesturik sentitzen»


1991ko abenduaren 08an
Euskal Herriko kuatreroen arazoa dela eta, Juan Bautista Arruabarrena ganaduzaleari elkarrizketa.
Juan Bautista Arruabarrena, ganaduzalea
«Ganaduzaleak, lege aldetik, ez gara batere babesturik sentitzen»
ARGIA. Aralar inguruan ganadu lapurketarik izan al da azken aldi honetan?
J.B. ARRUABARRENA. Bai desagertu izan dira ale batzuk, baina ganaduzaleek askotan esaten dute harrapatu egin dizkietela. Batzuetan egia izaten da, baina gertatu izan da handik denbora gutxira aberearen hezurrak aurkitzea. Zenbait jenderen esanez ezin da fidatu.
A. Nolakoak izan dira lapurketak?
J.B.A. Egunez izaten dira, Iapurtutako ganadu hau larrean izaten delako, erdi basatia. Normalean kuatreroak beraien ganaduarekin igotzen dira mendira, eta han beraienak ez diren abereak hiltzen dituzte, erdi basatiak eta ez basatiak, denak batera behera jaitsiz. Gero, kamioietan sartu, eta lapurtutakoak banatzea besterik ez zaie falta.
A. Eta honek zenbateko diru galera suposatzen dizue ganaduzaleoi?
J.B.A. Larreko behi hat 150.000 eta 160.000 pezeta bitartean saltzen da normalean. Zalditeria 160.000 eta 180.000 pezeta inguruan ibiltzen da. Hau kontuan harturik pentsa zer diru galera izan ditzakeen behi batzuk ohosten dizkioten ganaduzaleak. Diru asko, berreskuratzen ez dena.
A. Legalki babesturik ikusten al zarete lapurketa hauen aurrean?
J.B.A. Ez, ez gara batere babestuak sentitzen.
A. Elkarte bat osatu behar duzue Aralarko ganaduzaleok, ez da hala?
J.B.A. Bai, paper ofizial guztiak lortu ditugu jadanik eta hemendik oso denbora gutxira lortuko dugu geure elkartea gauzatzea.
A. Zenbat herritako ganaduzaleak egongo dira elkarte horretan?
J.B.A. Hamalau herritakoak gara denak. Ordizia, Lazkao, Amezketa... Asko gara.
A, Berreskuratzen al dituzue inoiz laparturiko ganadu buruak?
J.B.A. Ez, inoiz ez. Orain urte batzuk Lazkaon, zaldi bat lapurtu zuten. Nafarroa aldekoak ziren lapurrak. Harrapatu ere egin zituzten baina handik gutxira kalean zeuden, ez zieten ezer egin.
Negurako asegurua ere egiten dugu, baina aseguru horrek ez ditu lapurketak estaltzen, bigarren pertsonei eginiko kalteak baizik, eta orduan guk inoiz ez dugu ezer jasotzen galdutako aberearen truke.
A. Eta ba al dakizue zer egiten duten abere horiekin?
J.B.A. Beno, oso zaila da hori jakitea, baina adibide bat emango dizut. Orain sei bat urte bi behor desagertu ziren Amezketan. Zamorako soro batean ari ziren lanean denbora gutxira. Hemendik harrapatu eta gero sareren bat eratu dute, azoka eta bitartekarien bidez saltzen joateko. Hori uste dugu ganaduzaleok behintzat.
Amagoia Iban
27

GaiezEkonomiaLehen sektoAbeltzantza
PertsonaiazARRUABARRE1
EgileezIBAN1Ekonomia

Azkenak
Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Jaurlaritzari “kezka” sortu dio EHUko Medikuntza Fakultateko euskarazko plaza berrien kopurua %60 murrizteak

EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.


Donostiako Guardetxearen aldeko osoko bilkurako protestan gazte bat atxilotu du Udaltzaingoak

Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.


AEBek proposatutako su-eten akordioa “aztertzen” ari da Hamas

Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.


2025-05-30 | ARGIA
Gizon batek 13 urteko alaba hil du eta bere buruaz beste egin du ondoren, Bilbon

Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.


Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioa bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


Eguneraketa berriak daude