"Publikoa aldatu egin da»


1991ko irailaren 22an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Mattin Treku bertsolariaren omenaldia dela eta, Euskal Kultur Erakundeko Daniel Landarti elkarrizketa.
Daniel Landart, Euskal Kultur Erakundekoa
"Publikoa aldatu egin da»
ARGIA. Mattin, irriaren erregea?
DANIEL LANDART. Iparraldean behintzat Mattin zutitzen zelarik bertso bat kantatzeko, bere gorputzak, bere kurritzeko manerak, hori guziak jadanik piska bat irria sortarazten zuen. Horretan uste dut teatrolari lana ere landu zuela. Baina, bere bertsoetan gai serioak irriarekin itzulikatzen zituen baita ere. Nahiz eta denok badakigun arriskugarria izan daitekeela eta batzuetan, urrunegi joan zela.
A. Hil ote da bertsolaritza Iparraldean Mattin eta Xalbador joan ondotik:
D.L. Ez dut batere uste. Baditugu oraindik bertsolariak, eta izanen ere. Xalbadorren liburuak, bereziki, irakurtzen ditugularik, harrituak gelditzen gara; baina ez pentsa hasierako Xalbador bertsolaria, azken urteetako bera zenik. Eta gure beste bertsolarietan, ez dut izenik emanen, badira ere onak.
Orokorki hartuz, bai Iparraldean eta bereziki Hegoaldean, azken urteetan bertsolariak urrats handiak egin ditu. Gaurko bertsolariak, aurrekoekin konparatuz hobeak direla uste dut.
Publikoa gainera aldatu egin da. Publikoak biziki kasu gehiago egiten dio bertsolariak esandakoari. Hortakotz, gaur egun bertsolari izatea askoz ere zailagoa da, duela zenbait urte baino.
A. Mattinek ez zuen maite bertsoak idaztea, zergatik?
D. L. Lehendabizi, lan zaila izaten delako. Hala ere, «Etxe xokotik dantzari" liburuan, bertso politak badira. Konparatzen badugu «Ahal dena" bere lehen liburuarekin, han hemenka kantatu bertsoak, Aita Zabalak liburura aldatuak; azkenekoak hobeak dira, hots, idatzitakoak. Eta bigarrenean idatziak dira, kantatuak baino.
A. Pastoral bat idatziko ote da inoiz, Mattinen gainean?
-D.L. Nork erranen zuen bat izango zela, Xalbadorrez?
A. Zer diozu omenaldiaz, tenorean heldu zaio?
D. L. Beti kasu egin behar zaio omenaldi hitzari. Hala ere iruditzen zait hamar urteren buruan, Mattinen ohorez egun batzu muntatzea aberasgarri dela; ez atzera begiratzeko, duela hamar urtekoari atxikitzeko baino. Gauzak poliki egiten badira, bai mintzaldi, bai erakusketa, bai harri baten lantzea... Eskultore batek hilabeteak pasatu ditu lan txukun bat prestatzen, Herriko Etxeak baratze bat eskainiko dio harri horri, liburu bat agertuko da bestalde. Beraz omenaldi hori aberasgarria da kulturarako. Omenaldiek hori izan behar dute.
Mikel Asurmendi
47

GaiezKulturaKultur ErakEKE
GaiezKulturaBertsolaritBertsolariaTREKU1
GaiezKulturaEkitaldiakOmenaldiak
PertsonaiazLANDART1


Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude