Txanpa Ta Kresalakoakin Izketaldia


1965eko irailaren 19an
Luis Etxaburu "Latxanbre" eta Mari Carmen Zubikarai, "Txanpa" dantzataldearen arduradunei elkarrizketa
Gerardo Garramiola eta Jose Luis Ibaibarriaga, "Kresala" dantzataldearen arduradunei elkarrizketa
Gure Dantzariak
Txanpa Ta Kresalakoakin Izketaldia
Gure euskaldun izakera galtzen doalata beti illeta joten ez gara ibilliko. Pozgarrl yakun zerbait be ikusten da: gure dantzen, biztualdia.
Gaur, espatadantzarien dantzak indartsuen egon diran denporetan bezin indartsu aurkitzen dirala esango genduke. Aldi oneitan atse denik artu barik diardue gure espatadantzariak gure dantzen edertasunagaz batera, baster guztitietara poza ta alaitasuna za baltzen.
Ta etxe barruko kontuak ez dira bakarrik: aberritik kanpora be erakutsi dabe zelako dantza ede rren jaube garan euskaldunak. Goizaldi, Andra Mari ta abar talderen lana goragarria izan da.
Goragarria ta txalogarria balta be lan oneitan diarduen espata dantzari guztien lana. Dantza utzakin ez dogu ezer egiten, ez dogu ezer egiten, ez genduke nai dantza utzakin gelditzerik, baiña dantzak be biar doguz, dantzak be Euskal Erria diralako ta alaitasuna izanagaz gaiñera gazteengan euskalduntasun oso baten azia izan lekezelalako.
Ondarrun dantza talde bi daukaguz: Txanpa ta Kresala. Biak ederrak, edonun lotsa barik agertzeko modukoak.
Lenengoaren erakusle Etxaburu tar Luis da"Latxanbre" ezizenez, bere andregai Zubikarai-tar Ma_ ria Carmenek lagunduta. Kresala'ko arduradunak Garramiola tar Gerardo ta Ibaibarriaga-tar Jose Luis
Bi taldetakoak ikaragarrizko lana dagie. Uda ta negu egunero ekiten dautse erakuste lanari.
Eroapena, pazientzia be biar da askotan mukirik be kentzen ez dakien umeai dantzan erakusteko.
Euren antik entzunda jakin nai izan doguz aldizkari onetan agertzeko euren kontuak eta lenengo "Latxanbre"gana joan gara. Ta asi gara beragaz jardunean,
–Kaxo adiskide, Txanpa-ko kontutxu batzuk jakin naian nator ZERUKO ARGIA_n argitaratzeko. jakiña zeuk eragozpenik jartzen ez badozu.
–Jaungoiko maitea, ori esateabe
-Tira ba. Uste dot aurten aspertu be egingo ziñela dantzan, erri ta erteste egin dozuen bestegaz.
–Aspertu ez, naita izerdi asko jaurti.
–Zenbat aldiz egin dozue dan tzan.
-Askotan; erri naiku ikusi doguz. Deba, Deusto, Erandio Eibar Elgoibar, Bermeo, ta Lujuan izan gara. Ta jakiña errian be iru lau aldiz dantzatu dogu:
-Zenbat lagunek osatzen dau Txanpa?
–Larogetamar, bederatzi aldratan, iru urtetik ogetabi urte bitartekoak, ni zarrena nazala.
–Ainbeste lagunek, gastuak be eukiko dozuez ba?
–Asko, jendeak uste daben baiño geiago; baiña polito lagundu dausku erriak ta ez gara txarto gelditu. Baiña, aurrerantzian be laguntza orren premiñan gagoz ta ez dauskula ukatuko uste dot.
–-Adiskide, Txanparen kontuai lagata zeure zeuriak esatea ez litzake txarto etorriko. Andregaia lagun dozula marka gogorrak egin dozuz dantza azkean. Zenbat norkgeiagokara joan zarie?
–Amalau erritan, ta ez dogu txarto urten; lenen be gelditu gara ta bigarren sarri. Beintzat, bederatzi kopa irabazitakoak or dira nunbait Baten Bizkai'ko onenari irabazi geuntsan ta Gipuzkoa' ko onenakin be ainbatean ibilli gara.
–Ederto, ta ia datorren urtean Euskal Erriko txapeldun izatera eltzen zarien.
Ondarruko dantzen kontua erdiz ez emotekotan derriorra da Kresala'koen kontuak aizetara ataratea ta euren tokira eldu garanian an ebiltzan izerditan Gerardo ta Jose Luis oraintxe asi ta geroago gelditu txiki batzuai ezin erakutsita, andra batzuk ta ume pillo andi bat alboetan jarrita ixil ixilik euskezala.
–Zelan dira ba Kresala'ko goraberak?
Ondo esan biarko. Lana egin biar sendo, baiña lana egin ezkero beti dauko ondoren ona dantza kontuak.
–Aurten dantzaldi asko egin dozuez.
–Bai, uste genduan baiño geiago. Erri ta erbeste salto ederrik egin dogu. Berriatua, Mutriku, Eibar, Urretxua Deba, Santutxu, Deusto ta errian bi edo iru bidar ikusi galtue; zuen Kamiñazpi'n be bai.
–Orduan, emendik aurrera atsedena artu biarko dezue?
–Ez, atseden itzik ez dogu nai entzun be, gaxo giñaken ezaugarria izango litzake ori ta. Aurtengo neguan be dantza barriak erakustea dala, edo ume barriak sartu dirala otzik ez dogu eukiko emen.
–Zenbat lagun zarie Kresalakoak?
–Larogetabost inguru, iru urtetik amaseira artekuak.
–Ta aurrerako asmoak?
–Betikoak; beti aurrera jo ta ke dantza barriak ikasiagaz.
–Izketaldiari amaia emoteko azkenego itauna: Diru laguntzik izan dozue?
–Gitxi,'ia ezer be ez.
–Bazuek be merezi dozue. Nik uste dot au irakurtean zuekin be erritarrak gogoratuko dirala. Dana dala, ez atzeratu beintzat.
Ementxe amaitzen da Txanpako ta Kresala-ko buruakin euki dogun jarduna. Baiña ez neuke nai eurei eskari bat egin barik amaitu.
Ondarru'n gorakada andia egin dau dantza sueltoak aurtengo udan, eurai eskerrak. Baiña, oraindik dantzan egiten ez dabenak geiago dira, ez dakielako. Ta orreik ikasteko bidea egin biar da. Orretxegaitik auxe da nire eskaria: dantza bardiña ta erreza erakutsi biar dozuela bi aldetakoak.
Kanpoko dantzakin gertau dana kontuan euki egizue.
Twist, gaitza (zailla) dalako banakaren batek ikasi dau bakarrik ta yenka, ostera erreza dalako erri guztiak egiten dau.
Orixeba, erreza ta bardiña.
KAMIÑAZPI
7

GaiezKulturaDantzaDantzariak
GaiezKulturaDantzaEuskal Dant
GaiezKulturaDantzaTaldeakKRESALA
PertsonaiazETXABURU1
PertsonaiazUBIKARAI1
EgileezKAMIÑAZPI1Kultura

Azkenak
Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Jaurlaritzari “kezka” sortu dio EHUko Medikuntza Fakultateko euskarazko plaza berrien kopurua %60 murrizteak

EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.


Donostiako Guardetxearen aldeko osoko bilkurako protestan gazte bat atxilotu du Udaltzaingoak

Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.


AEBek proposatutako su-eten akordioa “aztertzen” ari da Hamas

Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.


2025-05-30 | ARGIA
Gizon batek 13 urteko alaba hil du eta bere buruaz beste egin du ondoren, Bilbon

Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.


Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioa bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


CAF Palestinan eraikitzen ari den trenbidearen bigarren fasea hasi izana salatu dute

Okupatutako Jerusalemgo Ekintza Nazional eta Zibileko batzordeak jakinarazi du trenaren bigarren fasearen hasiera, eta gaitzetsi egin du kokalekuen arteko komunikazioa indartzea duelako helburu. Zisjordanian 22 kokaleku berri ezarriko dituela adierazi du Israelek.  


Eguneraketa berriak daude