Txanpa Ta Kresalakoakin Izketaldia

1965eko irailaren 19an

Luis Etxaburu "Latxanbre" eta Mari Carmen Zubikarai, "Txanpa" dantzataldearen arduradunei elkarrizketa
Gerardo Garramiola eta Jose Luis Ibaibarriaga, "Kresala" dantzataldearen arduradunei elkarrizketa
Gure Dantzariak
Txanpa Ta Kresalakoakin Izketaldia
Gure euskaldun izakera galtzen doalata beti illeta joten ez gara ibilliko. Pozgarrl yakun zerbait be ikusten da: gure dantzen, biztualdia.
Gaur, espatadantzarien dantzak indartsuen egon diran denporetan bezin indartsu aurkitzen dirala esango genduke. Aldi oneitan atse denik artu barik diardue gure espatadantzariak gure dantzen edertasunagaz batera, baster guztitietara poza ta alaitasuna za baltzen.
Ta etxe barruko kontuak ez dira bakarrik: aberritik kanpora be erakutsi dabe zelako dantza ede rren jaube garan euskaldunak. Goizaldi, Andra Mari ta abar talderen lana goragarria izan da.
Goragarria ta txalogarria balta be lan oneitan diarduen espata dantzari guztien lana. Dantza utzakin ez dogu ezer egiten, ez dogu ezer egiten, ez genduke nai dantza utzakin gelditzerik, baiña dantzak be biar doguz, dantzak be Euskal Erria diralako ta alaitasuna izanagaz gaiñera gazteengan euskalduntasun oso baten azia izan lekezelalako.
Ondarrun dantza talde bi daukaguz: Txanpa ta Kresala. Biak ederrak, edonun lotsa barik agertzeko modukoak.
Lenengoaren erakusle Etxaburu tar Luis da"Latxanbre" ezizenez, bere andregai Zubikarai-tar Ma_ ria Carmenek lagunduta. Kresala'ko arduradunak Garramiola tar Gerardo ta Ibaibarriaga-tar Jose Luis
Bi taldetakoak ikaragarrizko lana dagie. Uda ta negu egunero ekiten dautse erakuste lanari.
Eroapena, pazientzia be biar da askotan mukirik be kentzen ez dakien umeai dantzan erakusteko.
Euren antik entzunda jakin nai izan doguz aldizkari onetan agertzeko euren kontuak eta lenengo "Latxanbre"gana joan gara. Ta asi gara beragaz jardunean,
–Kaxo adiskide, Txanpa-ko kontutxu batzuk jakin naian nator ZERUKO ARGIA_n argitaratzeko. jakiña zeuk eragozpenik jartzen ez badozu.
–Jaungoiko maitea, ori esateabe
-Tira ba. Uste dot aurten aspertu be egingo ziñela dantzan, erri ta erteste egin dozuen bestegaz.
–Aspertu ez, naita izerdi asko jaurti.
–Zenbat aldiz egin dozue dan tzan.
-Askotan; erri naiku ikusi doguz. Deba, Deusto, Erandio Eibar Elgoibar, Bermeo, ta Lujuan izan gara. Ta jakiña errian be iru lau aldiz dantzatu dogu:
-Zenbat lagunek osatzen dau Txanpa?
–Larogetamar, bederatzi aldratan, iru urtetik ogetabi urte bitartekoak, ni zarrena nazala.
–Ainbeste lagunek, gastuak be eukiko dozuez ba?
–Asko, jendeak uste daben baiño geiago; baiña polito lagundu dausku erriak ta ez gara txarto gelditu. Baiña, aurrerantzian be laguntza orren premiñan gagoz ta ez dauskula ukatuko uste dot.
–-Adiskide, Txanparen kontuai lagata zeure zeuriak esatea ez litzake txarto etorriko. Andregaia lagun dozula marka gogorrak egin dozuz dantza azkean. Zenbat norkgeiagokara joan zarie?
–Amalau erritan, ta ez dogu txarto urten; lenen be gelditu gara ta bigarren sarri. Beintzat, bederatzi kopa irabazitakoak or dira nunbait Baten Bizkai'ko onenari irabazi geuntsan ta Gipuzkoa' ko onenakin be ainbatean ibilli gara.
–Ederto, ta ia datorren urtean Euskal Erriko txapeldun izatera eltzen zarien.
Ondarruko dantzen kontua erdiz ez emotekotan derriorra da Kresala'koen kontuak aizetara ataratea ta euren tokira eldu garanian an ebiltzan izerditan Gerardo ta Jose Luis oraintxe asi ta geroago gelditu txiki batzuai ezin erakutsita, andra batzuk ta ume pillo andi bat alboetan jarrita ixil ixilik euskezala.
–Zelan dira ba Kresala'ko goraberak?
Ondo esan biarko. Lana egin biar sendo, baiña lana egin ezkero beti dauko ondoren ona dantza kontuak.
–Aurten dantzaldi asko egin dozuez.
–Bai, uste genduan baiño geiago. Erri ta erbeste salto ederrik egin dogu. Berriatua, Mutriku, Eibar, Urretxua Deba, Santutxu, Deusto ta errian bi edo iru bidar ikusi galtue; zuen Kamiñazpi'n be bai.
–Orduan, emendik aurrera atsedena artu biarko dezue?
–Ez, atseden itzik ez dogu nai entzun be, gaxo giñaken ezaugarria izango litzake ori ta. Aurtengo neguan be dantza barriak erakustea dala, edo ume barriak sartu dirala otzik ez dogu eukiko emen.
–Zenbat lagun zarie Kresalakoak?
–Larogetabost inguru, iru urtetik amaseira artekuak.
–Ta aurrerako asmoak?
–Betikoak; beti aurrera jo ta ke dantza barriak ikasiagaz.
–Izketaldiari amaia emoteko azkenego itauna: Diru laguntzik izan dozue?
–Gitxi,'ia ezer be ez.
–Bazuek be merezi dozue. Nik uste dot au irakurtean zuekin be erritarrak gogoratuko dirala. Dana dala, ez atzeratu beintzat.
Ementxe amaitzen da Txanpako ta Kresala-ko buruakin euki dogun jarduna. Baiña ez neuke nai eurei eskari bat egin barik amaitu.
Ondarru'n gorakada andia egin dau dantza sueltoak aurtengo udan, eurai eskerrak. Baiña, oraindik dantzan egiten ez dabenak geiago dira, ez dakielako. Ta orreik ikasteko bidea egin biar da. Orretxegaitik auxe da nire eskaria: dantza bardiña ta erreza erakutsi biar dozuela bi aldetakoak.
Kanpoko dantzakin gertau dana kontuan euki egizue.
Twist, gaitza (zailla) dalako banakaren batek ikasi dau bakarrik ta yenka, ostera erreza dalako erri guztiak egiten dau.
Orixeba, erreza ta bardiña.
KAMIÑAZPI
7

GaiezKulturaDantzaDantzariak
GaiezKulturaDantzaEuskal Dant
GaiezKulturaDantzaTaldeakKRESALA
PertsonaiazETXABURU1
PertsonaiazUBIKARAI1
EgileezKAMIÑAZPI1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude