"Herria abantzu osoki desegina ikusi genuen"


1991ko maiatzaren 05ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Lurrikarak eragindako deseginez Eretako auzapez ohia den Jean Lonne-Peyreti elkarrizketa.

Jean Lonne-Peyret, Eretako auzapez ohia:
"Herria abantzu osoki desegina ikusi genuen"
ARETTE herria -Ereta eraten diote zuberotarrek-, 1967ko abuztuaren 13an, gau beldurgarri baten ondotik, suntsiturik geratu zen. Ez zuen iinork horrelako hondamenik goaitatzen, herri hori ez bait dago lurrikaren kokagune berezi batean. Gau ikaragarri horretaz ontsa oroitzen da Jean Lonne-Peyret Eretako auzapez ohia.
ARGIA. Zer oroitzapen duzu 1967ko abuztuaren 13ko gauaz?
J. LONNE- PEYRET. Gau tragikoa izan zen, ez zuen inork horrelakorik espero. Betitik lurra mugitu izan da baina ez zegoen hemengo jendearen memeorian lur mugitze hain indartsuren oroitzapenik. Momentu hartan Ereta jendez beterik zegoen, uda zen eta turista ainitz genituen oporrak pasatzera etorriak. Lehen mogimendua hamaikak eta laurden aldean iragan zen. Berehala jendea etxeetatik atera zen, beharrik zeren lehen aldian muebleak mugitzen ari bait ziren eta tximiniak erortzen. Bigarren kolpea azkarrago izan zen. Argirik gabe, urik gabe eta herria abantzu osoki desegina ikusi genuen. Karrikak harriz beteak zeuden, herriaren %80 desegina zen. Zorionez hildako bat izan zen bakarrik, adineko emazte entzungor bat, ez bait zen bere txetik atera.
Gazteak berehala mobilizatu ziren. Biharamonean turista guziak joan ziren baina bertako jendea lanean hasi zen. Biharamon goizean lehenbiziko laguntzak iritsi ziren, Haurrak ondoko herrietako eskoletara eramatea proposatzen ziguten baina hemengo biztanleek ez zuten herritik joan nahi. 800 bat jende zegoen kanpoan, janari eta lo egiteko lekurik gabe. Lehen gauetan jendeak autoetan lo egiten zuen.
A. Herria bera eraiki behar zenuten...
J.L.P. Erran behar da garai hartan horrelako kasuentzat ez zela deus pentsatua. Diru mailan ez genuen deus eskuratzen ahal. Beraz, lehen lana gobernuko gobernuko erabaki edo dekreto bat lortzea izan zan eta horri esker lortutako diruarekin lehenegurrezko etxeak ordaindu genituen. 120 etxebizitza berri eraiki genituen hiru hilabetez. Urriaren lehenerako lan asko egin genuen eskolen sartzea herrian bertan egin nahi izan bait genuen, ez genituen gure haurrak ondoko herrietara bidali nahi.
A. Garai hartan erraten zen herria erori zela eraikuntzarako erabilitako materiala txarra zelako...
J.L.P. Bai, baina uste dut lurraren naturaleza berak sortu duela horrelako egoera eta ez etxeen izaiteak. Harkaitzen gainean eraikitako etxeek ez dute honenbeste sufritu, aldiz ibaiaren ondoan zeunden etxeak, nahiz eta berriak izan lurrean ziren. Beraz, garbi dago lurraren naturalezak garrantzi handia duela.
32, 33

Gaiez\Gizartea\Ingurugiroa\Natura\Besteak
Pertsonaiaz\LONNE-PEYR1

Azkenak
Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Gazara abiatuko da Global Sumud Flotilla, Euskal Herriko ordezkaritzarekin

Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera. 


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Eguneraketa berriak daude