"Orreaga" obrarekin Kukubiltxo antzokira.

1990ko apirilaren 08an

J. Camararekin elkarrizketan.
PABE-KO EPISODES TALDEAK SORTUTAKO OBRA EURENGANATUZ BILBOKO «CAMPOS ELISEOS» ANTZOKIAN ESTREINATU ZUTEN
"Orreaga" obrarekin Kukubiltxo antzokira.
Larrabetzuko «Kukubiltxo» taldea antzokiko taulara igo berri da Bilbon, sortu zenetik orain 13 urte–kalean aritu ondoren. Hala ere ez dituzte panpinak eta txotxongiloak aldebat utzi. «Orreaga»n, kale eta barne antzerkia arteko nahastetaz, umorea eta ironia dira ezaugarri.
Pabeko "Episode" antzerki taldeak "Orreaga" Muntaia" 86.urtean antzeztu dute, ohizko den bezala, euskaraz.Bertan, Karlomagno eta Rolandoren armadak VIII: mendean Orregara bidean burututako ibilaldietako gertakizunak berpizten dira, Zaragozako eta Iruñeko batailak kasu. Karlomagno erregek Orreagan euskaldanengandik josandako hondamendiaren bertsio satirifoa dugu istorio hau, garai desberdinetako ekintzak nahastuz.
ARGIA.–Nolaz sortu zen Episode taldearen eta zuen arteko harremana. eta hortik nola heldu zinetan "Orreaga"ra?J.KAMARA.-Kukubiltxol bere historian hiru zutebetan finkatu du bere lana: euskara, haurra eta antzerkia. Azken hau gehienbat txontxongiloen eta kalearen inguruan. Baina aspaldi honetan, laugarren bat gehitzeko asmoz ibili gara. Hau da Euskal Herriaren historiaren inguruko gaietan aritzea. Begiratzen ibili ginen nondik hartu eta hau eta beste. Kasualitatez "Episode" taldea Bilbora etorri zen eta "Orreaga" muntaia aurkeztu; nik ikusi nuen, gustatu zitzaidan eta beraiekin nolabaiteko harremana sortu zen geroztik.
Pabera ere joan ginen eurek antolaturiko jaialdi batetara, eta beraien zirkuitoan apur bat agortuta zuten muntai hau eskeini ziguten. Gaia eta panpinak ezagutzen genituen eta oso ideia ona irutitu zitzaigun; erraza zen gainera laugarren zutabe edo helburu hori betetzeko. Eta honela heldu gara "Orreaga"raino.
A.–Nola izan da antzeslanaren zeuenganatzea, zein arazo izan dituzue?
J.K.–Muntaia oso osorik erosi genien, eta Beñatek [Lefeyer] egin du zuzendari lana ez ezik irakaslearena ere. Guk ez genuen menperatzen "Orreaga" aurkezteko erabiltzen diren panpinen manipulazioaren tteknika. Zailatasuna baino gehiago, teknika guztien menperatzea lortu behar da, gero ongi aurkezteko eta panpinei behar den bizitza hori emateko.
Beñatekin lanean hasi ginenean, hasiera batetan gimnasia eta manipulazio ikasketa besterik ez genuen egiten. 33 panpina maneiatzen ditugu hiru jokolarien artean.
A.–Orain arte zuen antzerkia haurrei zuzendua izan bada ere"Orreaga"ko azken hau ikuslego zabalago bati zuzendua dago...
J.K.–Sorpresa bat izan da guretzat ere, ze hasierako planteiamendua haurrei zuzentzekoa zen, oraingo estreinaldia egin aurretik–joan den abenduan egin genituen ekinaldi batzu Larrabetzun, gero Durangoko azokan eta beste. Horrekin ikusi nahi genuen zein publiko moetantzako zen egokia. Durangon izan geneun publikoa heldua zen batik bat. Jaialdietan, Leioa eta Elorrion, haurrak ziren; eta Larrabetzun gazteak. Orduan konturatu ginen ez zela espreski umeentzako antzerkia. Uste dugu egokiago dela publiko heterogeneoa izanik. Horregatik "Euskal Antzerkiaren Kanpaina" honetan nahastu nahi izan ditugu eskoletako eta euskaltegietako ikuslegoa. Erantzunak zeharo desberdinak dira haurrenak edo nagusienak.
A. - "Episode" taldeak burutu zuen muntaia haren eta oraingo honen artean aldaketarik izan al da?
J.K.–Aldaketa asko dago. Eszena batzu goitik behera aldatu ditugu. Baina aldaketarik gogorrena gaiaren tratamenduari dagokio. Eurak frantsesak izanik, gai hori landu nahi izan zuten–eta oso ondo egiten zuten, baina uste dut beste zerbait jartzen diogula guk, gure gaia delako eta zuzenean egiten dugulako. Eurek euskarazko pregrabatua erabiltzen zuten.
Ikuslego euskaldunaren aurrean jokatzea ere ezberdina da. Karlomagono etsaia da; aldiz «Episode»koek Frantzian egiten zutenean, Karlomagno heroia zen.
A.–Zer nolako esperientzia izan da antzoki barrura sartzea txontxongilo istori bat?
J.K.–Gogorra, nekagarria, baina beste alde batetik oso polita. Guri beste esparru bat zabaldu digu, beste mundu bat, beste antzerki mota bat barne antzerkia. Kukubiltxoren egiturak aldetu eta beste leku batetan finkatu dira. Oso bide handia zabaltzen digu; eta ez guri bakarrik, trasplantagarria suerta daiteke eta. Azken baten honelako proiektuekin Euskal Herriko txotxongiloak eta hauen zaleok, denok irabaziko dugu.
LOREA AGIRRE.

"Orreaga" obran hiru jokalarik 33 panpina ezberdin maneiatzen dituzte.
Ezkerretik eskuinera, goian, Beñat Lefever eta Josu Kamara, estreinaldi ostean.
46,47

GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakKUKUBILTXO
PertsonaiazKAMARA1
EgileezAGIRRE9Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Mikel Garcia Idiakez

Lagunak, adiskideak eta beste hainbat etsai

Gorka Bereziartua

“Gustatuko litzaidake pentsatzea bidea urratu dudala atzetik datozenentzat”

Aimar Gutierrez Bidarte | Aiaraldea

Grebaren eta langile borrokaren balioak aldarrikatu dituzte sindikatuek Maiatzaren Lehenean

Urko Apaolaza Avila

Hezkuntza komunitateak protestara deitu du Palestinako haur eta nerabeen alde

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Azkenak

2024-05-05 | Olaia L. Garaialde

Euskara okupatu, marisolasteko

Urtez urte eta belaunaldiz belaunaldi hitzak aldatzen doaz, eta horiekin batera hitzen esanahia. Modu asko daude norbere burua izendatzeko: soropil, biziosa, marioker, ez-binario, maritxu, eta beste. Pertsona sexu-genero disidenteen beharrak asetzeko euskara zikintzeaz eta... [+]

2024-05-05 | Xabier Letona Biteri

Peio Ormazabal eta Beñat Aldalur

"Batasun estrategikoa lantzen ari gara Europako Alderdi Komunista sortzeko"

Joan den abenduan aurkeztu zuten Euskal Herriko Kontseilu Sozialista (EHKS), Euskal Herrian Mugimendu Sozialista egituratzea helburu duen alderdia. Europan Alderdi Komunista eratzea dute helburu eta iraultza sozialista gauzatzea. Peio Ormazabalek eta Beñat Aldalurrek EHKS... [+]

2024-05-05 | Iker Iraola Arretxe

Joera kontrajarriak?

“Inoizko [EAEko] parlamenturik abertzaleena” vs. “Independentismoa minimo historikoetan dago”. Bi baieztapen horiek azken aldian entzuten ditugu, eta areagotu dira Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan apirilaren 21ean izandako hauteskundeen ondotik. Bi esaldi... [+]

2024-05-05 | Danele Sarriugarte Mochales

Amador Fernández-Savater. Filosofia pirata

"Gure gizartean desira gutxi dago, eta obedientzia asko agindu neoliberalei"

Martxoaren amaieran Donostiara etorri zen Amador Fernández-Savater bere liburu berria aurkeztera: Capitalismo libidinal [Kapitalismo libidinala]. Bisita labur batek mami handia izan dezake. Madrilera itzuli aurretik elkarrizketatu genuen, harilkatuz politika,... [+]

2024-05-05 | Jenofa Berhokoirigoin

Adimen artifizialaren esku utzi du palestinarren hilketa Israelek

Titularra irakurri eta baten batek pentsatuko du esajerazio bat dela, neurriz kanpoko orokortze bat egin duela kazetariak. Israelgo informazio zerbitzuetako sei langile ohien lekukotasunetan oinarrituriko 'Lavender': The AI machine directing Israel's bombing spree in... [+]

Eguneraketa berriak daude