J.M. Elexpuru: "Umorearen bila jotzen dut, ulerterrazki idatziz"

1989ko urriaren 08an

J. M. Elexpururi elkarrizketa.

"TXAKUR ZAUNKAK ATEAN" IPUIN LIBURUA ELKAR-EKIN
J.M. Elexpuru: "Umorearen bila jotzen dut, ulerterrazki idatziz"
UNEDeko kultur departamenduan aritzen da lanean gaur egun. Itzulpengintza nahiz hizkuntzaren azterketa alorretik, literaturatik baino hurbilago dagoela diosku. Hala ere irakasle izanik, beti izan da ipuinaren inguruan, eta oraintsu kaleratu du liburu bat.
Orain arte, gehien bat itzulpengintza munduan ibilia dugu; besteak beste, "Abereen etxaldea" eta "Gelsomino" liburuak euskaratu ditu. Hizkuntzaren alorra ere ukitu du "Bergarako euskara" eta orain bergarako lexikoaren inguruan burutzen ari den saiakerarekin.
Literaturarekiko lehen hurbilketa haur literatura mailan egin zuen.
"Orain arte ez da literatura izan nire zaletasun nagusia".
Hainbat urtetan ikastolako irakasle izanik
"umeei beti kontatu izan dizkiet ipuinak; bai entzunak, nireak nahiz bapatean asmatutakoak. Beti izan naiz ipuinaren inguruan".
Esan liteke helduentzako bere lehen literatur lana dugula, honez gero liburudendetan dagoen "Txakur zaunkak atean" ipuin bilduma.
Liburua, hamar ipuinez osatua, denak ere lau urteren buruan idatziak.
"Sorkuntza lanak desgaste handia suposatzen du eta pixkanaka eta noizean behin idazten joandako ipuinak dira".
Gaiak desberdinak eta anitzak izanik, egoera disparatatuak, errealak izan edo ez, aurkezten ditu.
"Gaien aldetik momentuan, gogora etorri zaidan erara landu ditut, ez dugu inolako erizpiderik. Sentitzen edo ezagutzen ditudan gaiak aukeratzen ditut".
Estilo edo idazkera dela eta,
"izatekotan, beti izan naiz bai lexiko eta bai joskera aldetik errazera jotzeko aldekoa eta saiatzen naiz gauza ulerterrazak idazten. Lexiko aldetik garbizaletasun berri bat dagoela uste dut, eta horri ihes egiten saiatzen naiz".
Umorea klabe, tentsioa mantenduz
Liburuan zehar konstanterik izatekotan, umorea da. Ipuin gehienetan egoera bereziak dira nagusi.
"Beno bai, umorearen bila joaten naiz, nolabait. Gure inguruko umorearen eragin handia daukat; lagun arteko, kuadriletako atal osteko umore pentsatu gabea isladatzea gogoko dut".
Narrazio laburrari bereziki dagokion tentsio, jakinminaren mantentzearen garrantzia azpimarratzen du:
"Sarritan gertatu ohi den bezala, beldur handia diot liburua hasi eta hirugarren orrian aspertuta lagatzeari. Saiatu behar da kontakizuna interesgarri egiten; berez irakurtzen, ez esfortzu militante bat eginaz".
Hamar ipuinez osaturiko liburu honetan, bi ipuin sarituak izan dira. "Bi begi eder haiek" Debako Tene Mujika eta "Lasai, Juanantonio, lasai" Irun Hiria lehiaketetan. Lehenago beste ipuin batzu idatziak izanik, azken bost edo seirak liburua osatzeko idatziak dira. Liburua nola defendatzen duen, nola salduko lukeen galdetzean,
"ez naiz tratantea" dio, baina "uste dut irakurleak sorpresa bat baino gehiago izango duela orrialdeetan barrena".
LOREA AGIRRE
51

Gaiez\Kultura\Literatura\Idazleak\ELEXPURU1
Gaiez\Kultura\Literatura\Argitalpena\Narratiba
Gaiez\Kultura\Argitalgint\Argitalpena\Liburuak\Literatur l
Pertsonaiaz\ELEXPURU1
Egileez\AGIRRE9\Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Mikel Garcia Idiakez

Lagunak, adiskideak eta beste hainbat etsai

Gorka Bereziartua

“Gustatuko litzaidake pentsatzea bidea urratu dudala atzetik datozenentzat”

Aimar Gutierrez Bidarte | Aiaraldea

Hezkuntza komunitateak protestara deitu du Palestinako haur eta nerabeen alde

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Turismofobia gogoan al duzue?

Eguzki

Azkenak

2024-05-05 | Olaia L. Garaialde

Euskara okupatu, marisolasteko

Urtez urte eta belaunaldiz belaunaldi hitzak aldatzen doaz, eta horiekin batera hitzen esanahia. Modu asko daude norbere burua izendatzeko: soropil, biziosa, marioker, ez-binario, maritxu, eta beste. Pertsona sexu-genero disidenteen beharrak asetzeko euskara zikintzeaz eta... [+]

2024-05-05 | Xabier Letona Biteri

Peio Ormazabal eta Beñat Aldalur

"Batasun estrategikoa lantzen ari gara Europako Alderdi Komunista sortzeko"

Joan den abenduan aurkeztu zuten Euskal Herriko Kontseilu Sozialista (EHKS), Euskal Herrian Mugimendu Sozialista egituratzea helburu duen alderdia. Europan Alderdi Komunista eratzea dute helburu eta iraultza sozialista gauzatzea. Peio Ormazabalek eta Beñat Aldalurrek EHKS... [+]

2024-05-05 | Amaia Alvarez Uria

Belaunez belaun, egunez egun

Lizar Begoñak eleberri honen aurretik bi poema liburu argitaratu ditu: Aro beilegia (Balea Zuria, 2020) eta Geopardo japoniarrak (Susa, 2022). Hirugarren liburuan ere badira zenbait irudi poetiko trama harilkatzen laguntzen dutenak: hodeiak eta basamortua, metafora gakoak... [+]

2024-05-05

Hinteligentzia

Pedro Sánchezek demokrazia burgesaren egiazko aurpegiaren laztanak gertutik ezagutu dituen aste berean, berezkoa duen antzezle sena galdu barik, bere gobernuko gerra buru Margarita Roblesek esan du gastu militarra handitzea bakearen alde jardutea dela. Gernika bonbardatu... [+]

2024-05-05 | Danele Sarriugarte Mochales

Amador Fernández-Savater. Filosofia pirata

"Gure gizartean desira gutxi dago, eta obedientzia asko agindu neoliberalei"

Martxoaren amaieran Donostiara etorri zen Amador Fernández-Savater bere liburu berria aurkeztera: Capitalismo libidinal [Kapitalismo libidinala]. Bisita labur batek mami handia izan dezake. Madrilera itzuli aurretik elkarrizketatu genuen, harilkatuz politika,... [+]

Eguneraketa berriak daude