"Udaletxe txikietan ardatza idazkaria da"


1989ko irailaren 03an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Muxikako alkatea den Juan Kruz Galartzari elkarrizketa.

JUAN KRUZ GALARTZA
Muxikako alkatea
"Udaletxe txikietan ardatza idazkaria da"
Bere lana euskaraz burutzeko gai ez den idazkariaren izendapena atzera bota duten bederatzi alkateetarik bat da Juan Kruz Galartza, Muxikako alkatea. Idazkarien afera berri honi buruz aritu gara bere baserriko atarian.
Argia–Zer dela sortu dira arazoak idazkariaren kontu honekin?
Juan Kruz Galartza–Udaletxean pertsona bakarra dago 'Cuerpos de Habilitación Nacional' delakoaren arabera izendatzen dena, idazkaria. Beste pertsonal guztia guk aukeratu dezakegu, arkitektoak, peoiak, abokatua... baina idazkaria ez. Frankismoaren ondarea dela uste dut, ez dakit, frankismo garaian idazkariak gobernu zibilak herrietan zituen bitartekoak-edo izaten ziren, kontrolatzeko edo. Eta hori ez da bukatu oraindik.
A.–Esan al daiteke idazkaria dela udaletxe bateko langilerik garrantzitsuena?
J.K.G.–Batez ere herri txikietan, udaletxe handietan errekurtso gehiago dute. Atera kontuak: udaletxean idazkaria, administrazio-laguntzailea eta aguazila baino ez ditugu; alkatea figura bat besterik ez da, nik eguneko bederatzi orduz udaletxez kanpoko lanean iharduten dut. Beraz, udaletxeko lanen segimendu erreala egiten duena idazkaria da, berak markatzen du udaletxearen lan dinamika. Udaletxe txikietan, azken finean, ardatza bera da. Garbi dago halako funtzioa betetzen duen idazkariak euskalduna izan behar duela, zer gutxiago!
A.–Kontuan harturik gainera, Muxika ia erabat euskalduna dela...
J.K.G.–Bai, Muxikan 1.500 pertsona bizi bagara, 1.480 euskaldunak izango gara. 20ren bat dira euskaraz ez dakitenak, eta gainera Muxikan D ereduko eskola daukagu, hau da, erdaldun horien semeak euskaldunak dira. Nik erdaraz egiten dut, baina ez hain ondo, eta ni bezala jende askok, hemengo jendeak euskaraz erraztasun askoz handiagoa dugu. Beste gauza bat da gero sortzen diren gaiak, euskara administratiboa dela, euskara teknikoa dela... inork ez ditu ulertzen, baina zergatik? inoiz ez direlako egin. Idazkariari buruz... Muxikarako izendatu dutena euskaldun berria da, hitzegiteko gai da, baina bere lana ezin du bete euskaraz, orainarte euskaraz egiten ditugun lan guztietarako itzultzaile bat beharko genuke. Informeak, aktak eta abar euskaraz egiteko gai izan behar du idazkariak, maila hori eskatzen dugu.
A.–Zer gertatuko da orain idazkarien izendapena atzera bota duzuen alkateakin?
J.K.G.–Badirudi lege aldetik alkatea dela posesioa eman behar duena. Guk bilkura osoko akordioa daukagu, hiru alditan hartua. Azken batean, lege aldetik behintzat nire erantzunkizuna da, nik argi daukat gauza, eta eskertzekoa da gainera beste zinegotzi guztien jarrera ni apoiatzean. HBkoak hiru gara, EAkoak ere hiru dira eta EAJkoak beste hiru, eta guztiak bat datoz jarrera honekin.
Juan Kruz Galartza, Muxikako alkatea
24, 25



GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakUdalak
PertsonaiazGALARZA4
EgileezMURUA2Politika

Azkenak
Kaleratze kolektiboa ezarri nahi dute Maderas de Llodion

Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.  


Herriko dantzan parte hartzen ari ziren emakumeei eraso egin diete Errioxako Cervera herrian

Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]


2025-09-05 | Gedar
Gaztetxea lortu dute Etxaurin

"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".


“Hondarribiko alardearen bi aldeak parez pare jartzea da zilegitasun bera ematea zapaltzaileari eta zapalduari”

Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]


Gipuzkoako Aldundiko zaintzaileek ez dute euskara jakin beharrik, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera

Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.


2025-09-04 | Joseba Alvarez
Dena blokeatu!

Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.

Izan... [+]


2025-09-04 | Karlos Zurutuza
Hizkuntzen museo txiki bat dago Parisen

Sena ibaitik metro eskasera egon arren, ez dago Mundolingua museoa aipatzen duen turismo gidarik. Kasualitateak baino ez gaitu eraman horra. Nolanahi, horrela aurkitzen dira, maiz, hiri baten sekretu gordeenak.


Magda Oranich i Solagran
“Ezin ahaztu dut Txiki azkenekoz besarkatu nuen momentu hura”

50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]


María Chivite lehendakaria:
“Poliziaren abusuak eskala handikoak izan ziren eta garai batean baino gehiagotan gertatu ziren”

UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]


2025-09-04 | ARGIA
Erresuma Batuan 700 lagun atxilotu dituzte jadanik, Palestine Action taldeari babesa adierazteagatik

Uztailean Keir Starmerren gobernuak erakunde "terrorista" gisa izendatu zuenetik, Palestine Action taldearen aldeko mezuak erakusteagatik ehunka lagun atxilotu dituzte. Larunbatean manifestazioa antolatu dute Londresen eta beste mila pertsonatik gora atxilotzeko... [+]


Mirentxu Loyarte hil da, euskal zinemagile aitzindaria

Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]


2025-09-04 | ARGIA
Hizkuntza politika “ausart eta berrituaz” eztabaidatuko dute TMeLaborategiaren udako eskoletan

Irailaren 9an eta 12an egingo dituzte udako eskolak. Telesforo Monzon eLab Euskal Herrigintzaren Laborategiak hizlari potenteak gonbidatu ditu, besteak beste, Iñaki Iurrebaso, Olatz Altuna, Jon Sarasua, Idurre Eskisabel, Josu Aztiria, Iñigo Urrutia eta Miren Zabaleta... [+]


2025-09-04 | Aitor Aspuru Saez
Sara Fantova
“Ez dugu film feminista edo bolleroa egin nahi izan, baina gure esperientzia hori da eta islatu dugu”

Sara Fantova zinemagile bilbotarraren Jone, batzuetan filma zinema aretoetara helduko da irailaren 12an. Pelikula komunitarioa sortu du Kaskagorri eta Kranba konpartsekin, Bilboko Aste Nagusian girotuta baitago amodioa, jaia, gaixotasuna eta zaintza ardatz dituen istorioa.


Barkoxeko pastoralaz

Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.


Elizondoko Benito Menni egoitzako langileek 60 greba egun bete dituzte

Greban dira Benito Menni egoitzako langileak joan den abuztuaren 25etik, irailaren 8ra bitarte. Hermanas Hospitalarias enpresak agindutako kaleratzeen eta unitate itxieren aitzinean, Nafarroako Gobernuak ez duela arduratsuki jokatzen ari salatu dute.


Eguneraketa berriak daude