"Gehiengoak independentzia nahiko balu orduan planteatu beharko litzateke arazoa"


1989ko martxoaren 26an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Javier Corcuerari elkarrizketa.

"Gehiengoak independentzia nahiko balu orduan planteatu beharko litzateke arazoa"
ARGIA.–Zer da zuretzat autodeterminazio eskubidea? Nola definituko zenuke?
JAVIER CORCUERA.– Nazio bezala definitutako giza-kolektibo batek politikoki bere buruaz erabakitzeko –estatu berezi bezala, beste baten barruan– daukan ahalmena izango litzateke.
A.–Oinarrizko eskubidea al da?
J.C.–Ez, ez da eskubide bat. Eskubidea babesturik dagoen eta garantiadun zerbait da. Judu bazara Alemanian ez duzu bizitzeko eskubiderik. Autodeterminazio eskubidea, independentzia eskubidea hobe, nahikunde izan daiteke, ikurra... baina eskubide izango litzateke araudi juridiko batek zilegiztatuko balu. Gauza bat da herri batek independentzia nahi izatea, eta bestea eskubide izatea. Eskubide izateko norbaitek ezagutu behar du. Norbaiti zerbait galdatzeko aukera duzunean dago eskubidea. Zuzenbidearen eta eskubide naturalen hesparruan sartzea, nahikunde politikoarena alde batera utzita, arriskutsua izan daiteke.
A.– ONUk ezagutzen du. Eskubidea bera erreibindikatzen da.
J.C.–Noski. Gauza diferentetaz ari gara, Rodesia ingelesen kolonizazioan, Hego-mendebaldeko Afrika... Kolonizazio egoera batean, jendeak ezin duenean bere gogoa adierazi... beste zerbaitetaz ari gara. Hesparru horretan bai. Badago ONUren deklarazio bat erabilgarria izan daitekeena. Baina ez da hemen daukagun arazo bera.
A.–ONUk egiten duen deklarazio hori ezin al da Euskadin aplikatu?
J.C.–Nere ustez ez.
A.–Zergatik?
J.C.–Hau ez da kolonia bat, hau ez dago inork inbadituta eta hemen ez da demokraziarik falta. Nahiko bide politiko eskaintzen dituen lanabesa uste dut sortu dugula independentziazalea den jendeak bere nahikundea ager dezan. Alderdiak hauteskundeetara aurkezteko moduak daude. Hauteskunde horietan aurkeztutako proposamenen arauera argi daiteke herri honek independentzia nahi duen ala ez. Noizbait argi geratzen bada herri honek independentzia nahi duela oraingoa ez den beste arazo bat izango dugu. Orduan, ikuskizun dauden bide politikoetatik, begiratu beharko litzateke nola bete herri horren independentzia. Irlandak independentziaren alde borroka egiten duenean ez da eskubide kontua, garbi dago giza-multzo batek, herri batek, independentzia nahi duela. Euskadin ere uste dut ez litzatekeela planteatu beharko planteatzen den formalismoz; esaten da "ezagutu behar digute independentzia nahi dugun ala ez erabakitzeko gaitasuna". Nahasiegia da. Herri honen gehiengoak erakutsi izan balu independentziarekiko gogoa orduan beste litzateke arazoa, bilatuko genuke aterabidea. Nola? Espainia konbentzituz edo, fikzio eginez, Konstituzioak Espainiaz hitzegiten du eta zerbaitek Espainia izateari uzten baldin badio bada ez litzateke ezer aldatuko. Ez daukat oso argi Zeuta eta Melilla Marokora pasako balira Konstituzioa aldatu beharko genukeen.
A.–Gauza formala dela diozu. Estatu demokratiko batek eduki beharko luke herri baten independentzia nahia konpontzeko biderik...
J.C.–Beharrezko ikusiko nuke planteatzen diren arazoak konpontzeko biderik izatea. Baina arazoak planteatzen direnean. Uste dut ari garela herri honen gehiengoak independentzia nahiko balu bezala. Zergatik? Hitzez jolas egiten dugulako. Egia izan daiteke gehiengoa autodeterminazioaren alde egotea, abstraktoan. Baina badirudi hortik ateratzen den ondorioa dela independentziaren alde daudela. Beraz egoera hau ez da legezkoa. Beraz demokraziarik ez dago. Uste dut autodeterminazioaren arazoa arazo faltsua dela.
A.–Esan al daiteke batzuk dioten bezala herri hau autodeterminatuta dagoela?
J.C.–Herri honekin egin beharko litzatekeena da gutxiago jolas gutxiago politika fikzioarekin. Etsipen jokoa ez egitea. Nik uste PNV etsipen jokoa egiten ihardun dela arma politiko bezala. Gauzak lortzeko. Legezko gauzak agian, baina ordaindutako saria handia izan da, boterea deslegitimatu bait da, botere demokratikoa deslegitimatu baita. Ez zait gaizki iruditzen boterea kritikatzea, baina botere moduren bat ez badugu lejitimatzen, ustelduz goazela uste dut giza-talde bezala. Orduan biolentziarik eroena lejitimatuz amai daiteke. Iruditzen zait era honetako dinamikak esnatu direla. Eta nahiz eta ETA amaitu, ojala laister amaituko balitz, ez nago ziur autonomo modukoek ez ote duten jarraituko.
A.–Beraz, zure ustez ez dago autodeterminazio eskubidearen beharrik...
J.C.–Ez, ez da behar ez denik. Inon ikusten ez dudanez, iruditzen zait zerbaitegatik izango dela. Arazoa planteatuko balitz, herri honen gehiengoak independetzia nahi duela planteatuko balitz, irtenbidea bilatu beharko litzateke, noski. Eta gustoko ez duenak aldegin beza!
I.Z.
24, 25


GaiezPolitikaEuskal HerrEkitaldiakAberri Egu
PertsonaiazCORCUERA1

Azkenak
Israelek Hamaseko negoziatzaileak bonbardatu ditu Qatarreko hiriburuan

Erasoaren helburu izan direnak Trumpek proposatutako su-etena negoziatzen ari zirela azaldu du Hamasek. Israelek erasoa baieztatu du, eta Qatarrek “eraso kriminala” kondenatu.


Nepalgo lehen ministroak dimisioa eman du, protesta gogorren ondorioz

Liskarretan gutxienez hogei pertsona hil dira astelehenean. Astearte goizean, lehen ministroaren etxeari su eman diote manifestariek. Herritarrik gazteenak ari dira protestan, gobernuaren ustelkeriaren aurka, eta bereziki, sare sozialen debekuak eraginda.


2025-09-09 | ARGIA
Aske utzi dute Jose Mari Dorronsoro euskal presoa, 32 urteren ondoren

Jose Mari Dorronsoro preso politikoak Frantziako Estatuan bete zuen zigorra aintzat hartu ondoren, aske utzi zuten abuztuan, Etxerat elkarteak jakinarazi duenez.


2025-09-09 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Bazuen mezua, noski, Pekineko desfileak; baina zein zen mezua?

Zuzenean, askok, edo geroago ehunka milioik ikusi ahal izan duten irailaren 3ko Pekineko desfile militar erraldoiak bazuen, bai horixe, mezua. Halako guztiek bezala, esan genezake. Antolatzaileen borondateaz harago doazen mezuak, batzuetan. Mezu horiek zein eta norentzat ziren... [+]


Eskola segregazioa gainditzea helburu duen mahaia abiatu du Jaurlaritzak, STEILAS eta ELA gabe

"Erronka izugarria" duen mahaia jarri du martxan Eusko Jaurlaritzak, 50 bat eragilerekin: eskola segregazioa gainditzeko neurriak adostea. STEILAS eta ELA sindikatuek ez dute parte hartu; Jaurlaritzak oinarri dituen politikek segregazioa betikotzen dutela diote.


2025-09-09 | Jon Torner Zabala
Itsasoaren berotzeak euskal kostaldeko espezie batzuen portaera aldatu du, Aztiren arabera

"Berdela iparralderantz ari da mugitzen, itsasoa berotzeak sardinari ez dio on egiten eta geroz eta gutxiagoa dago, antxoarentzat ona da eta geroz eta gehiago dago, baina txikiagoa da...", dio Aztiko ikerlari Xabier Irigoienek, EITB Datak tenperaturaren gorakadaz egin... [+]


Israelek Gaza hiria ebakuatzeko agindua eman du eta drone batek eraso egin dio Flotillari Tunisian

Hirian milioi bat pertsona inguru bizi da egun, eta ez dute nora jo. Pazienteekin eta lanean geratuko direla adierazi du Shifa ospitaleko zuzendariak, eta babesa eskatu dio nazioarteari. Bestalde, gauerdian, Global Summud Flotillako ontzi bati eraso egin dio drone batek... [+]


Spoti-fire, Stop-ify edo Spoti-fair

Guztiok entzun nahi dugu musika: asko, merke, euskaraz eta gaizki sentitu gabe. Baina Spotify utziko badugu Israelen konplize izateagatik, agian beste enpresa eta tresnen inguruan ere hausnartu beharko dugu. Edo gure morala kontratatzen ditugun zerbitzuen arabera neurtzen hasiko... [+]


2025-09-09 | Irutxuloko Hitza
Kaleratzeak Stopek gaitzetsi du Donostian GOe egiteko azkartasuna, ondoko orubeko gazteentzako apartamenduei ekiteko datarik ez dutenean

Joan den astean jakinarazi zuten Basque Culinary Centerren GOe eraikina urriaren 20an inauguratuko dutela, eta horren harira, Kaleratzeak Stop plataformak idatzi bat helarazi du komunikabideetara. Bertan, gaitzetsi egin du Basque Culinary Centerreko eraikin berria 20 hilabetetan... [+]


Nafarroako azoka ekologiko handiena Noainen lurreratuko da irailaren 12tik 14ra

Hamargarren urtemuga ospatuko du aurten Nafarroako Azoka Ekologikoak. Berrogei postuko azokaz gain mintzaldiak, tailerrak, kontzertuak eta erakusketak izanen dira


2025-09-09 | Gedar
EAJko presidente ohi Andoni Ortuzar kanpo-aholkulari gisa fitxatu du PwC multinazionalak

 "Komunikazioan eta gai publikoetan" lagunduko dio enpresari. Lizitazioak manipulatzeagatik isundu izan dute konpainia, eta lotura zuzenak ditu EAJrekin. 


2025-09-08 | Aimar Lopez
Istilurik gabe baina normaltasunik gabe ospatu dute bertze behin Alarde eguna Hondarribian

Jaizkibel konpainia berdinzaleak Herriko Etxearen eta epaileen deliberoak bete ditu, ez haatik HAOSEk, alarde baztertzailearen antolatzaileek. «Estrategia aldaketa bat» eskatu dio Jaizkibelek auzapezari; ezkerreko ordezkariek «Alardea antolatzeko».


2025-09-08 | ARGIA
Israeli armak salerostea debekatzeko dekretua iragarri du Espainiako Gobernuak

Pedro Sánchez Espainiako presidenteak adierazi du, legez arma-blokeoa ezarrita, presioa eragin nahi dutela Benjamin Netanyahurengan. Sánchezek deitoratu du nazioarteko komunitatearen zati baten “indiferentzia” eta Israelgo Gobernuarenganako... [+]


Bayrouren gobernua erori da Frantziako Asanblean eta estu da Macron

Astelehen arratsaldean konfiantza mozioa galdu du Frantziako lehen ministro François Bayrouk. Konfiantza mozioa eskatu zuen, datozen lau urteetarako austeritate usaina zuten aurrekontu batzuk aurkeztu eta bere aurkako zentsura mozioa iragarri zuenean eskuin muturrak. Aurrez... [+]


2025-09-08 | Axier Lopez
Argentinako ultraeskuinak lehen kolpea jaso du haustekundeetan

Peronismo klasikoak Buenos Aires probintziako hauteskunde legegileetan botoen %47,2 lortu du. Javier Mileiren La Libertad Avanza hautagaitza 13 puntura geratu da (%33,7). Emaitza esanguratsua da bozka emateko eskubidea duten argentinarren %38 Buenos Aires probintzian biltzen... [+]


Eguneraketa berriak daude