Concha De La Peña: "Lan alorrean emakumea gizonaren etsaitzat hartzen da"


1989ko martxoaren 05ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Concha De La Peñari elkarrizketa.

Concha De La Peña: "Lan alorrean emakumea gizonaren etsaitzat hartzen da"
Bide ofizialez gain, bada aukerarik emakumeekiko diskriminazioa errealki ezagutzeko; hala izanik abokatu laboralista den eta gai hau aspalditik ezagutzen duen Concha De La Peñarengana jo dugu, egunerokotasunez lan munduan sortzen diren diskriminazioez mintzatzeko.
Gaur egungo emakumearen egoera diskriminatua besteak beste lan arloan gauzatzen da, hain zuzen hori bait da emakumea nahiz gizona eskubide osoz gizarteratzeko bidea. Lan alorrean emakumearen diskriminazioa garbia da; Conchak dioskunez,
"badaude lan zehatz batzu emakumearentzat kontzebituak izan direnak, ondorioz hor iadanik badago diskriminazio bat; lanean sartzeko baldintzak ez dira gaitasunen araberakoak".
Emakumea eta diskriminazioa
Emakume diskriminatuaren perfila zehaztea nahiko zaila da, arazoa ezin daitekeelako orkortasunean hartu, baina halere esan dezakegu
"emakume gaztearena dela diskriminazio mota bat, emakume izateaz gain, gazte izatearen diskriminazioa jasaten bait du. Lehen lanpostua lortzeko zailtasunak lan ez egonkorra, soldata baxuagoak...".
Baina bestalde emakume gaztea diskriminazio orokorrago batetan sartzen da: adin ertaineko emakume ezkonduen egoeran. Ezkontzean lana utzi duten emakume langileek absentismo laboralarekiko diskriminazioa jasaten dute. Maila sozial, kultural eta formazional aldetik begiratzen badugu sozial maila baxuko emakumea dugu diskriminatuena, ze
"barneko edo etxeko lan gogorra eta kanpoko lan oso gogorra ere boteratu behar bait ditu. Askotan ez du gainera bere egoeraren kontzientziarik, kultura maila bera ere baxua delako".
Baina diskriminazio maila altuena jasaten dutenak emakume bereiztuak dira, Concharen eritziz;
"seme alabekin kargaturik, lanerako ailegabide gabe, kualifikaziorik gabe, eta dirurik gabe ze normalean egokitzen zaion pentsioa sistematikoki ez zaio ordaintzen. Ondorioz instituzio sozial konkretuetara jo beharko du laguntza eske. Honek txirotasuna eta diskriminazioa baino areago doan marginazio dakar, bai emakumearentzat eta bai bere seme alabentzat".
"Emakumea gizonaren etsaitzat hartzen da"
Legalki errexa badirudi ere lan diskriminazio bat frogatzea, errealitatean ez da batere erraza froga borobilik lortzea, kontuz jokatzen bait da, froga garbirik ez izateko.
"Epaitegira jo eta bost urteko epean frogatzea lortzen baduzu justizia lortuko duzu. Onartzen dut nahiko planteiamandu eszeptikoa dela baina errealki ez dago askoz gehiago egiterik, salaketa edo kontzientziatze soziala ez bada, beti epe luzera. Gainera gaur egungo egoera sozial larrian, lan alorrean emakumea gizonaren etsaitzat hartzen da zenbaitetan, langabeziaren errudun izango balitz bezala. Egoera honetan diskriminazioa izugarria da".
Bestalde bitxia dena da,
"frogatu ahal dela gizonarekiko diskriminazioa. Esate baterako emakumeak sozialki akzesu desberdina duenez eta hau zaritu nahian, emakumeak gein-babesteko zeuden faktoreak, orain gizona ere babesten dute".
Krisi egoera honetan, paper garrantzitsua jokatzen dute sindikatuek. Hauetan printzipioz onartzen bada emakumearen lan integrazioa ere
"praktikan dudan jartzen dut hala denik. Lan sujetutzat beti gizona izan da hartua; emakumea ez da kontsideratzen berezko langilea. Ondorioz sindikatuek ez dute errealki ikusten egoera hori eta emakumea apoio modura erabiltzen da".
Errealitate honen aurrean emakumearen organizatzea ez da erraza. Concharen ustez,
"Langabezi arazoa dela eta, emakumearen kongetentzi alorra nahiz lan merkaturako ateak murriztu zaizkio. Emakumearen lana ez da inoiz ekonomia, ez dago soldata autonomorik, familiarentzako diru laguntzak dira eta ondorioz 2. edo 3. mailakotzat jotzen dira lan hauek eta modu berean ordaindu".
LOREA AGIRRE JESUS ARTETXE NEREA BELLO ERMIÑE MADARIAGA
22, 23

GaiezGizarteaSektore bazEmakumeaLana
PertsonaiazPEÑA1
EgileezAGIRRE9Gizartea
EgileezARTETXE2Gizartea
EgileezBELLO2Gizartea
EgileezMADARIAGA4Gizartea

Azkenak
Euskal diaspora elkartuko da Boisen, eta jendetsua izatea espero dute

AEBetako Idaho estutako Boise hiriburuan ospatuko dute euskal kultura ezagutarazteko, eta euskal diaspora batzeko. Hainbat ekitaldi egingo dituzte uztailaren 29tik abuztuaren 3ra arte.


Gurasotasun baimena 16 astetik 17ra luzatuko du Espainiako Gobernuak, eta 32 aste gurasobakarrentzat

Astearte honetako gobernu bileran onartuko dute PSOEk eta Sumarrek, akordioa iragarri baitute. Neurria "berehala" ipiniko dela indarrean jakinarazi dute.


Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Agur esan du Hatortxu Rockek, baina segida izango du abenduan: Aske jaialdia

Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.


Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Paul Urkijoren ‘Gaua’ hurrengo filmaren soinu bandaren grabaketan parte hartu du Aiaraldeko Iaiaiai taldeak

Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.


2025-07-28 | Gedar
Arrazakeriarekin lotu ziren iazko gorroto-delituen ia erdia Espainiako Estatuan

%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


2025-07-28 | Hala Bedi
Gasteizko kanpaldian jasandako Poliziaren bortizkeria salatu dute GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak

GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]


Espetxetik irten da Georges Abdallah, Europan espetxean denbora gehien zeraman preso politikoa

40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]


Eguneraketa berriak daude