Carlos Sanz eta J. San Martin "Denboraldi bat Infernuan"

1989ko otsailaren 12an

Javier San Martini elkarrizketa.

ERAKUSKETA ANTOLOGIKOA DONOSTIAKO SAN TELMO MUSEOAN
Carlos Sanz eta J. San Martin "Denboraldi bat Infernuan"
Urtarrilaren azkenetan hasi eta otsailaren 26a bitartean ikusi ahalko duzu Carlos Sanz (Donostia 1943-87) pintorearen erakusketa antologikoa San Telmon. Bertan, obra piktorikoa, marrazkiak, collageak, eta bai eta ere bere literatur produkzioaren zenbait atal.
Erakusketak biltzen duen antolgi obraren gehiengoa Erkide Autonomoko kolekzio partiku-larretatik eskuratu du, nahiz eta, gutxixeago, Madril, Salamanca, Gerona, Burgos eta besteetarik ekarri behar izan. Javier San Martinek egin du Carlos Sanzen erakusketa antologikoa eta autorearen katalogoaren kontu, praktikan bere obra guztia biltzea lortu duela.
"Neurri batean –aitatzen digu San Martinek– bere garai eta espazio geogrofikoak baldintzaturiko ezaugarridun artista izan zen Carlos Sanz. 60. hamarkadaren erdikaldean hasita, modernidade zuzpertuaren arrastoz beteriko pintura garatu zuen, egungo berrikuntzei zabalik betiere".
Agian pintorearen ikonografi errepertorian gehien nabarmentzen dena obraren tematika bera da, zeinaren trasladaketa hizkuntza literariora agerian geratzen den katalogoak dakartzan testuetan. 'Siniestroa', 'iluntasuna', 'bakardadea','haragia','gorputza', 'zatia', 'barnekaldea' hitzek esangura erreala hartzen dute Carlos Sanzen obraren bisualizatzeko orduan.
"Artistak 1968tik aurrera garatutako forma plastikoetan nagusia da materia organikoan oinarritutako oihal piktorikoa. Ezin zehaztu dezakegu bere obretan bizi diren gizakien natura intimoa, baina bai materia organikoa edo eta giza nahiz animalaren kondizioa. Bizi eta hildakoaren arteko ambiguitatea bere argumentu piktorikoetako bat dugu, espazio kezkatiak sortzeko. Tematika tetrikoa aldebat, zerbait definitzearren, azpimarratu beharrekoa zera da, pintatzeko plazerra somatzen dela bere izpirituan".
Irudi piktorikoen errelatu konplexua
Bere belaunaldiaren testuinguruan, artistaren ekarpenari dagokionez, Javier San Martinek diotso:
"Carlos Sanzek figurazioaren irudi ezezaguna ekarri dio gipuzkoar pinturari. Zehatzago, irudiotan nahasten dira errealitateari buruzko osagaiak alde batetik, eta bestetik pinturari eta bere elaborazioaren prozedurari dagozkionak, gisa honetan sortuz inpakto narratibo indartsuko sistima konglexuak. Aurreko belaunaldian, Ruiz Balerdi, Sistiaga edo Zumetaren abstrakzio informalista zeinu piktorikoaren produkzioan zetzan; eta ondorengoen joeraz –Ameztoy, Cárdenas, Zurriaran, Nagel– forma piktorikoek errelatu konplexuagoa lortzen dute, maila sintaktiko elaboratuagoaz".
"Gero, 70. hamarkadaren hasieran bere soluzio estilistikoak ezaugarri pertsonalagoak hartuko zituen 15 urtetan barrena, inguruko kontestutik aislaturik utziko zuena, intimitate traumatiko samarrean burutuz".
Ze ondorio izan du orduan bere obrak artista gazteengan? Zer nolako eragina somatzen da egungo ingurunean?
"Carlos Sanzen obra kolokan geratzen da, begirada desberdin baten esperoan, helburu artistiko diferenteen esperoan. Bere pintura iraganari dagokio mementu honetan, eta errepaso historikoa beharko da zuzpretzeko".
Erakusketa antologiko hau bihurtu liteke bere esistentzia eta ekimenen erreferentzia garrantzitsua,
"hasieran 'salbamentu operazio' gisan planteiatu nuena".
Eta erakusketa hau sekula burutu izan ez balitz?
"Uste dut Carlos Sanzen figura piktoriko eta artistikoa betiko desagertuko litzatekeela".
ESTHER FORCADA
1984ko apirila.
Oleoa (1978).
1976ko abendua.
48

GaiezKulturaArteaPinturaPintoreakSANZ1
GaiezKulturaArteaPinturaErakusketak
PertsonaiazSANZ1
EgileezFORCADA1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Efemeridea: Joxepa Antoni Aranberri ‘Xenpelar’ bertsolariak neskazaharrren defentsan bertso sorta argitaratu zuen

ARGIA

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude