Gillem Jordi Graells:"Lortu Dugu Lan Plangintza Amankomuna Bideratzea"


1988ko abenduaren 18an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Gillem Jordi Graells idazkariari elkarrizketa

Gillem Jordi Graells:"Lortu Dugu Lan Plangintza Amankomuna Bideratzea"
Associacio d'Escriptors en Lengua Catalana-ko idazkaria da Gillem-Jordi Craelis dramaturgoa. Ezaguna da euskal antzerkigintza munduan, eta euskal antzerkla ez ezik, euskal literaturaren egoera zertan den gertu samarretik jarraitzen du. Durangon solastatu ginen berarekin, eta ihardunaldiak amaitu biharamunean Donostian ere ikasi genuen.
ARGIA.–Galeusca-k biltzen dituen hiru literatur errealitateak desberdinak izaki ere, elkarrekin lan egiteko zerk batzen dituela uste duzu?
GRAELLS.–Hiru literaturon egoera, jakina, desberdina da, bai bakoitzaren tradizio propioagatik bai bakoitzaren hizkuntzaren normalizazio mailagatik. Horregatik, amankomuntasun puntu positiboak baino, tura bezala herrialdeotan gazteleraz idazten den literatura. Halako maniobrek ez dute oraindik etsi, eta areago, egunetik egunera formula eta falanik esango nuke egoera orokor eta zapaldu amankomuna daukagula, hain zuzen ihardunaldion motorea dena.
Gure superbibentzia eta normalkuntza nola zabalkundearen aukera hiru literaturon solidaritatean datza, arerio ezagun baten aurrean, zeinak itxura anitzak eta sutilak erabiliz gure egoeraren kaltetan jokatzen jarraitzen duen. Bigarren mailakotzat hartzen gaituzte hiru literaturok, eta era guztietako erasoak nozitzen ditu gure nortasunak mekanismo hainbaten bitartez. Aipatuko dizut, esate baterako, zilegitzat jo nahi izatea galizar literatura edo euskal literatura edo kataluniar literazia berriak asmatzen dituzte eritzi publikoari begira.
Labur esanda, beraz, hiru literaturon errealitate eta nortasunaren defentsan bateratuki autre egiteko aukera eskaintzen digute idazleen arteko Galeusca ihardunaldiek.
A.–Baina urtean behin besterik burutzen ez diren ihardunaldiok ez al daukete indarrik gabeko motore biburtzeko arriskua, baldin eta ez badira erabaki eraginkorrak hartzen?
C.–Ihardunaldiotara basterik murriztuko ez balitz Galeusca, proiektuak ez luke inolako proiekziorik izango, elkarrekin topo egin eta negar egitea baino. Eta bostgarren ihardunaldiak ospatzen ditugu dagoeneko.
Aurtengo hauetan ordea, agian hiru idazleen elkarteek beren heldutasunerako bidea hartu dutelako eta aktibitate gaitasun adierazgarria bereganatu dutelako, lan plangintza amankomun konkretu eta zabal bat bideratzea lortu dugu. Alde batetik, herriaide bakoitzeko instituzio politikoei presio egingo diegu behin betirako babes gaitzaten elkarren arteko itzulpen plangintza gauzatzen –eta bidea errazteko, gaur egun hiru literaturetan zer egiten ari den argitaletxeei ezagutaraziko dien aidizkari informatibo bat martxan jarriko genuke–; eta bestalde, idazleen arazo konkretuago diren erreibindikapenak mamitzen jarraituko dugu, gaztelar idazleen elkarteek gure gainetik jokatzen segitzea onartu eta utzi gabe.
54


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakGRAELLS1
PertsonaiazGRAELLS1

Azkenak
Euskadi nazioa da

2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.

Euskalduna naizen aldetik,... [+]


Sader-Profersaren Zorrotzako lantegien jarduera etetea eskatu dute auzokideek osasuna kaltetzen duelako

Auzo elkarteak, herri mugimenduak eta ekologistak batu ziren asteazkeneko kontzentrazioan. Lantegien jardueraren amaiera itxaroten ari dira duela hamar urte.
 


Landaguneen despopulazioa
Perotx oinetxea birgaitu, Nafarroako Urraul Goiti biziberritzeko

Nafarroako landa gune asko daude despopulazio arrisku larrian eta horietako bat da Urraul Goiti Pirinioaurreko bailara. Hango Adoain herrian biztanle bakarra bizi da iraunkorki eta 93 urte ditu. Han da ere Perotx oinetxe zaharra eta berau birgaitzeko herri ekimena abiarazi dute.


Tunisiatik Gazara abiaturiko ‘Al Soumoud’ auto-karabana geldiarazi dute Libiako Sirte hirian

Asteartean pasa zuten Tunisia eta Libiaren arteko muga, ondotik Egiptora sartu eta bertatik Gazara heltzeko asmoz. Berez, Libiako autoritateen babesa jasota du ekimenak, eta jarrera horri segika bidea berriz irekitzea galdetu diete poliziei antolatzaileek.


Israelen erasoaren aurrean, Iranek mendekua iragarri du eta 100 bat dronerekin erantzun du

Israelek Iranen aurka orain arte egindako aire eraso gogorrena egin du ostiral goizaldean, Leon operazioa-rekin. Erasoan, Israelgo Armadako 200 bat gerra hegazkinek hartu dute parte eta kalte handiak eragin dituzte Iraneko nuklear programa garatzeko eta misil balistikoak... [+]


Bilboko San Frantziskon ertzainek egindako eraso bat ikertzen ari da Segurtasun Saila

Erasoa Bilboko kale horretako ile apaindegi batean egin zuten maiatzean. Erasoa grabatua izan zen eta auzokideek salatu zuten.


Agus Gorbea, Gazako martxatik deportatua
“Martxak ezin badu aurrera egin, beste alternatiba batzuk jarriko dituzte martxan; zerbait egingo dute ziur”

Gazarako Martxara bidean, Kairoko aireportuan atxilotu zituzten euskal herritarren artean dago Agus Gorbea, eta momentuz deportatu duten bakarra izan da. Euskal Herrira bidean dagoela erantzun ditu ARGIAren galderak.


2025-06-13 | Irutxuloko Hitza
Palestinaren aldeko bi eguneko baraualdia egingo du Argituz elkarteak Donostian

Palestinako herria pairatzen ari den genozidioa salatzeko bi eguneko baraualdia egingo du Argituz elkarteak Donostian asteburu honetan, larunbatean eta igandean. Garibai kaleko 19. zenbakian egingo dute elkartasun ekintza.


Israel gosea arma gisa erabiltzen ari dela salatu du Nazio Batuen Batzar Orokorrak

Espainiako Estatuak eta Palestinak bultzatuta, 146 herrialdek alde bozkatu dute, 12k kontra eta 19 abstenitu dira. Ebazpenak Gazako sarraskia eta Israelen hedapena Zisjordanian salatu ditu eta nazioarteko ebazpen judizialak betetzea eskatu.


Zer egin Lemoizko zentral nuklearragaz?

1984an, Lemoizko zentral nuklearrak bere ateak betirako itxi zituen, konpondu gabeko urteetako gatazka eta zauriak atzean utzita; zentralaren azpiegitura ia berdin mantendu da, eta gertatutakoa, isilpean iraun du. Orain, tokikoek hainbat proiektu proposatu dituzte Basorda kalako... [+]


2025-06-13 | Ahotsa.info
Euskararen Defentsarako Sarea
“Bidegabea da euskara lanpostu publikoetan ez baloratzea”

Euskararen Defentsarako Sareak elkarretaratzea egin du Nafarroako Parlamentuaren aurrean ostegunean, aldarrikatzeko lanpostu publikoetan hizkuntzak baloratzen badira, euskara baloratzen ez den lanposturik ez litzatekeela egon behar. Eta beraz, Nafarroako Gobernuak egindako... [+]


Melisa Pérez, Kairon atxilotua
“Debekatu egin omen dute Gazara martxa, baina guk aurrera jarraituko dugu”

Egiptoko Gobernuak Israelen presioei men egin eta ehunka pertsona atxilotu ditu, Gazara egitekoa den martxa gelditu nahian. Hala ere, milaka lagunek martxari hasiera emateko prest jarraitzen dute, Israelen blokeoa apurtu eta genozidioa gelditzeko presioa egin asmoz. Melisa... [+]


Eguneraketa berriak daude