Agustin Mondragon-i elkarrizketa
Berrogeita bederatzi urtetako arrasatearra dugu Agustin Mondragon, Merkatal Profesore ikasketak egin ondoren azken hogetaka urteetan arrasateko kooperatibetan dabilena, merkatu eta marketing lanetan. Iharduera azeleratuko gizona iruditu zaigu, bere hizketan, mugimenduetan eta egunean rretzen dituen hiru zigarro paketeetan, eta eskerrak egunero egunero bederatzietan oheratzen den. Izan ere ez da lan gutxi Fagor-eko Marketing Zuzendaria, talde ziklista nagusienetako bat daramana eta PNVko EBBko irudi komunikabide eta hauteskunde arduradana izatea.
Agustin Mondragon "Marketing akegiatasunean oinarriturik egon behar du"
GALDERA: Marketing hitza gero eta gehiago entzuten da, gehienbat irudiaren zentzu txar horri loturik. Zer da zuretzako rnarketing-a?
ERANTZUNA: Marketing-a betidanik egin da, Adan eta Evaren garaietatik hasi eta gaur egun arte. Orain gertatzen dena da ingelesarekin eta gauza hauekin arraroagoa egiten dela agian, baina marketing-a historian zehar sarri-asio erabili da, funtsean produktuak merkatuan izan behar duen tratamendua aztertu eta lantzen bait du. Gaur bezalato enpresatan merketua tratatzeak, lan espezifiko bat eskatzen du: publikoaren eskeria axtertu behar da, publiko guztiak ez dira berdinak, ez aro desberdinetan, ez adin desberdinetan, ez klase sozial desberdinetan...Horrela, harreta eta dedikazio oso bat eskatzen du, eta gainean egon behar duzu beti egunera jerriz eta eboluzionatuz.
GALDERA: Kooperatitak enpresa mota desberdina dira, beste balore batzuetan oinarriturik daude, eta nolabait enpresa alternatiboak bilakatzen dira. Guzti honek ba ahal du eraginik marketing-a ulertzeko eta erabiltzeto eran?
ERANTZUNA: Kooperatibak zentzu juridikoan desberdinak dira, baina merkatuan konpetizen sartzerakoan sitema honek duen jokuan sartu behar da. Bi gauza bereiztu behar dira hemen: gauza bat da kooperatiba barrutik, juridikoki; kapitala eta gobernua non dauden–bazkideen eskutan–, baina beste gauza bat merkatua, bereu guztiona da, eta nahiz eta kooperatibak hainbat gauza sozializatu, etekinak adibidez, gero merketuan irabazi egin behar da, eta bertan mota askotako egitura juridikoekin lehian sartzen zara, eta noski egitura kapitalistekin, hauek bait dira merkatuan nagusi. Beraz alde honetatik ez dago desberdintasunik. Marketing-a ezinhestekoa da empresatan, eta guk ere erabiltzen dugu noski, bai merkaturako eta beste maila batetan enpresa barnean ere bai.
GALDERA: Beraz, enpresa barrura begira ere marketing-a egiten da?
ERANTZUNA: Beno bai, baina ez marketing-a zentzu txarrean, jendeari ideia faltsu eta esajeratuak saltzearen zentzuan, baina bai aritzen gara kooperatiben balore eta ideiak zabaltzen: enpresa eramateko era, ordainketa erak, elkartasuna, austeritatea... Hau garrantzitsu da bai guri erreleboa eman behar zaigun ordurako eta baita ere kooperatibara sartzen den jende berriarentzat, hauekin elkarrizketak izaten ditugu, aurre heziketa bat nolabait esateko, aurretik jokuaren arauak ezagutu ditzaten. Baina beno nik uste dut marketing mota honi ez zaiola zentzu txarrik eman behar, azken finean sartu zaren enpresaren ezagupena da eta.
GALDERA: Ziklismoaren munduan murgilduko gara orain. Nola bururatu zitzaion Fagor-i ziklismoaren mundu honetan sartzea eta nola planteatzen duzue publizitate era hau?
ERANTZUNA: Guk batez ere kanpo merkatuetarako bide bezala erebiltzen dugu ziklismoaren publizitatea, esportaziorako. Estatu espainolean ere korritzen dugu eta hor dago egiten den publizitatea, baina funtsa europan gure firma ezagutzera ematea zen eta da. Batez ere europa esan dut ziklismoak arrakastarik gehiena europan duelako, nahiz eta Ipar Ameriketan eta Kolombian ere zerbait badagoen.
Nire ustez, ziklismoaren errentagarritasuna planteatzeko orduan gutxienez bost urteko epean jokatu behar duzu. Talde bat osatzera iristean zarenean, hasieran, mundu honetako protagonista errealek, txirrindulariek nolabaiteko errezeloa ere badute zureganako, ez dute firma ezagutzen eta ez dakite zenbat denborarako egongo zaren talde bezala. Beraiek ere kontratoen eta abarren ziurtasun bat nahi dute eta beraz hasierako urteetan ekipo sendo bat lortzea zaila da, bizpahiru urte egon behar da jendeak ezagutu zaitzan eta gero gogor hasi. Gu hirurogehigarren hamarkadan ere egon ginen ziklismoan, baina bidea berriz ere egin beharra izan dugu.
GALDERA: Denboraldi hau nahiko gorabeheratsua izan da zuentzat...
ERANTZUNA: Bai, konpliketutxoa gertatu zaigu aurtengoa, baina ez da hainbesterako. Aurten ekipo haundi bat egin dugu, une honetan mundu mailan onena bezala aitortua dagoena kontratatuz, eta gizon hau lesionatu egin zen. Hortik aparte, taldeko arduradun bezala etorri ziren bi pertsonekin izan ditugu, taldearen funtzionamentua ulertzeko eran bat ez gentozelako eta honen ondorioz managerra eta taldearen zuzendaria–Crepel eta Valecke–aldendu genituen, eta beno, hau pasa eta gero ez dugu beste arazo handirik izan Rocheren lesioa izan ezik.
Lesioa bera ez da gauza handirik, pertsona normal bati igarri ere ez litzaioke egingo, baina ziklista bati bai, are gehiago elitekoa baldin bada eta horregatik operazio baten beharra izan du; orain agian beste operazioren bat jasan beharko du. Dena den gauza gutxi da eta bizpahiru aste barruan errepidean egongo da berriro ere.
GALDERA: Orduan zer, Tour-a egiteko moduan egongo ote da edo...
ERANTZUNA: Ba begira, osasun aldetik ez legoke azazorik, baina fondo aldetik bai, jakingo duzuenez Tour-era ondo prestaturik joateko hamabost mila bat kilometro egin behar dira errepideetan eta Rochek ez ditu, Tour-era joango balitz agian bi ordutara edo gehiago geldituko litzateke, edo erretiratu egin behar, edo agian sorpresa polit bat izango genuke... baina ez, logikoena eta hoberena Munduko Txapelketa eta tenporadaren azken txanpa ondo presta dezala da.
GALDERA: Kooperatibaz hitz egin dugu, ziklismoaz ere bai, politikara joko dugu orain. PNV-ko Euskadi Buru Batzarreko partaidea zara, eta gainera 'nazionalismo 2000' irudi berriaren arduraduna. Lehenxeago aipatu duzu marketing ekonomikoaz aparte marketin politikoa dagoela, zertan gauzatzen da marketing era hau?
ERANTZUNA: Nik PNV-n ardura esparru bat dut eta bertan sartzen dira komunikabideekiko harremanak, imagina, eta hauteskunde garaiak; guzti hori 'nazionalismo 2000' lemapeko aroaren barruan. Marketing politikoari buruz? Bakoitzak bere ikuspuntuak ditu ez, baina nik uste dut egiatasunean oinarriturik egon behar duela. Dena den, aldez aurretik esan beharrean nago ni ez naizela politikoa eta ez dudalaz horretarako bokaziorik, gehien bat politikoen laguntzaile bezala ikusten dut neure burua. Nire lanbideagatik edo nigan pentsatu dute eta ona deritzodan gauza batetan parte hartzea ondo ikusi dut, baina ez dut buruan karrera politikorik egitea. Gero pentsatu nuen PNV-k dagokiona baino imagen kaskarragaoa duela, gainera asiotan zentzu txarrean, eta bizitza honetan,–ondo forgatzeko aukera izan dut–izateaz gain izate horren irudia eman behar da, eta esparru hontan zerbait egin nezakeelakoan sartu nintzen honetan.
GALDERA: Eta zertan uste duzu zuk aldatu beharko litzatekela PNV-k duen imagina hori, errealitatearekin bat ez datorren itxura hori?
ERANTZUNA: Orain PNV PSOErekin ari da gobernu lanetan, baina orain arte bakarrik aritu izan da eta eta gobemu lanak neketsuak dira eta mandatariak asko erretzen dira. Lan handia egin zen, batzutan, normela denez, ez horrenbeste aziertorekin baina orohar uste dut oker gehiegi leporatu zaiola. Nik beti esaten dut lehengeia dagoenean hobe dela merkantzia ona saltzea txarra baino; askotan merkantzia txarra ona bezala saltzen da baina azkenean bezeroa konturatu egiten da eta orduan ondorioak txarragoak izango dira. Orduan nik uste dut PNV merkantzia ona dela, izan dela eta izango dela eta beraz PNV zer den, zer egiten den eta nola egiten den azalduz gero uste dut nahikoa dela.
GALDERA: 'Nazionalismo 2000' honek non ditu bere oinarriak, zertan datza?
ERANTZUNA: Jakin badakigu guztiok zer den nazionalismoa, eta zer nahi dugun guztiok Euskadirentzat. Baina garaiak aldatu egiten dira eta geuk ere garai hauetara moldatu egin behar dugu, baina ez moldatu, moldatzeagatik orain modan dagoelako. Gure herriak baditu oraindik hainbat erreibindikazio historiko kolokan eta hauek eskuratu egin behar dituela uste dut. Baditu baita ere eguneroko arazoak eta uste dut arazo hauek gure etorkizun erreibindikaatibo horrekin lotu behar dugula eguneroko lanaren bidez, Euskal Herria demokratikoa, askea eta burujabea izan dadin.
GALDERA: Oraindik Euskadi Buru Batzarra aukeratu berria da eta esan izan da agian Bizkaiak pisu handia duela, alderdiaren kontrola duela...
ERANTZUNA: Dakizuenez hautaketa behetik gora dator, izenak, hautagaiak eta botazioa bera ere bai, eta agian lehen bai, tradizioz, kasualitatez eta beno Bizkaiak betidanik D duelako militante kopuru handia, baina oraingo EBBan asko gipuzkoarrak gara, horrela atera da eta kitto.
GALDERA: PNVren zatiketa eta gero Gipuzkoan nahiko ahulduta geratu da alderdia eta EAren sorrera dugu, PNVri protagonismoa kenduz. Zertan gauzatu behar da zuen lana nolabait berriz ere protagonismo hori lortzeko?
ERANTZUNA: Niri ez zait horrenbeste inporta nork lortzen dituen boto gehiago eta guzti horrek–dena den argi dago botu barik ezin dela gobernatu–baina kaskarra da benetan politikook boto bila aritzea, futbol etipo batetarako bazkide bila arituko bagina moduan, hori ez da politika egitea. Eta zergatik Gipuzkoan EA, ba beno bertako PNV zelako lehen sektore kritikoa eta jendea erakarri zutelako. Hemen, Euskadin, kuadrilak, peñak, lagunak, eragin handia dute eta askotan bata doan lekura ba bestea ere bai. Hemen gakoa ez dago 'lurraldeak' berreskuratzean zeren eta hemen ez dago ezer galduta, garrantzitsuena da EAk, PNVk, HBk eta besteak Euskadi izan dezatela puntu amankomuna bezala eta gero bakoitzak bere ideien arabera horren alde lan egin dezan. Ehuneko larogeitamarraren inguruan ados egotea gustatuko litzaidake, baina hala ere ez zait gaizki iruditzen ezadostasunak egotea, pluralismotik ateratzen bait dira ideia honenak. Dena den hemen gauza bitxia gertatzen da: populazioaren %70ak baino gehiago botu abertzalea ematen du eta hala ere gobemua abertzaleak ez diren batzuekin egiten da. Txarto eramaten diren familietan bezala, anai artean gaizkiago eramaten gara aldamenekoarekin baino. Politiko abertzaleok zera ikasi behar dugu: adostasunen %95a sartzen eta bestea alde batera uzten.
GALDERA: Lehen esan bezala PNV gobemu lanetan PSOErekin ari da eta dexente istilu egon dira azkenokaz, ikastola, Euskalduna... Ez ote dute istilu hanek lehen aipatu duzun imagen lortze hori zailduko?
ERANTZUNA: Bai izan daiteke, baina hori aurre egin behar zaion arrisku bat da aurretik jakin bagenekigun nora sartzen ginen eta, hau edonork ulertzen du. Dena den beste galdera bat ere ez legoke gaizki hemen, zergatik gauden horrela eta zergatik ez gauden gobernuan abertzaleok elkarturik.
GALDERA: Orain dela aste batzu bukatu berria dugu Bateginik kanpaina, herri mailan talde eta alderdi desberdinetako jendea aritu izan da elkarlanean, aipatu duzun batasun zentzu horretan zerbait esan nahi ote du?
ERANTZUNA: Bai, oso garrantzisua da, baina garrantzitsuena euskera da, herri bat hizkuntzarik gabe ez da herri bat. Eta begira, horren inguruan biltzen gara, baina herri honek arazo asko ditu eta hoien inguruan ere egin beharko genituzke gauza baterakoiagoak.
JON SARASUA. XABIER LETONA
36-39
GaiezEkonomiaKooperatibaMCC
GaiezEkonomiaKooperatibaKooperatiba
PertsonaiazMONDRAGON1
EgileezLETONA1Ekonomia
EgileezSARASUA2Ekonomia
