Rafael Cristobal: "Erreforma Psikiatrikoa irudikeria Hutsean Geratu Da"


1987ko irailaren 27an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Rafael Cristobal, Santa Agedako Medikuen Zuzendariarekin
Rafael Cristobal: "Erreforma Psikiatrikoa irudikeria Hutsean Geratu Da"
Argia: Duela pare bat urte asko hitzegin zen psikiatriaren erreformaz. Zertan geratu da guztia?
Rafael Cristobal: Hemengo zuzendaritza hartu baino lehen, psikiatriaren erreforma egiteko asmotan deitu ninduten Autonomia Aurreko Entetik. Aipatu behar dut segituan harremanetan jarri ginela Euskal Herrian dugun aparteko psikiatra batekin, Ajuriagerrarekin alegia. Berak zuzendutako lana izan zen erreforma. Bi oinarritan kokatzen genuen lana: batetik, psikiatren erreziklajea ikusten zen: urte t'erdiz, Inglaterrako psikiatra sonatuenen eskutik eman zen aurrera. Gero, gauza bera egin zen beste urtebetez psikologoekin. Bestetik, komunitate mailako psikiatria plangintza bat antzematen zen: kultura eta hizkuntza arazo berdintsuko zonaldeak sailkatu genituen demografiari buruzko datu parea kontutan hartuta eta Gipuzkoa adibidez 6 sektoretan banatzen genuen: Bidasoa aldea (Donostiatik mugara bitartean), Donostia (bitan: ekialdea, Grosetik Pasaira bitartean eta sortaldea, Antiguotik Zarautzera), Tolosako zonaldea, Goierri eta Debako bailara. Lehen Diputazioen esku ikusten zen ardura Euskal Gobernuak hartu zuenean eman zen lehenengo haustura eta gaur egun Euskal Gobernuan eman diren kartera aldaketekin erabat moztuta dago beharrezkoa dugun plangintza hau.
A.– Maila batean egin zitekeenaz mintzatu zara, baina zertan gauzatu da guzti hori?
R.C.–Pentsatu guzti horren atal batzutan, besterik ez.
A.–Gipuzkoan Santa Ageda eta Donostiako Hospital Psikiatrikoa; Zamudio, Bermeo eta Zaldibar eta Basurton unitate bat Bizkaian; eta Araban itas Nieves eta unitate bat Santiagoko Hospitalean, ezta?
R.C.– Nere ustetan erreforma irudikerian besterik ez da geratu. Hemen dena oso erreza da, hastea bederen, eta hau tranpa latz bat da, non idealistak eta gazteak erortzen bait dira. Hasi bai, dena hasten da baina gero... Administralguak argitu behar digu behar gaituen ala ez. Zonalde mailan eta medizinan dabiltzan beste sektoreekin bat lan egitea onartzean dago kakoa. Eta horretarako azpiegitura sendoa osatu beharrean gaude.
J.J. Petrikorena. I. Uria
26

GaiezGizarteaOsasunaPsikiatria
PertsonaiazCRISTOBAL1

Azkenak
2025-08-30 | Patxi Aznar
Beste urrats oker bat

Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]


2025-08-29 | Egiari Zor
Elkarbizitza demokratikoak begirunea eta neurritasun instituzionala eskatzen ditu

Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]


Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaituko dute lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an izango da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte.


Maila altua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Eskoletako euskalduntzea “arriskuan” ikusita, Aiaraldeko dozena bat ikastetxek konpromisoen dekalogoa adostu dute

Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]


Atlantikoko korronte baten kolapsoa adituek uste baino gertagarriagoa da

Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]


Gutxienez 23 hildako izan dira Errusiak Kieven egin duen aire erasoan

600 misil eta dronetik gora bota ditu Errusiak Ukrainako hiriburuaren aurka. Gerra hasi zenetik egindako aire eraso handienetakoa da. Zelenskik nazioarteari eskatu dio erantzun dezala, Putin Trumpekin bildu eta bi aste eskasera.


2025-08-29 | Joan Mari Beloki
Trump bake bila?

Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]


Poligono eolikoak: oportunismo gutxiago eta plangintza demokratiko gehiago

Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]


Nafarroako informazioaren arloko profesionalek Gazako kazetarien sarraskia salatu dute

Informazioaren arloko dozenaka profesional bildu dira ostegun arratsaldean Iruñeko Gazteluko Plazan, Gazan kazetari lanetan ari direnen aurka Israelgo armada egiten ari den sarraskia salatzeko.


Semaforo gorria

Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]


Kai Nakaik, Marenek eta Olatz Salvadorrek gezurtatu egin dute Bilboko Udalak esandakoa: ez zien beste eszenatoki bat eskaini

Bilboko Udalak ostegunean adierazi du Abandoibarrako kontzertua bertan behera geratu eta gero, Plaza Biribileko agertokia eskaini ziela hiru artistei, baina ezezkoa eman zutela. Abeslariek bertsio hori ukatu eta zehaztu dute: bakarrik Kai Nakari eskaini zioten.


Bigarren aldiz moztu dute Espainiako Vuelta Israelen parte-hartzea salatzeko

Bigarren aldiz gelditu dute Katalunian Espainiako Vuelta Israel-Premier Tech taldearen parte-hartzea salatzeko. Hainbat pertsonak Palestinako banderak atera dituzte eta txirrindularien bidea oztopatu dute Oloten.


“Bero jasangaitza” eta “arreta urria” salatu dute Nafarroako Ospitale Unibertsitarioan

Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.


Araba eta Nafarroa zeharkatzen zuten Forestaliaren bi autopista elektriko bertan behera geratu dira

Araba eta Nafarroa zeharkatu behar zituzten goi-tentsioko bi linea elektrikoren proiektuak ez dira gauzatuko. Espainiako Trantsizio Ekologikorako Ministerioak Aragoiko Tueste herrian Forestaliak egin behar zituen lau poligono eolikoen proiektuak artxibatu ditu.


Eguneraketa berriak daude