Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

larunbata 2025eko abuztuaren 30ean

Francisco Escudero: "Intentzio Berezi Bat Dago Euskal Musika Egiterakoan"

1987ko irailaren 13an

Inprimatu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Egin ARGIAkoa

Francisco Escudero musikagileari elkarrizketa
Francisco Escudero: "Intentzio Berezi Bat Dago Euskal Musika Egiterakoan"
'Hileta', 'Zigor', 'Gernika' eta beste hainbat obraren egileak ez du aurten ikusiko iaz amaitu zuen bere azken obraren estreinaldia. Zarautzko 750. urteurrena dela eta enkarguz egindako "San Juan Bautista" oratorioa kajoiren batean geratu da oraingoz. Hauxe da Francisco Escudero, eta beste zenbait euskal konposatzaile handiren tragedia: bere obrak ez direla interpretatzen. Bere edadean, egindako lan guztiaren ondoren, erremin puntua nabarmentzen zaio "gure orkestak" aipatzerakoan eta hauek daramaten politika gainbegiratzerakoan. Donosfian bizi den zarauztar honen zenbait operatan libretista izan den aita Karmelo Iturria izan dugu galdetzaile. Bere obrari errepasoa eginez, euskal musika, Euskal Herria eta bizitzari buruzko gogoeta oso bat atera da Escaderaren hitzetan.
GALDERA: Zure burua zarauztartzat al daukazu?
ERANTZUNA: Bai. Nire gaztaroan, Zarautzen, "Concierto de piano" egin nuenean, beste zenbait lagunen artean Jose Zinkunegi dottore jaunaretin ibiltzen nintzen; edadeko gizona ordurako, ona, erromantikoa, egoerak asko sufritu arazitakoa. Gizon honekin, eta koadrila oso batean, sensibilizatu egiten ginen geure artean. Euskal Herrian pentsatuaz euskal musika sortu beharra zegoen. Herriak handia izan behar zuen. Euskal musika eta ez prezeski herri-kanta. Horrela sortu zen "Hileta" beste zarauztar baten hitzez, Lizardiren hitzez. Amets asko egiten genuen. Horixe izan da egin duguna, idatzi eta amets egin. Halaz eta guztiz ere ez dut neure burua galdutzat ematen. Hor daude obrak eta horien arrazoiak indartsuak dira. Egunen batean aterako dira eta izango dute behar adinako baldintzarik. Lelokeria litzateke nik hau isiltzea eta ez agertzea.
GALDERA: Zure obraz hitzegingo dugu. "E1 sueño de un bailarín".
ERANTZUNA: "E1 sueño de un bailarin", "Iciar", "Geosinfónica" izenekoá... pittin bat txikiak dira nire errepertorioan. Ez dira hain txikiak... baina txikiak dira. Barkatzen ez dudana da gure Musikaldirik garrantzitsuenetan, "Hileta" bezalako obrarik ez jartzea, daukagun musikaren zabalkundeari mesede kaskarra egitea da.
GALDERA: Sar gaitezen bada "Hileta"rekin.
ERANTZUNA: Bilbon 1955an estrenatu zen, euskararen gethoa puskatuaz Lizardiren "Bihotzean min dut" horrekin, euskal oratorio handi eta unibertsal baten modura. Bilbon han egon beharra zegoen hura estreinatu zenean. Lehenengo aldia zen euskaraz kantatzen zela frankismora ohitutako antzoki batean. Uste zuten gauza arrunt bat izango zela, zortzikoren bat, Euskadirentzat ez zuela ezer suposatzen. Egur ederra jaso zuten euskara lurperatu nahi zuten guztiek. Esanahi handia zeukan, obra handi bat zen europear sentidu batean eginda eta gure herria zer zen isladatzen zuena. Min handia egin zuen horrek. Madrilera eraman zutenean boitot moduko bat egin zioten.
GALDERA: Concierto vasco para piano y orquesta
ERANTZUNA: 1947.ekoa da. Manuel de bat txitiak dira nire errepertorioan. Ez de Fallaren heriotza zela eta antolatutako sariketan saria jasotako bakarra izan zen. Halaz eta guztiz ere Euskadiko Orkestak ez du oraindik Donostian jo. Hau izan zen herri-kantak, herri-doinuak erabili gabe ere euskal musika egin zitekeela. Giroa, sintaxia, coafesurak, kadentzia formak... eta horrelakoak hartuaz egin zitekeela. Musika horrekin bat eginaz norberak euskal musika isurtzen du. Zinkunegiren koadrila hartan joan zen mamitzen guzti hau nahiz eta gero Bilbon idatzi nuen.
GALDERA: Eta zertan ari zinen Bilbon San Mameseko organojole baino izan gabe daukazun kategoriarekin?
ERANTZUNA: Bizitzen ari nintzen aizu! Gutxi iruditzen al zaizu? Jateko ogia atera beharra neukan eta hango Miserikordian ihardun nintzen. Han konposatu nuen "Concierto de piano" hori. Asteburuetan Zarautzera joaten nintzen eta han jarraitzen nuen koadrilarekin. Zer egiten nuen kontatzen nien. Ilusioa geneukan. Bakoitzak geneutan barne-munduan herria bizitzen genuen. Bizi egiten genuen herria zena. Orain berriz badirudi horrek ez duela horrela funtzionatzen. Tronpatu egin ginela...
GALDERA: Goazen beste batekin. "Aranzazu".
ERANTZUNA: 1956.ekoa da. Arantzazuko benedicta zer den isladatzen dudan poema sinfonikoa da. Horrezaz gain euskaldunaren izpiritu inaziotarra ere eman nuen hor, euskaldunak badauka San Inazioren zerbait bere barruan. San Inazioren etorrera kontatzen dut, haundikiro. Baina horren aurretik gerrak egon dira. Oinaztarren eta Ganboatarren arteto liskarrak, Arantzazu ko paisaia latza. Baltzategi artzaiari Ama birjina agertzen zaionekoa... guzti hori dago jasoa. Poema hau lehengo urtean jo dute Arantzazun, baina ez dute beste inon jo.
GALDERA: Donostian jo zuten garai batean.
ERANTWNA: Hori orduan izan zen. Lehen. Ez zaidazu iraganaz hitzegin. Gure orkestaren garaian bizi naiz eta gure orkestak lehengo urtean estreinatu zuen Arantzazun, baina ez du berriro beste inon jo.
GALDERA: "Zigor" opera handia...
ERANTWNA: Arrazoia duzu. Opera handia da "Zigor". Adi. Nire bizitzaren azkenetan nago eta, ni ez naiz inor, baina nire obra bada zerbait. Nola esan daiteke hori aita Karmelo? Ni ez naiz inor. Gazte banintz edertzat jo nezake nire burua, edo pretenziotsua izan nintekeen... Baina ez naiz gaztea. Ez eta ere pretenziotsua. Argi geratzea nahi dut pertsona apal bat izan naizela eta suerte handia izan dudala, inspirazioa eta obra hauek kouposatu ahal izateko lasaitasuna eman bait dizkit Jainkoak. Irudimena eman dit... eta agian merezi ez nituen gauzak. Baina ni ez naiz inor.
Euskaraz idatzita dago "Zigor" on Manuel Lekuonaren eskutik. Bilbon, Iruñean, Donostian, Gasteizen eta Madrilen estrenatu zen Vienako orkesta sinfonikoarekin, espreski horretara etorrita. Bilboko "Patronato pro arte" izan zen aurrera atera zuena. Hiruzpalau lagun ziren edozer egiteko prest horrelako obrak aurrera ateratzeko asmoz. Egia esan ez dute esker handirik jaso baina haiei esker daukagu gaur egun "Zigor" bat, edo "Gernika" bat... Horrelako pertsonak dira oraindik ere gizadian eta inguruan konfidantza edukitzera bultzatzen zaituztenak.
1968. urtean Madrilen estrenatu zen "Zigor" errepresentazio eta guzti. Bilboko ABAOk eskatutakoa zen. Donostian ez da eskenara eraman oraindik.
GALDERA: "Concierto para violonccelo y orquesta".
ERANTZUNA: Obra konplexu samarra da, ze neroni ere konpositore irudikor samarra naiz, kreatiboa, ez noa do-re-mi-fa-sol egitera besterik gabe, ezta? Eskola bila noa. Kontzertu hau, bere forma eta sonoritatean, bakarra da, tonu-laurdenetan idatzirik bait dago. Modernidade erabatekoa izanik ere espresiboa, Madrilen, Bartzelonan, Bilbon eta Donostian ere estrenatu zen. Urte asko dira ordea, eta ez da berriro interpretatu.
Biolontxeloak daukan hizkerak erabat anplifikatzen du bere jatorrizkoa, bere jotzeko modua, bere natura. Lehen sekula aditu gabeko soinuak ateratzen ditu.
GALDERA: "Sinfonita sacra".
ERANTZUNA: Erlijio Musikaren Zuzendaritza Teknikoaren enkargua da. Kamara orkestarako idatzita dago, ovoe bat, como ingeles bat eta fagot batentzat. Cuencan estrenatu zen 1972. urtean. Madrilen gero, eta lehengo urtean Bilbon hango orkesta sinfonikoarekin. Donostian ordea ez da ezagutzen oraindik. Obra hau ere zaila da deskribitzen. Enkargua egin zidatenean ez dut uste konturatu zirenik ez dagoela bat behartzerik enkarguz musika obra bat egitera Jesutristo Gure Jaunaren pasioan oinarrituta. Pasioan, letra bat hartu, eta letra hori koroan jarriz gero berehala lortzen duzu bat berotzea. Letraren indarraz, egoeren indarraz. Orkestazioa pittin bat dominatuz gero egin dezakezu pasio bat. Baina esaten bedizute sotazko instrumentuak erabiliz bakarrik egin behar duzula pasioa, ez dagoela perkusiorik, tronpeteriarik ere ez; ovoea, fagota, korno ingelesa besterik ez dagoela... estuasun batean jartzen zaituzte. Nola adierazi Jesus Jetsemanin dagoenean, Judasek musu ematen dionean. Bada bilatu egin nuen hori adierazi ahal izateko forma. Sokaz egindako perkusioak bilatu nituen. San Pedrori Nazarenoaz galdegiten diotenekoa fagot baten bidez egin nuen: notak emateaz gain hitz egiten duen fagot baten bidez. Oilarraren efektoa ere ateratzen da. Baina hori da gutxienekoa. Patetismo handiko obra da. Ikusi egin behar da orkesta San Pedro presionatzen bere kontzientzia balitz bezala. Negar egingo du gero fagotak. Patetismo handia dauka talde txiki batentzat. Gurutzaketa ere eman beharra zegoen. Gurutzean emandako mailukada halek kontra baxu baten bitartez eginda daude. Honen perkusia helatoa da ze sakontasun handia ematen bait die Jesusei sartutako iltzeei.
Nere obrarik onenetakoa dela uste dut. Berriro diot, Donostian ez da ezagutzen oraindik, nahiz eta 1972.ean idatzirik egon.
GALDERA:"Euskalsalmoa"
ERANTZUNA: Obra hau Eusko Jaurlaritzaren enkargua izan zen. Euskadiren Batasuna, Pakea eta Anaitasuna sinbolizatzen zituen Egunen batean iritsiko da guzti hau, iritsiko da. Karmelo Iturriak eta biok salmo bat, ez Idatzi Sainduetatik ateratako salmoa, salmo abertzale bat... ez dago formarik. Testu bat pentsatu genuen salmo baten indarra, herri baten uste sendoa eta herri horren historia ere izango zituena. Indar handiko obra da, espiritualitate handikoa. Euskadiren izakera oso ondo isladatsen duela uste dut. 1980. urtean estrenatu ondoren ez da berriro emar. Pena da.
GALDERA: "Gernika"
ERANTZUNA: "Gernika" opera, hau ere euskaraz,.. berriro esango dut a ze pena? 50. urteurrena zela eta Bilboko Coralaren entarguz eta Agustin Zubikarai eta Karmelo Iturriaren hitzez egindako obra hau Bilbon estrenatu zen. Indar handiko obra. Baina nik hasi behar al dut berriro ere egiten genuen, nire obra zein ederra den esaten? Begira, gauza bat kontatuto dizut. Arrano bat bizi zen baso batean. Haren kabiaren inguruan hontzuri batek zeukan bere kabia, txito jaio berriz beterik. Jakina, hontzuriak gauez egiten du ehiz. Arrranoak berriz amets egin. egunez. Noski, ez bat ez bestea ez zeuden bat ere lasai. Arranoak esan zion hontzuriari: "zure kabia errespetatuko dut egunez nire txitoak gauez errespetatzen badituzu", "Ondo da" erantzun zion hontzuriak. Arranoak tratua ondo zihoala ikusirik, oterrak uxatzeko asmoz, "nola ezagutuko ditut nik ordea zure txitoak?" galdetu zion hontzuriari. "Etzazula kuidadorik izan! Nere txitoak ederrak dira benetan! Ikusi eta berehala ohartuko zara" erantzun zion hontzuriak pozaren pozez. Neroni nire obraz aritzerakoan bezala. Egun batez ordea, hontzuriaren kabiara joan zen arranoa eta txito itxusi batzuk ikusi zituen mokoak ireki ireki eginda eta begi handi handikoak. "Txito itxusi hauek ezin izan daitezke hontzuriarenak" esan eta jan egin zituen guztiak. Antzeko zerbait gerta daitekeela uste dut nire obrarekin. "Gernika" eskenan ikusi behar den obra da. Obra handia da. Nagusia. Euskal Herria gustora sentitu beharko litzatete honelako obra bat izateaz.
GALDERA: Zer da zuretzat euskal musika?
Nik uste dut euskal musikan diferentzia handia dagoela bat euskal musika egiten jarri edota ez jartzearen artean. Esatebaterako, "Sinfonia sacra", nik idatzia izan arren "Hileta" bezala ezin esan dezaket euskal musika denik. Euskaldun batek egina da. Bai, egia. Bauna nik uste dut intentzio berezi bat dagoela euskal musika egiten denean. Gauza bereziak hartzen dira kontutan, esateto moduak, azentoak
GALDERA Usandizagaren "Mendi mendyan" edota Guridiren "Amaya"n euskal herri doinuak erabiltzen dira Aldiz zure obraren beste ezaugarri bat da, Gernikan, Zigor-en horrelako doinurik ez erabiltzea. Halaz ere euskal musika da.
ERANTZUNA: "Hileta"n herri kanta bat hartu nuen, baina ez nintzen mugatu hori armonizatzera. Garatu egin nuen argumentoaren barrean. Herri-kanta horri beste bizi propio bat eman nion. Herri kantak sortzeto balio dit, ez armonizatzeto. Bada esteta bat Teodoro Adorno izenekoa kukuak deitzen dituena herri-kantak armonizatzen dituztenak badakitelako jendeari gustatuto zaiola. Ez da hain kreatiboa.Ez nago ni hala ere hori egiten dutenen kontra. Errespetoa diet Usandizaga eta Guridiri. Haiengan ikasteko asko daukagula uste dut.
GALDERA: Zergatik interpretatzen da hain gutxi zure musika? Zaila delako? Koro eta orkesta handiak eskatzen dituelako?
ERANTZUNA: Biolontxelo eta biolin batetarako egingo banu gehiago joko litzateke. Dudarik ez. Baina hain da handia Euskal Herriaren adorea! Nola da posible gurea bezalako herri batek, denetara jota Madril baino txikiagoa, halako proiekzioa, halako indarra, halako nortasuna izatea? Zergatik? Indar handia du bere musikak. Izpiritu handia. Koroak behar ditut, orkesta behar dut, solistak behar ditut Euskal Herria den herri handia eman ahal izateko. Eta gainera hemen bertan dauzkagu guzti horiek. Ez daukagu kanpoko inoren beharrik. Nik Opera Koro Ofizial bat sortzea eskatzen dut. Boz euskaldunik ez da falta. Eta hori izaten da arazoa, ze buruz eta euskeraz kantatu behar da. Operak ekintza ere eskatzen du, buruz ikastea eta euskaraz kantatzeaz gain. Bozak badauzkagu. Egin behar dena da boz horiek hezi eta opera koroak sortu. Nik ez dut nahi boz akalderonatu horiek etortzea gorgorito asko egitera. Horrek ez du ezertarako balio. Mende asko dira hori pasa zela. Tradiziozko tetro horrek jarraitzen du, bizi da, etortzen da gugana. Baina teatro klase hori bultzatzen dugu eta ez geurea. Teatro klase hori, hain interesantea Waguer bitartean, Verdi eta abar... nik uste dut guk gainditzen dugula hori. Zergatik ez dugu esango? Lerdea dariola ibiliko gara bestela beti horiei begira.
GALDERA: Zer pentsatzen duzu Euskadiko Orkestak daraman politikaz? Gure obrak eraman beharrean Euskaditik kanpo ezagutzera emateko, Beethoven, Mozart eta abarren obrak daramatza nahiz eta erabat ezagunak izan mundu guztian. Esan zuten euskal musikoen musika ezagutzera ematea izango zela bere politika, baina badirudi ez dutela hitza betetzen.
ERANTZUNA: Segi... Zerorrek segi dezakezu. Rodrigoren musika eraman du, Fallaren musika eraman du... Tristea da nola gure obrak ez diren kanpora proiektatzen. Uste dut aldatuko dela. Aldatu behar du. Honek ezin du beti horrela jarraitu.
KARMELO ITURRIA
35-39

GaiezKulturaMusikaMusika klasPertsonak
PertsonaiazESCUDERO2
EgileezITURRIA1Kultura

ASTEKARIA

1164. zenbakia

1987ko irailaren 13a

ASTEKARIA PDF-an

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Eskoletako euskalduntzea “arriskuan” ikusita, Aiaraldeko dozena bat ikastetxek konpromisoen dekalogoa adostu dute

Onintza Irureta Azkune

Efemeridea: KAS Alternatiba aurkeztu zuten, "ETAk armak uzteko gutxieneko baldintzak"

ARGIA

Efemeridea: Pantera Beltzen jarraitzailea zen Jean Seberg aktore estatubatuarrak bere buruaz beste egin zuen

ARGIA

Atlantikoko korronte baten kolapsoa adituek uste baino gertagarriagoa da

Jon Fernández González

Efemeridea: Ondarroan Anjel Etxaniz hil zuen Batallón Vasco Españolek metrailetaz tirokatuta

ARGIA

Azkenak

2025-08-30 | Patxi Aznar

Beste urrats oker bat

Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]

2025-08-29 | Egiari Zor

Elkarbizitza demokratikoak begirunea eta neurritasun instituzionala eskatzen ditu

Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]

2025-08-29 | Xabier Letona Biteri

Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaituko dute lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an izango da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte.

2025-08-29 | Montserrat Auzmendi del Solar

Maila altua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]

2025-08-29 | Onintza Irureta Azkune

Eskoletako euskalduntzea “arriskuan” ikusita, Aiaraldeko dozena bat ikastetxek konpromisoen dekalogoa adostu dute

Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]

2025-08-29 | Jon Fernández González

Atlantikoko korronte baten kolapsoa adituek uste baino gertagarriagoa da

Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]

2025-08-29 | Maria Ortega Zubiate

Gutxienez 23 hildako izan dira Errusiak Kieven egin duen aire erasoan

600 misil eta dronetik gora bota ditu Errusiak Ukrainako hiriburuaren aurka. Gerra hasi zenetik egindako aire eraso handienetakoa da. Zelenskik nazioarteari eskatu dio erantzun dezala, Putin Trumpekin bildu eta bi aste eskasera.

2025-08-29 | Joan Mari Beloki

Trump bake bila?

Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]

2025-08-29 | Mikel Saralegi Otsakar | Martin Zelaia | Sustrai Erakuntza Fundazioa

Poligono eolikoak: oportunismo gutxiago eta plangintza demokratiko gehiago

Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]

2025-08-29 | Xabier Letona Biteri

Nafarroako informazioaren arloko profesionalek Gazako kazetarien sarraskia salatu dute

Informazioaren arloko dozenaka profesional bildu dira ostegun arratsaldean Iruñeko Gazteluko Plazan, Gazan kazetari lanetan ari direnen aurka Israelgo armada egiten ari den sarraskia salatzeko.

2025-08-29 | Juan Etxeberria Garmendia

Semaforo gorria

Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]

2025-08-29 | Maria Ortega Zubiate

Kai Nakaik, Marenek eta Olatz Salvadorrek gezurtatu egin dute Bilboko Udalak esandakoa: ez zien beste eszenatoki bat eskaini

Bilboko Udalak ostegunean adierazi du Abandoibarrako kontzertua bertan behera geratu eta gero, Plaza Biribileko agertokia eskaini ziela hiru artistei, baina ezezkoa eman zutela. Abeslariek bertsio hori ukatu eta zehaztu dute: bakarrik Kai Nakari eskaini zioten.

2025-08-29 | Jon Fernández González

Bigarren aldiz moztu dute Espainiako Vuelta Israelen parte-hartzea salatzeko

Bigarren aldiz gelditu dute Katalunian Espainiako Vuelta Israel-Premier Tech taldearen parte-hartzea salatzeko. Hainbat pertsonak Palestinako banderak atera dituzte eta txirrindularien bidea oztopatu dute Oloten.

2025-08-29 | Olaia L. Garaialde

“Bero jasangaitza” eta “arreta urria” salatu dute Nafarroako Ospitale Unibertsitarioan

Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.

2025-08-29 | Xabier Letona Biteri

Araba eta Nafarroa zeharkatzen zuten Forestaliaren bi autopista elektriko bertan behera geratu dira

Araba eta Nafarroa zeharkatu behar zituzten goi-tentsioko bi linea elektrikoren proiektuak ez dira gauzatuko. Espainiako Trantsizio Ekologikorako Ministerioak Aragoiko Tueste herrian Forestaliak egin behar zituen lau poligono eolikoen proiektuak artxibatu ditu.

Eguneraketa berriak daude