Benito Lertxundi, Folk Musikan Tradizioa Osatzearen Atzetik


1987ko maiatzaren 17an
Laster Grabatzekotan Da Hurrengo Diskoa, Iraila Aldera Kaleratzea Espero Duena
Benito Lertxundi, Folk Musikan Tradizioa Osatzearen Atzetik
Benito Letxundi berriz ere notizia dugu, hurrengo diskoa grabatzen hastekotan bait dago. Irailean izango omen da kalean, eta horretaz gain bere hainbat eritzi biltzeko aukera profitatu dugu.
ARGIA.–Beste diskaren bat prestatzen ari zara ala geldirik zaudela esan dezakegu orain?
BENITO LERTXUNDl.–Aurten maiatzean edo ekainean espero dut grabaketan hastea, ia prestaturik dudan diskoa, eta pentsatzen dut udara erdi erdian zaila izango dela ateratzen, badakizu oporrak eta giroa eta oso bereziak izaten dira, eta pentsatzen dugu iraila aldera aterako dela.
A.–Gaur egun nola ikusten duzu euskal folklorea, musikan, zuk landutako alorrean?
B.L.–Pentsatzen dut zenbait gauza egin direla. Gu hasi baino lehen koruak eta egiten zuten zerbait, nahiko sailkatua, hau da, nahiko lokalizatua zegoen kanta motakin egiten zen: koralen bidez, Euskal kanta zerrenda agertzea. Eta gero beste herrietan, Europan eta, normal egiten zen moduan, folk giro hori sortu zen, kantari bakarkakoekin etab. Hori esan behar da hasi zela orain 21-22 urte. Eta orduan 20-22 urte nik ez dut uste tradizio handiegia denik, behar lukeen desarroiloa emateko. Beste herrietan ikusi da badutela tradizioa, ehunka urte dituzte eta orduan gauzak askoz ere normalago, askoz ere egunerokotasun baten barruan egiten dute.
Hemen hori dena kontzientzi politikoak eragindako militantzi baten inguruan hasi zen, eta hor gauzak pizka bat behartuta egiten dira, ez normaltasun baten barruan beste tokietan egiten den bezala. Nahiz eta gauza batzu egin diren pentsatzen dut denborarekin ikusteko gauza izango litzatekeela, eskola sendoagoa eginik dagoenean etab..
A.–Zure kantak prestatzerakoan zenbait iturri erabiliko dituzu, zeintzu dira gehien bat erabiltzen dituzunak?
B.L.–Hori ere egia esan gero eta zailagoa egiten zait esplikatzea iturburuak non diren, ez báit gara askotan konziente gauzak nondik datozen, nik esan nezakena da egia da, iturri bezala oso gogozkoak zaizkidanak dira batez ere musika herrikoia, ez gure herrian dagoena edo egin dena bakarrik, beste tokietakoa ere. Oso gogozkoa dudana eta iturburu handia dena, Irlanda, Eskozia, Gales, Bretainia, mundu zelta hortan sartu dena, baita Europako Ekialdean eman diren gauzak.
A.–Zuen kantetan ere nabaritzen da arbasoen kantuetan kutsu berezia ematen diozula, nolakoa da kutsu hori?
B.L.–Begira, kasu honetan beti esaten dut, eman niezaioken kutsua, hau da, nik hartzen dut kanta herrikoi bat eta nik kanta horri eman nezaioken kutsua ez da arrazoiaren bidez egina, baizik eta nere izatearen edo nere erroetatik pasatzen denean, nere izaerak badu halako berezitasun bat eta horiek oharkabean ematen dizkiedala uste dut. Adibide bezala jartzen dut batzuetan, kanta herrikoi bat norbaitek kantatzen duenean, nahiz eta ongi kantatua egon, batzutan gertatzen da kanta herrikoi horri egin zaion zerbitzua, kantari horrek egin diona dela; baina beste batzuetan eta segun nork kantatzen duen, esaterako Laboak O Pello Pello! kantatzen duenean, beti esaten dut Mikel dela, zerbitzua O Pello Pello!-k egiten diola Mikeli. Kutsadura horiek askotan zaila dira esplikatzen zer diren. Batek duen sentitzeko modu hori jartzen du eta ez daki ze fenomeno gertatu den, askotan hirugarren batek, kanpotik entzuten duenak gehiago daki.
A.–Egin dituzun kantu guztietatik zein da zuentzat estimatuena?
B.L.–Estimazio kontuan nik uste dut aroak izaten direla. Bolada batean ari zara kanta mota bat egiten, eta multzo horretatik izaten duzu bat maiteago edo gehiago gustatzen zaizuna edo iruditzen zaizu zorrotzago edo behar bada azierto gehiagorekin osatutako kantua dela etab. Baina gero aro hori joaten denean hasten zara beste disko bat prestatzen eta orduan beste aro bat da. Esango nuke, nere oroitzapenetan kanta bat baino gehiago direla gustatzen zaizkidanak. Bolada bat izan nuen, iruditzen zitzaidalako nire isurketarik sendoena edo borobilena izan zela, denbora dexente iraun zidan «Askatasunaren semeak», luzaro estimatu nuen kanta izan zen.
PERU UNTZUETA

Benitok aitortzen duenez, "Askatasanaren semeak" izan zen luzaro estimatu zuen kanta.
50

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakLERTXUNDI1
PertsonaiazLERTXUNDI1
EgileezUNZUETA2Kultura

Azkenak
Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Jaurlaritzari “kezka” sortu dio EHUko Medikuntza Fakultateko euskarazko plaza berrien kopurua %60 murrizteak

EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.


Donostiako Guardetxearen aldeko osoko bilkurako protestan gazte bat atxilotu du Udaltzaingoak

Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.


AEBek proposatutako su-eten akordioa “aztertzen” ari da Hamas

Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.


2025-05-30 | ARGIA
Gizon batek 13 urteko alaba hil du eta bere buruaz beste egin du ondoren, Bilbon

Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.


Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioa bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


CAF Palestinan eraikitzen ari den trenbidearen bigarren fasea hasi izana salatu dute

Okupatutako Jerusalemgo Ekintza Nazional eta Zibileko batzordeak jakinarazi du trenaren bigarren fasearen hasiera, eta gaitzetsi egin du kokalekuen arteko komunikazioa indartzea duelako helburu. Zisjordanian 22 kokaleku berri ezarriko dituela adierazi du Israelek.  


Eguneraketa berriak daude