J.M.Lekuona: "Hemengo progresoa, asko eta asko itzulpenetik egin da"
Juan Mari Lekuona, oiartzuarra, Lekuona zaharraren iloba, bertsolaritza mundutik dugu ezaguna batik bat. Halere irakasle bezala ezagutu eta maitatzen ikasi dugunok jakin ere badakigu alor hori zein inportantea den beretzat, gaur egun EUTGn baino ari ez delarik. Sortu berri den Itultzaileen Elkartean ere lehendakari izendatu berri dute, urte askotado lan ezkutu eta isilaren aldarrikapen gisa. Poeta ere bada Juan Mari, eta hizketarako erabiltzen duen moduan bada horren zantzurik. Donostiako Seminarioan errezibitu gintuen
Gero ere gurean badakizu zer gertatzen den? Guk profesionaltasunik ez daukagu, beti larunbatetan edo bakantzetan idazten ibili behar izaten dugu. Oporrak datozenean, orduan zerbait. Eta hori ez da ona, agian atzerapen ikaragarria da, baina guretzat ez dago beste biderik.
Existentzialismoak eta poesia sozialak krisia izan zuten nigan, eta porrot egin ondoren konturatu nintzen pertsonak bazituela beste dimentsio batzu, askoz ere orokorragoak. Eta planteatu beharrean gizonak onak/txarrak, fidelak/ez-fidelak, esplotatzaileak/esplotatuak, etabar, gizonak bazituela beste dimentsio batzu. Poesia engaiatua eta soziala alde batetara utziz, gizonaren dimentsio elementalak aztertzera jo nuen: bizia, lurra, sua, ura, eguratsa... gizon baten bila, guztion denominadore komun baten bila, eta hori sinbolikoki emanez.
Aipatu beharreko puntua metaforarekiko kezka da. Metafora gutxiegi egin da gure artean. Edo hobe esanda, gure artean metaforek izan dute nolabaiteko tradizioa, baina beti metafora arrazionalen bidetik, inoiz ez metafora irrazionalen bidetik. Eta poesia modernoak zerbait ekarri badu, horixe izan da: irrazionaltasuna. Alde horretatik, iruditeria irrazionalaren bidetik sakontzen ibili naiz azken aldian, eta banabil gaur egun ere.
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]
Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]
Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]
Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]
Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.
Beasaingo enpresak 1.695 milioi euroko kontratua lortu du Belgikako SNCB-NMBS tren konpainia publikoarentzat 54.000 plaza dituzten bagoiak egiteko. Baina aurretik, belgikar konpainiak eskatu dio bere jarduerek nazioarteko zuzenbidea eta giza eskubideak errespetatzen dituztela... [+]