Lehenengo aldiz txiste kasete bikoitza kalean


1986ko azaroaren 23an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Kike Amonarriz eta Joxe Ramon Galarragaren eskutik
Lehenengo aldiz txiste kasete bikoitza kalean
ARGIA egunerako ezkutuan eduki genuen sorpresa kalean dugu jadanik. Kike Amonarriz eta Amasako Joxe Ramon Galarragaren artean grabaturiko txiste kasete bikoitza, hain zuzen.
Grabazioa IZ diska etxearen laguntzari esker egina da eta, bien desioz, ARGIA dugularik lanaren produktore.
Lehenengo aldia da, guk dakigula, euskaraz txisteak grabatzeari ekin zaiola. Primizia bila beraiengana jo dugu eta elkarrizketa hau duzue honen adierazgarri.
Kike Amonarriz: "Iparraldeko ohitura zahar bat jarraitu nahi izan dugu"
ARGIA.– Nondik nora sortu zen txiste kasetea grabatzeko ideia?
KIKE AMONARRIZ.–Argian txisteak idazten hasi eta gero txiste afarien mugimendu hori hasten da, ondorioz ,"Arpa Jotzen" liburua sortu zelarik. Liburu honek oso harrera ona izan zuen eta jendea txisteak grabatzeari noiz ekin behar genion galdezka hasi zen. Garai haietan Joxe Ramon ezagutu nuen eta ordutik hona elkarrekin ibili gara. Hainbat txiste afaritan batera ibili ondoren, bertan botatako txisteak grabatzea egokitzat jo genuen, eta horrela atera da.
A.–Txiste aferiak ugaldu egin dira azken aldi honetan. Noiz sortu zen txiste afarien moda berri hau?
K.A.– Tolosako berreuskalduntze taldean genbiltzala pentsatu genuen ohizko bertso afariak eta abar egiteaz gain gauza berriak egiten ere hasi behar zirela. Nik entzuna nuen Iparraldean gau batzutan biltzen zela jendea zenbait pasadizo eta historioak kontatzeko eta, polita izango zelakoan hegoaldean ere, txiste edo umorezko afari bat antolatzea bururatu zitzaigun. Horrela, lehenengo afarian bost elkartu ginen txisteak botatzeko: Joxe Ramon, Jexux Peñagarikano (bertsolariaren anaia), Billabonako gazte bat, Andoni Egaña eta bostok. Txiste afaria egin genuen, jendeari gustatu zitzaion eta deika hasi zitzaigun jendea leku desberdinetatik. Gaur egun, hilabetean behin edo bi txiste afaritan hartzen dugu parte.
A.– Hitzkuntza mota aukeratzerako orduan, ez al dezute prolemik izan?
K.A.–Udako ikastaroetan prolema txikiren bat egon da honekin, nola kontatu... Dena dela, ni hor ere harrituta geratu naiz, jendeak ez du agian txiste osoa ulertzen baina normalean ez zait egokitu jendea isilik edo ulertu gabe geratzea. Normalean jendea algaraka gainera. Bosgarren mailatik gorakoa izan behar noski.
Kasete hau hika moduan eta gure hizkeran grabaturik daga. Beharbada ez da oso kasete pedagogikoa, eman dezagun klasetan erabiltzeko, baina iruditu zaigu umore klase hori egin beharra zegoela, umore zuzena. Hurrengo batean heldu beharko diogu kasete pedagogikoa egiteari.
Joxe Ramon Galarraga: "Saio bakoitzaren aurretik ez dakizu jendeak nola erantzungo duen"
A.–Zein da kasete bikoitz honen historia?
J.R.G.–Guk gazte gaztetandik, hamalau-hamabost urte, lagun artean ohitura izaten genuen txisteak botatzeko eta hortik datorkit oraingo zaletasuna. Beti esaten zen erdaraz bazeudela kaseteak eta euskaraz ez zegoela batere, grabatzearen beharra agertu nahiean. Kike Amonarriz eta biok, atarietara elkarrekin joaten ginenez, horri eutsi genion eta posible izan da Argia Egunerako ateratzea.
A.– Zein herrialdetan aurkitzen duzue demanda gehiago?
J.R.G.– Dudarik gabe esan behar dugu Gipuzkoan ematen ditugula saiorik gehientsuenak. Hala ere, azpimarratzekoak dira beste herrialdeetan ere ematen ditugun hainbat eta hainbat ekitaldi. Jendearen aldetik, harrera nahiko ona izan da beti, batzutan nahiko beldur baginen ere. Saio bakoitzaren aurretik ez dakizu jendeak nola erantzungo duen. Batzutan erantzun ona espero duzun lekutan ez da uste bezain ondo ateratzen, alderantzizkoak gertatzen diren bezalaxe.
A.– Zein helbururekin grabatu dituzue txiste kasete hauek?
J.R.G.– Gure helbururik nagusiena horrelako kasete bat grabatzerakoan jendeari farre eragitea da. Hala ere, dudarik ez, eskoletan eta gau-eskoletan erabili ahal izatea nahi genuke, helburu pedagogikoa deituko geniokena. Ikasleek ordea zenbait trabarekin aurkituko dira, hika moduan eta hizkera zuzenean grabaturik bait dago.
Tx. ITURRIA
45

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaBesteak
PertsonaiazAMONARRIZ1
PertsonaiazGALARRAGA1
EgileezITURRIA2Kultura

Azkenak
2025-07-21 | ARGIA
Euskararen aldeko ‘jauzi’ baten alde mobilizatu dira Maulen, Donapaleun eta Baionan

Igande goizean elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herrian Euskarazek deituta, Geldi euskara zapaltzea! lelopean.


2025-07-21 | ARGIA
Egiari Zor-ek NBEren gomendioak betetzea eskatu die Espainiako erakundeei

Egiari Zor elkarteak pozgarritzat hartu du Nazio Batuen Erakundearen Giza Eskubideen Batzordeak Espainiako Estatuaren indarkeriaz egin duen txostena. Elkarteak azpimarratu du txostenak Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak dokumentatutako 5.000 tortura salaketak balioan... [+]


2025-07-21 | ARGIA
Euskararentzat eta euskaldunentzat justizia aldarrikatu dute milaka herritarrek udaletxeen aurrean

UEMAk antolatuta egin dituzte kontzentrazioak larunbat eguerdian, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboaren aurka eta euskararen alde. Euskara “benetan” babesteko “adostasun sendoak” eskatu ditu UEMAk, “euskarak eta euskaldunok... [+]


2025-07-20 | Garazi Zabaleta
Aukera Natura
Kuartangoko lursaileko paisaia eraldatzen

Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]


2025-07-20 | Jakoba Errekondo
Sagastien joeraren hipotesia

Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]


Enborrik zulatzen ez duen okila

Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]


Zigiluen artean elkar ulertu, alternatibak eraikitzeko

Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]


2025-07-18 | Mara Altuna Díaz
Noelia Sánchez Jenkins, gales irakaslea Patagonian
“Galesak bizirik dirau Patagonian”

Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]


2025-07-18 | Gedar
SAPAri 2,3 milioi emango dizkio Espainiako Industria Ministerioak

Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.


Massive Attack musika taldeak Gazaren aldeko musikarien aliantza sortu du

Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.


Euskara, katalana eta galiziera Europar Batasuneko hizkuntza ofizial gisa aitortzea babestu dute hainbat unibertsitatek

Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]


Aurreakordioa erdietsita, Eskirozko BSH enpresa abenduan itxiko dute

Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]


Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.


Eguneraketa berriak daude