Martin: "Jendearen gustoa egitera noa"


1986ko irailaren 14an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Martin trikitilariari elkarrizketa
Martin: "Jendearen gustoa egitera noa"
1980.ean txapela irabazia da, aurreko urtean Lajaren atzetik geratuta. Bien arteko lehia ezaguna da, eta Laja faltatzean Martin aterako da faborito gisa. Trikitilari eskolaz gain, tresna eta musika denda ere baditu Billabonan.
ARGIA.– Eskola noiz jarri huen?
Martin.–Orain ia bost urte. Aurretik, hasieran etxean eta gero Zarautzen aritu ninduan Musika Eskolan Handik etorri huen metodoa sortzea, jende asko genuela ikusita, eta metodo zaharrarekin ezin zela ikusita.
A.– Metodoa herorrek ateratakoa al duk?
M.–Soinu txikirako bai. Nik ikusita nitxauzkaan jostailuzko organuak eta nola izaten ziren numeroekin edo koloreekin umeek jotzeko, eta bururatu zitxaidaan zeozer egin zitekeela Hasi ginen botoiei pogatina batzuk jartzen numeroekin, baina arazoak izan genituen paperean jartzerakoan: akordeak zirela, auspoa noiz iriki edo itxi nola jarri, durazioak... buf!, mila prolema. Metodoa oraintxe burutua dago.
A.–Zenbat jende darabilak?
M.–Kurtso bukaeran 140 hituen, eta horrezaz gainera solfeoan eta soinu haundian beste horrenbeste egongo dituk.
A.– Hik herorrek non ikasi huen?
M.–Ni Tapiarekin aritu ninduan zazpi-zortzi hilabetez. Zekizkien pieza guztiak ikasi nitxizkaan eta gero grabatzen hasi ninduan. Gogoratzen nauk nola joaten nintzen Lajari grabatzera, eta nola bidaltzen ninduen kristoren mala hostian. Azkenean anaia eta biok han ibiltzen gintuan sasi tartetik eta nondik grabatu ez genekiela. Zintatik ia dena ateratzen nian, eta zerbait dudazkorik banuen hurrengo erromerian ikusi eta taka!, ateratzen huen. Belarria bait daukat oso ona.
A.–Zein huen gogozko soinujolea?
M.– Nik, Laja. Grabatu behar nuen guztian harengana joaten ninduan.
A.– Solfeoa beharrezkoa al da soinua ikasteko?
M.–Beharrezkoa ez. Orain, jakinez gero gauzak errexago ulertzen dituk, baina neretzako belarria da inportanteena.
A.–Soinu eta pandero bikoteak etorkizunik ba al dauka?
M.–Bai. Bere mailan, baina pixkat mogitu egin behar duk. Beti ezin dik leku batean egon. Guk erritmo kaxa eta gitarrarekin jotzen diagu orain erromerietan. Hemen pentsatzen dik jendeak trikitixa ta panderoa direla trikitixa jotzeko, eta beti trikitixa jotzeko. Baina "agarrao" jotzen hasi behar izaten denean panderoak ez dik zerbitzen. Baltsa baldin bada... tira. Baina bestela ez. Batzuk esaten dute: "Trikitixa ez duk jo behar kitarrarekin". Hori oso burutazio txarra da. Ikusi besterik ez dago: guk jotzen dugun eran beste giro bat jartzen dugu. Horrek dantzara tiratu egiten dik. Bestela ez du betetzen belarririk.
A.– Bestela, zer aldaketa egin dituk?
M.–Aurkeztu nintzen lehenengo txapelketatik, "sol" tonuko soinua erabiltzea, nik sartutakoa duk. Ordurarte-inork ez zian pentsatu ere soinua kanbiatzerik. Beheko tonu errex horretatik orain hainbeste pieza jotzea ere uste diat nerea dela. Lehen bestela jotzen huen, erditik-eta. Guk ere hortik jo behar diagu aurtengo txapelketan trikitixa. Denak nerera joaten dituk, urte hartan denak nere kontra izan arren. Baina aurten horretatik atera egingo nauk.
Dantza loturako musiketan ere zerbait egin dut, akorde aldetik-eta. Besteren batek ere zerbait aterako dik, eta hori beharrezkoa duk. Kajaderritmosena atera nuenean ere jendeari gustatu egin zitxaioan, eta zenbait trikitilari hasi huen galerazteko-eta, trikitixa eta Euskal Herriarentzako ez ote zen komeniko. Baina, tresna hori, neretzat, ez duk politika erritmo bat besterik ez duk. Gero batzuk hasi hituen hori erabiltzen. Baina horrekin ere aurrera egiteko asko probatu eta entsaiatu egin behar dik.
A.– Hire eritziz, erromerian denetik jo behar da...
M.–Kalean trikitilariek nahiko fama txarra ditek, "casheros" eta... Lehengo Amabirjin egunean Gaztelura joan eta Donostiako ikastolaren bateko umeak, gehienak erdaldunak, furgonetak dauzkan bi trikitilariren irudiak ikustean nola bat hasi zen esaten "casheros" eta horrelakoak. Eta besteak esan zitxoan: "Cómo que son casheros? No ves esto? Esto es de los casheros?", gitarra ikusi zutenean. Izen hori borratu egin behar da.
A.– Txapelketarako zein ikusten duk kontrariorik handiena?
M.–Handirik ez diat ikusten. Joan balitz Laja izango huen berriz ere. Bestela, kontrario bezala, Miren, Joseba eta Bizkaitarra ikusten dizkiat.
A.– Hire ustez, zergatik aurkeztu duk horren jende gutxi?
M.–Galtzeko eta atzera gelditzeko beldurra duk esplikazio bakarra. Lehengo trikitilari horiek ikaratuta zeudek gazteek nola jotzen dute ikusita. Gero, erromerian, behar bada askoz ere gehiago baldin badira ere. Agian, ez dituk espazializatuta sentituko, txapelketarako zerbait berezia prestatu behar bait da. Ekibokatuta zeudek txapelketara ez joatearekin. Ni ere–neure ingurukoek bultzatuta nitxiak–irabazten badut ondo, eta galtzen bedut ere jendeak bazekin zenbat abilidade dudan. Jendearen gustoa egiteagatik nitxiak.
31

GaiezKulturaMusikaMusika tradTrikitixaTrikitilariMARTIN3
PertsonaiazMARTIN3

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude