"Baldin Bada" Irungo Istoriak Peñari Garbi Azaldu Nahi Zizkionean

2021eko uztailaren 23an

Baldin Bada musika taldekoei elkarrizketa
Nafarroan Eta Gipuzkoan Dira Ezagunak Batik Bat
"Baldin Bada" Irungo Istoriak Peñari Garbi Azaldu Nahi Zizkionean
Beste asko bezala plazara agertu ziren beren puzkarrak erakutsi nahian, jandeari kaña, baina ongi egina eta euskaraz, hori garbi. Aurki ezagunagoa izango dugu taldea.
Zail dago gaur egun edozein mobidatan hastea, are gehiago euskarak ateak zeharo ixten dituenean, baina Irungo talde honek bide hori hartu du. Nafarroan oso ezagunak dira, Donostia, Maule, Gasteiz, Garazi, Baiona nahiz Bizkaian ez dira ezagunak. Irungo beren lokal zarpailan elkartu ginen. Seguru asko entzun duzue "Bizi nahi dut ahal baldin bada" edota "Xoxo beltz bat banuen" dioen hori.
ARGIA.–Argituko Baldin Bada zer den eta zergatik?
Baldin Bada.–Baldin Bada istoria bat da, gure roiloa ez da hau gitarra da, beste hau baxua e.a. Baldin Bada asko dira. Norbaiti istoria bat bururatzen zaio, letra bat egiten da, hona gatoz, musika bat egiten dugu eta gero kalean jo egiten duzu istoria hori. Baten bat igo egiten da tauladira, dantza egiten du, besteak oihu egiten du e.a. Burruka era bat da nahi baduzu, lehen harriak tiratzea zen agian, orain ezenariora igotzen zara edozein putasemerekin sartzen zara eta dantzatzen.
A.– Zenbat baska zarete Baldin Bada?
B.B.– Batzutan hogeiera ere iristen gara, kotxerik baldin badago edo denei sartzen uzten baldin badietete tira! Egia esan asko gara.
A.- Eta zer egin duzue?
B.B.– Barre aunitz. Hau duela urtebete sortu zen, iazko urtarrilean. Bitarte horretan 27 edo 28 kantu egin dugu, ez da makala.
A.–Kantu motzak ezta?
B.B.– Ez pentsa, maketa zaharrean adibidez kantu luzexkak genituen, sarrera eta guzti. Dena den kantu motz eta zuzen asko dugu, oldarrezkoak, zuzenean jotzen dugunean bereziki. Askotan, letra gutxirekin gauzak zuzenago sartzen dira, ejertzitoa zaborra dela esateko aski da hori. Oso kantu zuzenak ditugu, gainera denak arras ezberdinak dira beren artean, ez ditugu bi kantu antzeko, iau toke eta letra pixka batekin aski da zerbait ongi egiteko Baditugu ere gehixeago landutako kantuak. "Ahal baldin bada" kantua esate batera landuago dago, denetatik dugu.
A.–Teknika eta, ari al zarete ikasten?
B.B.– Bai, bai. Denak ikasten ari gara, Txomin Artolaren gitarrajolearekin, beste bat Donostiako Jazz aula horretan...
A.–Badago perspektibarik beraz.
B.B. Bai, jakina. garbi dago gainera lau akorderekin oso gauza majoak egin daitezkeela, eta ikastea beharrezkoa dela. Talde bezala kaña sartzea garbi daukagu, kaña sartzen duzu eta jendeak deputamadre pasatzen du, kurrotik emanaldia entzutera datorrenari kaña eskeini behar zaio, barruko malaostia guztia kanporatu behar du. Oihu egin, mogitu e.a. Mugierazten duzu rollo eska batekin, edo kaña asko askorekin, akorde azkarrekin e.a. Dantza egin, nekatu, zerbeza edan eta abar.
A.- Maketak eta?
B.B.– Maketak beti landuagoak atera ohi dira, xuabeago doa dena, zuzenean gehiago mugitzen zara, peña aurrean duzu eta horrek bere eragina du zuregan. Guk bi maketa atera ditugu, aurrena landuagoa zegoen, bigarrena zuzenagoa eta mugituagoa atera zaigu. Jendeak kantu gehiago eskatzen zigun eta bigarren maketa honekin erantzun diogu, kalitateari hainbeste begiratu gabe. Maketak asko saldu dira, dena den maketekin diru asko galtzen duzu, zeharo defizitarioak dira, ezagunagoa izatea lortzen duzu, baina maketekin diru asko galtzen duzu.
A.– Ez al duzue hobeto grabatutako maketa serioagorik egiteko asmorik?
B.B.– Baina ez al zarete enteratu Gipuzkoako Diputaziokoen rolloaz?
A.–Ez, ez dakigu deus.
B.B.– Istoria bat da. Gipuzkoako Diputazioak majo itxurak egiteko eta, Gipuzkoako taldeen proiektu diskografko batzuren %60 subentzionatuko zuela esan zuen, baziren baldintza batzu bete beharrekoak, hogei emanaldi edukitzea, ez dakit zenbat paper euskaraz betetzea delkopon, kurrikuluna eta beste gauza pila. Subentzioa euskaraz jotzen zuten talde gipuzkoarrentzat zen. Guk egin genuen proiektua bost folio bete genituen euskaraz guay guay. Emanaldiak behar ziren, eta guk 27 bat genituen, pentsa,. hori asko da. Ez da ofiziala baina enteratu gara ez gaituztela subentzionatu. "Okey corral" eta "Sal de bolo" aukeratu dituzte. Letrekin bat ere kañarik ematen ez duen je ndea, agian normala da guri ez ematea, letretan beren kontra sartzen gara,ta, baina proiektuaren aurrean nahitaez subentzionatu behar gintuzten, ezetz esan dute eta kitto, kurrikuluna ikusita deskarau beste bi talde horiei eman aurretik guri eman behar zigutela, baina ez die gogoak gu subentzionatzea eman, eta hala da. Kontua da Xabier Leterekin sartzen ari zarela eta jakina berari goikoa datorkionean berak amore eman behar. ez dira deus kortatu.
A.–Eta horretaz gain?
B.B. Grabatze mailan, orain halaxe gaude, baina oso garbi dago uda aurretik borobilen bat kalean dugula, era batera edo bestera.
A.–Eta Irungo udalak zer?
B.B. (deskojono nagusia) Irungo udalak egin zuen halako rollo bat bertako taldeak bultzatzeko. Bilerak e.a. Barreak ere ugari. Han ginen denak, Vomito, Regimen e.a. Atera zituzten iragarki izugarri orterak eta guzti, baina azkenean ezer ez. 20.000 pta besterik ez ziguten eman. Itoiz ere egon zen tartean, baina hark ez zituen 20.000 pta eraman, promozionatzeko omen zen, gezur horietaz baliatzen dira, gero zuk istoria montatzen diezunean txapuza horren aitzakiarekin dena zuritzeko. Pentsa ze promozioa Itoiz tartean egonda.
A.–Lokalak?
B.B.–Irungo udalak agian ezin diagu dirurik eman, baina lokal bat bai. Lokal bat bagenu pentsa, ez genioke inori molestatuko, ez genuke ordu-arazorik edukiko, talde askok jo lezakete bertan, baina berdin die guzti honek. «Zinez aluzinantea da ikustea zer nolako lokala duten, ez dira bertan hamabost lagun kabitzen». Irungo udalean gazteriaren batzordean dagoenak ez du asmo txarrez egiten, baina ez da jaiaz enteratu ere egiten, behin kalean ikusi ninduen, kristoren mozkorra zeraman, eta esan zidan alkatearekin hitz egingo zuela baina lehen bezala gaude.
A.– Nolatan aditzen dira hainbeste Iruñean zuen maketak eta Donostian ez?
B. B.– Kolega asko dugu Nafarroa inguru horretan, han emanaldi gehiago eman dugu, eta gainera Irungo jendeak nahiko pasatzen dugu Donostiaz. Donostian ez dira bat ere mugitu maketak erosteko, Iruñekoak aldiz bai. 150 maketa atera genituen baina astebete iraun zuten.
A.–Eta letrak?
B.B.- Letrak istoriak dira, zerbait ikusten duzu eta idatzi egiten duzu. Batez ere radikalak, ez zara txoriei buruz idazten hasiko. Ska dela, regee dela, nik zer dakit! Letrak sentitzen duzun zerbait izan behar du, eskutartean darabilkizun zerbait, eta jakina, gaur egun Irunen kaiean zoazela maderoak besterik ez dituzu ikusten, eta aurki ertzantzak ekarriko dituzte. Letrak hortik doaz.
A.–Eta emanaldietan nola?
B.B.– Nahiko guay, jendeak asimilatu egin du guzti hori, jendeak badaki zertara doan jaialdira. Behin agure batek 2.000 pta eman zizkigun trasteak jasotzen ari ginen batean Jendea asko enrroilatzen da. Beste behin «Gernika kokakola» kantua dela ta, arras haserretu zen baskazo horietako bat gure kontra, holako inozoak ere badira.
Beste batean «Tudela mecaguen Cristo» esan nuelako izugarrizko moskeoa harrapatu zuen zahar batek.
A.–Ze baska juntatzen zarete?
B.B.– Normalean izaten ditugu kolega batzu, eta horiek asko laguntzen digute, beti dantzatzen direnak baitira, asko girotzen dute, eta gu ere girotu egiten gaituzte. Batzuetan kontziertoa antolatzen dutenek ez diete sartzen uzten, baina ez dira konturatzen berak ez datozela ez ordaintzeagatik, berak asko girotzen dutela.
A.–Non ibili zarete?
B.B.- Batez ere Nafarroan, eta Gipuzkoan ere, baina Bizkaian oso gutxi. Garagen izan gara, baina Bizkaian zeharo ezezagunak gara. Dena den Iruñea eta Nafarroa alde horretan oso gustora jotzen duzu. Jimmy-k esan zigun La Granja-n jo behar genuela. Dena dela lagunengana dekolega joan behar duzu, askotan ez duzu kobratzen, jotzen duzu eta gero ez duzu kobratzen, eta dekolega zoazenez ez zara haserretzen hasiko, baina kriston marronazoa da, eta rollo guztia mozten dizu horrek.
A.–Entsaioak eta?
B.B.- Ordu erdi egunero tio, ez bait digute orduek kointziditzen, batek kurroa duela ea. Kantu berria egiten dugunean bai, orduan asko entsaiatzen dugu.
Han utzi genitun Baldin Badako morroiak, Irungo Mosku auzoko tabernazulotan.
GUSeta Iñaki CAMINO
Irungo Mosku auzoko tabernazulo batetan ikusi genuen elkar "Baldin Bada"koekin.
42-43

GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakBALDIN BADA
EgileezCAMINO1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Moja faxisten istorio harrigarria

Gorka Bereziartua

Surf parkerik ez dute eraikiko Donostiako Antondegin, udal gobernuak atzera egin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

Lau, hiru, bi, bat… Gora Olatukoop! Ekonomia eraldatzailearen festa Donostian

Urko Apaolaza Avila

"Torturak ama eta alabarengan sorturiko zauria arintzen lagundu du dokumentalak"

Mikel Garcia Idiakez

Hamabi lagun ikertzen ari dira, Castejonen CAF-Trenasaren kontra egindako protesta bat dela-eta

Gedar

Hauek dira Ziburuko 5. Euskal Liburu eta Disko azokan aurkeztuko diren liburuak

Estitxu Eizagirre

Azkenak

2024-05-22 | Mikel Garcia Idiakez

Futbolari gay-ak zergatik ez dira ausartu azkenean armairutik ateratzera?

Alemaniako gizonezkoen futbol profesionalean ari diren hainbat futbolari armairutik ateratzekoak ziren maiatzaren 17an. Sekretuan eta kluben bizkar biltzen ari ziren jokalariak, baina espektatiba altuak ezerezean geratu dira, ez da inor armairutik atera. Futbol maskulinoaren... [+]

2024-05-22 | Imanol Satrustegi Andrés

Genozidio ahaztuak

2024-05-21 | Mikel Aramendi

Brontzezko historia

2024-05-21 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Urdaibaiko Guggenheima konkretatu gabe, Juan Ignacio Vidartek utzi egingo du zuzendari kargua

Urtearen amaieran utziko du ardura postua. Zuzendaritza berritzeko prozesua jarriko dute martxan. Vidartek 32 urte pasatu ditu Bilboko Guggenheim museoko zuzendaritzari lotuta.

2024-05-21 | ARGIA

Nafarroan epaitu gabe gelditu den bortxaketa bikoitza aztertuko du Estrasburgok

2016an bi emakumek bortxatuak izan zirela salatu zuten, Iruñean. 2018an auzia artxibatu zuten eta ez zen epaiketarik egin. Espainiako Poliziak, Fiskaltzak eta Nafarroako Auzitegiak ikerketan egindako irregulartasunak salatu ditu biktimen abokatuak. Espainiako Estatuak... [+]

Eguneraketa berriak daude