Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

ostirala 2025eko maiatzaren 23an

"Baldin Bada" Irungo Istoriak Peñari Garbi Azaldu Nahi Zizkionean

1986ko otsailaren 16an

Baldin Bada musika taldekoei elkarrizketa
Nafarroan Eta Gipuzkoan Dira Ezagunak Batik Bat
"Baldin Bada" Irungo Istoriak Peñari Garbi Azaldu Nahi Zizkionean
Beste asko bezala plazara agertu ziren beren puzkarrak erakutsi nahian, jandeari kaña, baina ongi egina eta euskaraz, hori garbi. Aurki ezagunagoa izango dugu taldea.
Zail dago gaur egun edozein mobidatan hastea, are gehiago euskarak ateak zeharo ixten dituenean, baina Irungo talde honek bide hori hartu du. Nafarroan oso ezagunak dira, Donostia, Maule, Gasteiz, Garazi, Baiona nahiz Bizkaian ez dira ezagunak. Irungo beren lokal zarpailan elkartu ginen. Seguru asko entzun duzue "Bizi nahi dut ahal baldin bada" edota "Xoxo beltz bat banuen" dioen hori.
ARGIA.–Argituko Baldin Bada zer den eta zergatik?
Baldin Bada.–Baldin Bada istoria bat da, gure roiloa ez da hau gitarra da, beste hau baxua e.a. Baldin Bada asko dira. Norbaiti istoria bat bururatzen zaio, letra bat egiten da, hona gatoz, musika bat egiten dugu eta gero kalean jo egiten duzu istoria hori. Baten bat igo egiten da tauladira, dantza egiten du, besteak oihu egiten du e.a. Burruka era bat da nahi baduzu, lehen harriak tiratzea zen agian, orain ezenariora igotzen zara edozein putasemerekin sartzen zara eta dantzatzen.
A.– Zenbat baska zarete Baldin Bada?
B.B.– Batzutan hogeiera ere iristen gara, kotxerik baldin badago edo denei sartzen uzten baldin badietete tira! Egia esan asko gara.
A.- Eta zer egin duzue?
B.B.– Barre aunitz. Hau duela urtebete sortu zen, iazko urtarrilean. Bitarte horretan 27 edo 28 kantu egin dugu, ez da makala.
A.–Kantu motzak ezta?
B.B.– Ez pentsa, maketa zaharrean adibidez kantu luzexkak genituen, sarrera eta guzti. Dena den kantu motz eta zuzen asko dugu, oldarrezkoak, zuzenean jotzen dugunean bereziki. Askotan, letra gutxirekin gauzak zuzenago sartzen dira, ejertzitoa zaborra dela esateko aski da hori. Oso kantu zuzenak ditugu, gainera denak arras ezberdinak dira beren artean, ez ditugu bi kantu antzeko, iau toke eta letra pixka batekin aski da zerbait ongi egiteko Baditugu ere gehixeago landutako kantuak. "Ahal baldin bada" kantua esate batera landuago dago, denetatik dugu.
A.–Teknika eta, ari al zarete ikasten?
B.B.– Bai, bai. Denak ikasten ari gara, Txomin Artolaren gitarrajolearekin, beste bat Donostiako Jazz aula horretan...
A.–Badago perspektibarik beraz.
B.B. Bai, jakina. garbi dago gainera lau akorderekin oso gauza majoak egin daitezkeela, eta ikastea beharrezkoa dela. Talde bezala kaña sartzea garbi daukagu, kaña sartzen duzu eta jendeak deputamadre pasatzen du, kurrotik emanaldia entzutera datorrenari kaña eskeini behar zaio, barruko malaostia guztia kanporatu behar du. Oihu egin, mogitu e.a. Mugierazten duzu rollo eska batekin, edo kaña asko askorekin, akorde azkarrekin e.a. Dantza egin, nekatu, zerbeza edan eta abar.
A.- Maketak eta?
B.B.– Maketak beti landuagoak atera ohi dira, xuabeago doa dena, zuzenean gehiago mugitzen zara, peña aurrean duzu eta horrek bere eragina du zuregan. Guk bi maketa atera ditugu, aurrena landuagoa zegoen, bigarrena zuzenagoa eta mugituagoa atera zaigu. Jendeak kantu gehiago eskatzen zigun eta bigarren maketa honekin erantzun diogu, kalitateari hainbeste begiratu gabe. Maketak asko saldu dira, dena den maketekin diru asko galtzen duzu, zeharo defizitarioak dira, ezagunagoa izatea lortzen duzu, baina maketekin diru asko galtzen duzu.
A.– Ez al duzue hobeto grabatutako maketa serioagorik egiteko asmorik?
B.B.– Baina ez al zarete enteratu Gipuzkoako Diputaziokoen rolloaz?
A.–Ez, ez dakigu deus.
B.B.– Istoria bat da. Gipuzkoako Diputazioak majo itxurak egiteko eta, Gipuzkoako taldeen proiektu diskografko batzuren %60 subentzionatuko zuela esan zuen, baziren baldintza batzu bete beharrekoak, hogei emanaldi edukitzea, ez dakit zenbat paper euskaraz betetzea delkopon, kurrikuluna eta beste gauza pila. Subentzioa euskaraz jotzen zuten talde gipuzkoarrentzat zen. Guk egin genuen proiektua bost folio bete genituen euskaraz guay guay. Emanaldiak behar ziren, eta guk 27 bat genituen, pentsa,. hori asko da. Ez da ofiziala baina enteratu gara ez gaituztela subentzionatu. "Okey corral" eta "Sal de bolo" aukeratu dituzte. Letrekin bat ere kañarik ematen ez duen je ndea, agian normala da guri ez ematea, letretan beren kontra sartzen gara,ta, baina proiektuaren aurrean nahitaez subentzionatu behar gintuzten, ezetz esan dute eta kitto, kurrikuluna ikusita deskarau beste bi talde horiei eman aurretik guri eman behar zigutela, baina ez die gogoak gu subentzionatzea eman, eta hala da. Kontua da Xabier Leterekin sartzen ari zarela eta jakina berari goikoa datorkionean berak amore eman behar. ez dira deus kortatu.
A.–Eta horretaz gain?
B.B. Grabatze mailan, orain halaxe gaude, baina oso garbi dago uda aurretik borobilen bat kalean dugula, era batera edo bestera.
A.–Eta Irungo udalak zer?
B.B. (deskojono nagusia) Irungo udalak egin zuen halako rollo bat bertako taldeak bultzatzeko. Bilerak e.a. Barreak ere ugari. Han ginen denak, Vomito, Regimen e.a. Atera zituzten iragarki izugarri orterak eta guzti, baina azkenean ezer ez. 20.000 pta besterik ez ziguten eman. Itoiz ere egon zen tartean, baina hark ez zituen 20.000 pta eraman, promozionatzeko omen zen, gezur horietaz baliatzen dira, gero zuk istoria montatzen diezunean txapuza horren aitzakiarekin dena zuritzeko. Pentsa ze promozioa Itoiz tartean egonda.
A.–Lokalak?
B.B.–Irungo udalak agian ezin diagu dirurik eman, baina lokal bat bai. Lokal bat bagenu pentsa, ez genioke inori molestatuko, ez genuke ordu-arazorik edukiko, talde askok jo lezakete bertan, baina berdin die guzti honek. «Zinez aluzinantea da ikustea zer nolako lokala duten, ez dira bertan hamabost lagun kabitzen». Irungo udalean gazteriaren batzordean dagoenak ez du asmo txarrez egiten, baina ez da jaiaz enteratu ere egiten, behin kalean ikusi ninduen, kristoren mozkorra zeraman, eta esan zidan alkatearekin hitz egingo zuela baina lehen bezala gaude.
A.– Nolatan aditzen dira hainbeste Iruñean zuen maketak eta Donostian ez?
B. B.– Kolega asko dugu Nafarroa inguru horretan, han emanaldi gehiago eman dugu, eta gainera Irungo jendeak nahiko pasatzen dugu Donostiaz. Donostian ez dira bat ere mugitu maketak erosteko, Iruñekoak aldiz bai. 150 maketa atera genituen baina astebete iraun zuten.
A.–Eta letrak?
B.B.- Letrak istoriak dira, zerbait ikusten duzu eta idatzi egiten duzu. Batez ere radikalak, ez zara txoriei buruz idazten hasiko. Ska dela, regee dela, nik zer dakit! Letrak sentitzen duzun zerbait izan behar du, eskutartean darabilkizun zerbait, eta jakina, gaur egun Irunen kaiean zoazela maderoak besterik ez dituzu ikusten, eta aurki ertzantzak ekarriko dituzte. Letrak hortik doaz.
A.–Eta emanaldietan nola?
B.B.– Nahiko guay, jendeak asimilatu egin du guzti hori, jendeak badaki zertara doan jaialdira. Behin agure batek 2.000 pta eman zizkigun trasteak jasotzen ari ginen batean Jendea asko enrroilatzen da. Beste behin «Gernika kokakola» kantua dela ta, arras haserretu zen baskazo horietako bat gure kontra, holako inozoak ere badira.
Beste batean «Tudela mecaguen Cristo» esan nuelako izugarrizko moskeoa harrapatu zuen zahar batek.
A.–Ze baska juntatzen zarete?
B.B.– Normalean izaten ditugu kolega batzu, eta horiek asko laguntzen digute, beti dantzatzen direnak baitira, asko girotzen dute, eta gu ere girotu egiten gaituzte. Batzuetan kontziertoa antolatzen dutenek ez diete sartzen uzten, baina ez dira konturatzen berak ez datozela ez ordaintzeagatik, berak asko girotzen dutela.
A.–Non ibili zarete?
B.B.- Batez ere Nafarroan, eta Gipuzkoan ere, baina Bizkaian oso gutxi. Garagen izan gara, baina Bizkaian zeharo ezezagunak gara. Dena den Iruñea eta Nafarroa alde horretan oso gustora jotzen duzu. Jimmy-k esan zigun La Granja-n jo behar genuela. Dena dela lagunengana dekolega joan behar duzu, askotan ez duzu kobratzen, jotzen duzu eta gero ez duzu kobratzen, eta dekolega zoazenez ez zara haserretzen hasiko, baina kriston marronazoa da, eta rollo guztia mozten dizu horrek.
A.–Entsaioak eta?
B.B.- Ordu erdi egunero tio, ez bait digute orduek kointziditzen, batek kurroa duela ea. Kantu berria egiten dugunean bai, orduan asko entsaiatzen dugu.
Han utzi genitun Baldin Badako morroiak, Irungo Mosku auzoko tabernazulotan.
GUSeta Iñaki CAMINO
Irungo Mosku auzoko tabernazulo batetan ikusi genuen elkar "Baldin Bada"koekin.
42-43

GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakBALDIN BADA
EgileezCAMINO1Kultura

ASTEKARIA

1091. zenbakia

1986ko otsailaren 16a

ASTEKARIA PDF-an

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Taldean erabakita, dena era baketsuan egin zutela esan dute auzipetuek

Xabier Letona Biteri

“Sinpatikoak izaten saiatu gara, baina horrek ez digu funtzionatzen”

Maia Muruaga | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Jule Goikoetxea: “Euskal Herrian ere Trumpek eta Mileik gorroto duten guztia da woke”

Jenofa Berhokoirigoin

“Beste Gernika bat da hau, herriak hasieratik sinistu zion sexu abusuen biktimari”

Onintza Enbeita

Iazko udako uzta txarretik bildutako irakaspenak

Estitxu Eizagirre

Azkenak

2025-05-23 | Jenofa Berhokoirigoin

Seaskaren baliabideak emendatzeko eskatu diote Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko parlamentariek

Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]

2025-05-23 | Unai Lomana Uribezubia

Eibarko Udalak jai batzordeari jarritako oztopoak salatu dituzte

Eibarko San Juanetara begira, Eibarko jai batzordeak udal-gobernuaren eta alkatetzaren aldetik jasotzen ari duen jarrera salatu du. JHH Jaixak Herrixak Herrixandakoak batzordeak luzatu proposamenak "arrazoirik gabe" errefusatu dituztela deitoratzeaz gain, Udalak... [+]

2025-05-23 | Elhuyar

Ipar globaleko konpainia gutxi batzuk dira baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazken arduradun nagusiak

Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]

2025-05-22 | Xabier Letona Biteri

Aroztegiko epaiketaren kronika (laugarren eguna)

Taldean erabakita, dena era baketsuan egin zutela esan dute auzipetuek

Ostegunean auzipetuek deklaratu dute, eta haien adierazpenetatik honakoa laburbildu liteke: Lekarozko plazan edo akanpadan biltzen ziren herritarrek taldean erabakitzen zuten zer egin; oro har, obren eremura joan eta makinen aurrean era pasiboan jarri.

2025-05-22 | ARGIA

Bizilagunekin plataformak ‘Donostia Tropikala’ festa egingo du maiatzaren 30ean

Ekimen honekin tonu alai eta ironikoan salatu nahi dute aldaketa klimatikoa eta turistifikazioa elkar elikatzen ari direla, eta horrek "gure hiria eta lurraldea merkatuaren logikaren esku uzten" dituela.

2025-05-22 | Eneko Imaz Galparsoro

“Euskal Herrian berezko askapen prozesu bat badagoela konturatzeko balioko dute topaketek”

Burujabetzaren Aldeko Mugimenduak topaketak antolatu ditu larunbatean, Tafallan (Nafarroa). Egun osoko egitarau zabala antolatu dute, eta mugimendu horretako kide den José Javier Oses "Jotas"-ekin hitz egin du ARGIAk. Osesek azpimarratu du elkarteak Euskal Herri... [+]

2025-05-22 | ARGIA

Nafarroako D-PAI ereduan bideratu nahi diren aldaketak euskararen kaltetan doazela gaitzetsi du guraso talde batek

Erriberri, Tafalla, Gares, Sarriguren, Buztintxuri eta Noaingo ikastetxe publikoetako D-PAI ereduko guraso talde bat Nafarroako Hezkuntza batzordean egon da, 57/2024 foru aginduari jarraikiz, Hezkuntza Departamentuak bideratu nahi dituen aldaketak deitoratzeko. Euskarazko... [+]

2025-05-22 | dantzan.eus

80-90 urte bitarteko dantzariz osatutako euskal dantza taldea

Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]

2025-05-22 | LAB sindikatua

67 urte betetzear zituen garraiolari bat hil da Irunen

LABek jakin duenez, herenegun, goizaldeko 6:30ean, TRANSDIPE S.L. enpresako S.S. garraiolaria hilik agertu zen Irunen, lanerako prestatzen ari zen kamioiaren aldamenean. Kamioia martxan zegoen, atea irekita eta zantzu guztien arabera, heriotza ez traumatiko baten aurrean gaude... [+]

2025-05-22 | Zigor Olabarria Oleaga

Iratxe Sorzabalen aldeko epaiari helegitea aurkeztuko dio fiskalak

Espainiako Auzitegi Nazionaleko fiskalak kasazio helegitea aurkeztuko du Auzitegi Gorenean, Guardia Zibilak eragindako torturak onartu eta Sorzabal errugabetu zuen epaiaren aurka. Sorzabalek bere burua autoinkulpatu zuen gutuna torturen ondorioz idatzi zuela ebatzi zuen Auzitegi... [+]

2025-05-22 | ARGIA

90 kamioi baino ez dira sartu Gazan eta gosetea zabaltzen ari da

NBEk azaldu duenez, egunotan soilik 90 kamioi sartu ahal izan dira lurraldera oinarrizko elikagaiekin; beste 105 zain daude mugan. Gazako gobernuaren prentsa bulegoak emandako datuen arabera martxotik 326 pertsona hil dira elikagai eta botika faltagatik eta 300 abortu izan dira... [+]

2025-05-22 | Iker Eizagirre 'Xufi' | Juan Mari Arrozpide 'Bixarras'

40 minutu Iratxerekin

Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]

2025-05-22 | Axier Lopez

Bizi ala esan?

2025-05-22 | Gedar

Geldialdia AEBen eta Iranen arteko negoziazio nuklearretan, Israelek mehatxuak areagotzen dituen bitartean

Teheranek ez du baieztatu hurrengo elkarrizketa-saioan parte hartuko duen, Israelgo Estatuak Irango instalazio nuklearrei eraso egiteko mehatxuak egiten dituen bitartean.

2025-05-22 | Axier Lopez

Alemaniako Red.media hedabidea itxiarazi dute

ARGIAk aspaldi du harremana Alemaniako Red.media hedabidearekin, beren bideo batzuk topatuko ditu irakurleak ARGIAren webgunean. Baina haien aurkako jazarpen kanpaina baten ondorioz proiektua ixtea erabaki dute. Red-eko kideek arrazoiak publikoki azaldu dituzte eta artikulu... [+]

Eguneraketa berriak daude