S.L.M.M.Sindikatoa aro berrien aurrean.


1985eko abenduaren 22an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
S.L.M.M-koei elkarrizketa

Joan den asteburuan izan zuten V. batzarrea
S.L.M.M.Sindikatoa aro berrien aurrean.
Abenduaren 12, 13 eta 14ean Portugaleteko Nautika eskolan bildu dira berrehun ordezkari hiru ponentziren inguruan sindikatua eta untzidiaren etorkizunari buruz eztabaidatu eta erabakiak hartzeko. Erabakirik garrantzitsuena, zalantzarik barik, orain arte inungo sindikatuan sartu gabeko honek C.C.O.O.en sartzea erabaki duela. Erabakiaren zergatiaz mintzatu gara zuzendaritzako sindikatukide birekin. Elkarrizketa batzarrea burutu aurretik egina bada ere oso argigarria delakoan gaude.
Sindikatuaren oinarriko eraketa moldea portuko asanbladak dira. Bilbokoarenaren egoitza Villerias kalean dago, itsasadarreren alboan. Jezarri garen mahaiaren ezkerretara dagoen beiradura zabalean zehar Arenala ikusten da. Ripa izeneko kaiaren alboan gaude. Bertan burutu izan da hainbatetan makina bat kontrato ezlegal marinelen untziratzea sarritan bertoko tabernetan hasten bait da. Marinel giro usaina dario inguruari.
A.–Zenbat ponentzi eta nor burutuak aurkeztu dira batzarrera?
SLMM.- Hiru, denak zuzendaritzarenak eta elkarren osagarriak. Sektore honetan ekintza sindikalean iharduteko oztopoak ikaragarriak dira. Batetik sakabanatuta bizi gara, gero urruntasuna, sekula ere ez dela posible sektoreko langilego osoa elkartzea, lantegietan gertatzen ez den bezala. Bestalde bada sektorea zertzen duen beste ezaugarri bat ere, hots, jerarkia. Egitura erabat jerarkizatua, praktikan paramilitarra da itsasuntzietakoa. Badago baita, barne zatiketa sakona, kolektibo bien artean, tekniko eta kualifikatu gabekoen artekoa, alegia. Titulodunak erraz igo daitezke eskaloian, kapitaina izatera heldu arte; besteek, ostera, aukera gutti dute horretan. Ezaugarriok ematen digute sektorea aztertzeko behar ditugun ardatz nagusiak. Sindikalgintza oso zaila da egoera honetan, kontaktoan sartzea zaila da (barko asko, portu ugari, e.a.) eta egitura ere garestia da, lokalak, liberatuak... Badira sekula ere penintsulako porturik ukitzen ez duten itsasontziak.
A.- Zein da sektorearen egitura, entrepresaren ezaugarriak eta kopurua?
SLMM.- Entrepresa txikiak dira, sarritan itsasuntzi parea baino besterik ez dutenak. Zelan ematen den hau? Erraza da, garai batetan oso kredito merkeak eman ziren sektorerako, kosturik gabeko kredituak izan ere. Legediak berak egiten du posible entrepresa piloa izatea.
A.- Ponentzietan ikusten denez ados zaudete sektoreari buruzko diagnostikoa egitean. Hortik ateratzen duzue kongresurako kontsigna, "untzidia salbatu". Zertan gauzatzen da konsigna hori?
SLMM.- Honetan sektorearen egoera aztertu beharra dago. Sektoreraren ezaugarriek merko erabat espekulatiboa sorrarazi dute, irabazi garbiak arin ateratzen dira eta gainera ez da inoiz barkuaren beraren esplotazioa izan negozioa, inguruan mugitu izan den guztia baino. Ez da horrenbeste fletetan irabazten, fletearekiko komisioetan baino eta sortzen den botere politikoan. Frankismoaldian eta erreformako lehen urteetan armadoreek kristoren erraztasunak izan dituztela itsasuntziak ia dirurik gabe eraikitzeko, areago, hemen argi dago dirua ez ipini eta gainera armadore askok irabaziak atera dituela. Adibidez, estatuak itsasuntziaren kostuko ehuneko laurogeia ordaintzen zuelarik, sarritan benetako kostua deklaratutako horren oso azpitik zebilenean. Espekulazio horrek enpresario estilo berezia sorrarazi du eta, jakina, behi ahulak heldu direnean ez dute egoerari aurre egiten jakin. Itsasoko merkatua nazioartekoa da, itsaso berberean mugitzen bait dira entrepresa guztiak eta hemengo entrepresariak ez daude horretan konpetentzia izateko gaituta. Hirugarren puntua dago, ze lege dagoen armadoreak itsasuntzia laga ondoren erantzuna eskatzeko. Hemengo legeak zera dio, erresponsabilitateak ondarearekin batera desagertzen direla, nahiz eta entrepresariak kudeaketa desastrosoa egin barkuaren jabetza galdutakoan desagertzen direla berarekiko erantzukizunak. Ikusten duzunez espekulaziorako ahalbide ikaragarriak. Krisialdi honetan zer egin duten? Saldu. Merkatal untzidia bertan behera dator.
A.- Zuek, ponentzietan, untzidiak ematen duen botere politikoari buruz hitzegiten duzue. Azalduko diguzue horren gakoa?
SLMM.- Begira, inportazioa esportazioa flujoak erresumaren independentzia auzitan jarri dezake. Petrolio hornikuntza, adibidez, funtsezkoa da estatuarentzat. Noren eskutan egongo dira garraioa egiten duten petroliountziak? Independentziaz hitz egiten dutenean zer esan nahi dute? Edo zeure buruarentzako hornidura egiteko bitartekoak dituzu edo estrangulatu egiten zaituzte.
A.- Enpresario ereduari buruz orain arte esandakoa kontraesanean sartzen da, bete betean, egin izan den diskurtso tradizionalarekin, badakizue, "el naviero vasco emprendedor, rompe mares, crea riqueza..."
SLMM.- Pasadizotxoa kontatuko dizut hori dela eta. Zazpi itsasuntzi eta bi mila miloiko kapitaladun batek zera esaten zigun, bere bizitzan lehenengoz ezin zuela itsasuntzirik eraiki, hogeitamar miloiko abala eskatzen zioten eta. Bizi egiten dena duzu berau, ohizkoa. Euskal armadorearekiko idea ez da egia, beti bait dago Madrilen hartzen diren erabakiei lotuta. Sinesgaitza da zenbat entrepresak alde egin duen Madrilera ikustea. Bertakoak bost axola izan dio beti kapital horri, botere zentroak non diren bertara joan izan da beti. Areago, halako bilerak egin ziren, Eusko Jaularitza, ANAVE eta S.L.M.M.ren artean, Komunitate Autonomoak izan beharko zuen sektorearekiko garrantziaz, (sindikal ordezkarien ehuneko laurogeita hamarra SLMMkoa bait da), Merkatal Untzidiak aurrera egin zezan Euskadin eta azkenean adarra jo zioten E.J.ri.
A.- Testuinguru honetan aurkezten duzue zuen alternatiba, hots armadoreak ez badira untzidia salbatzeko gai, salba dezala administraritzak. Ala ez?
SLMM.- Guk honako azterketa hau egiten dugu, untzidiaren jabegoa orain estatuarena da, publikoa da, erraz frogatzen dela berau, heuren sasoian emandako kredituei esker erabakia bait da. Maileguok ez dira itzuliak izan, ezein momentutan ere ez. Beraz, benetako jabea estatua bera da eta armadoreak ez badira negozioari aurrera eragiteko guk geuk hartu behar dugu geure eskutan. Merkatal Untzidiak dituen balio estrategikoengatik gobernuak nazionalizatu egin behar izango luke. Bestalde lanpostuak iraunaraztearen garrantzia azpimarratzen dugu.
Sakondu egin nahi dut gaia -dio beste batek-, zergatik diogun untzidia salbatu? Bere garaian PSOEk bere programan zerbait agindu zuelako zentzu horretan, oraingoz guttienez mantendu egin eta modernizatu egiten saiatuko zela alegia. Zoritxarrez, egiten ari dena politika ekonomista hutsaren bidez zera da, aintzina emandako maileguak zuritzea, kredituok kiebran jartzen dutelako gobernuaren dirukontua. Zentzu horretan heuren politika itsasuntziak saltzea izan da, horretara diruaren zati bat behintzat berreskuratzen dutelako.

Galdetu egiten diet CCOOen sartzearen arrazoiaz. Azalpen ofiziala ematen didate. Ni neu zalantzaz beteta nago. Geroak esango. CCOOk zama ederra hartu du. Ea ondo dagon ala bota egiten duen.
E. Jimenez
18-19


GaiezEkonomiaSindikalginSindikatuaSLMM
EgileezJIMENEZ3Ekonomia

Azkenak
Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Umandi ikastolak 50 urte
Euskara, bizikidetza eta berrikuntza pedagogikoa ardatz

Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]


Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Oiher Urrutia. Marra gorriak argi
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]


Amiantoaren biktimentzako konpentsazio-funtsa martxan jartzeko araudia onartu du Espainiako Gobernuak

Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.


Teknologia
“Bestea”

Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.

Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?

Zapalduen... [+]


2025-06-18 | Mati Iturralde
Gizatasunaren amaiera

Duela urtebete, toki honetan bertan, existitzen ez zen herri bati buruz idatzi nuen, eta existitzen ez den herri horrek Palestinako genozidioa geldiarazten lagunduko zuela amestu nuen. Argi dago ez dugula lortu. Urtebete geroago, oraindik ere, haurren hilketa masiboak eta herri... [+]


Salbuespenak

Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]


Zein ama ospatu?

Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]


Eguneraketa berriak daude