Izko de la Iglesia: «Heriotz zigorrak ez du zentzarik gerra garaian»


1985eko azaroaren 03an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Jabi Izko De La Iglesiarekin elkarrizketan.
Izko de la Iglesia: «Heriotz zigorrak ez du zentzarik gerra garaian»
Jabi Izko de la Iglesia aski ezaguna dugu gure artean. Beste hamabostekin batera Burgosen epaitua eta hiltzera zigortua, eta hilabete beranduago indultatua izan zen. Gaur egun Alkortako mesoi baten jabea da. Galdezka joan gatzaizkionean, hasieran ez digu gaiaz mintzatu nahi izan «edozeinek ezagutzen duen kontua bait da».
Gero, apurka apurka, hariari heldu eta gogoz mintzatu zaigu.
A.–Burgoseko prozesuaren egunak eta ondorengo heriotz zigorrak tentsio handia suposatzen zuten, ezta?
IZKO DE LA IGLESIA.– Egia esan; heriotz zigorrarena baino, aurreko epaia Izan zen gogorragoa, urtebeteko tentsio hura. Gauzak txartotzen joan ziren eta azken zigorrarena aurreikusten zen; ezer egin ezin duzulako sentsazioa, indefentsio hori. oso gogorra izan zen. Bestalde, zigorra, bestearen ondorio zuzena zen; ekintzetan hasi ginenean bagenekien gerta zitekela: Francoren kontra bakarrik heriotza ekintzan, gartzela edo heriotz, zigorra gelditzen ziren eta arrisku hori gureganatuta geneukan.
Dakizuenez. urduriago egoten zara ekintza prestatzean momentua heltzen denean baino; orduan lasaiago zaude, eta egon behar gainera. dena ondo atera nahi izanez gero.
A.–Zigorra jakin zenuenetik indultatuak izan arte hilabeteko epea egon zen. Nola gogoratzen duzu hilabete hori?
I.I.– Aurreko urtea baino hobeagoa, nahiz eta momentu latzak egon ziren, Oraindik borrokan geunden, egiteko zerbait geneukan, eta iadanik ezer ezin genuen galdu. Beraz talde modura nahiko koladar sentitzen ginen.
A.–Horrez gain kanpotiko laguntza handia izan zen, ezta?
I.I.–Bai. bai. dudarik gabe: horrek izugarrizko garrantzia eduki zuen. Horri ezker gaude gaur egun hemen. Dena den kuriosoa da nola zabaldu zuen Francok epaiaren informazioa, kanporako proiekzioa eman zion, eta hori ordurarte inoiz ez zen gertatu. Berak erabili egin gintuen, gero indultoen bidez. Europan «generalisimo»z gain «generosisimo»a zela aditzera emateko. Orduan oraindik ezen hasia frankismoaren beheraldia, politikoki indartsua zen, eta honelako luxuak har zitzakeen.
A.– Bake garaiko heriotz zigorra kendurik izan zen, baina gerra garaikoa mantendu egin dute. Zer deritzozu honi?
I.I.–Gerra garaian zentzu handirik ez dauka. norbait hiltzeko epairik ere behar ez delako. Gerran egoera zeharo desberdina da, lasai asko garbi daiteke edonor, horrela nahi izanez gero. Hala ere, egotekotan bereiztu beharko litzateke noiz eta nori aplikatu behar zaion. Desertore eta prisioneroentzat inoiz ez nuke heriotz zigorra defendatuko, baina traidoreen kasua bestelakoa da. Pertsona askoren bizia jar dezakete arriskutan eta beraz horiek bai merezi dute heriotza.
A.–Eta bake garaian?
I.I.–Kasu horretan ez dut onartzen jakina, ezta hurrik eman ere.
Grabaguilua amatatu ondoren, lasaitu egin du berriro aurpegia orduko gogoramenen larritasuna aldenduz; eta mesoitik joan orduko irribarre zabal batez agurtu gaitu.
Asier ARANGUREN Laura MINTEGI
26

GaiezGizarteaJustizia
PertsonaiazIGLESIA DE1
EgileezARANGUREN1Gizartea
EgileezMINTEGI1Gizartea

Azkenak
Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Gazara abiatuko da Global Sumud Flotilla, Euskal Herriko ordezkaritzarekin

Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera. 


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Eguneraketa berriak daude