J. I. Azkona: « Euskarak guneak berreskuratu behar ditu»


1985eko otsailaren 24an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Iruñako Udalak euskararen eragile berriki izendatua
J. I. Azkona: « Euskarak guneak berreskuratu behar ditu»
Euskal Herriko beste zenbait tokitan bezalaxe, Iruñeako Udalak izendatu du dagoeneko euskararen indartze eta garapenak arduratuko den pertsona. "Dinamizador" berriaren ahotik jakin nahi izan dugu nola ikusten duen bete behar duen eginkizuna. Jose Ignacio Azkona, iruñear euskaldun gaztea da zeregin honetaz arduratzeko oposizioak gainditu dituena. Oposizio hauek, hain zuzen, dira gure lehenbiziko gaia.
A.– Zer nolako izan ziren oposizioak? Euskaraz egin al zenuten?
J.I.A.– Gehiena euskaraz izan zen. Hiru atal ziren, lehenbiziko biak, teoriko eta praktikoa euskaraz egin genuen. Hirugarren atala, psikoteknikoa hain zuzen, erderaz. Tribunalaren beste kontua da, gehiena euskaraz eginez gero tribunaleko batzuk ez zekiten eta puntuak ematen zituzten igual igual. Dena den pasatuta dago eta ez du merezi gehiegi hitzegiteak honetaz, abenduaren erdian sartu nintzen lan egitera.
A.– Zure ardura berri hau Euskarazko Zerbitzua bezala planteatuta dago?
J.I.A.–Ez, plateamendua ez da horrela. Euskara da beste arlo handiago haten eraketaren barruan dagoen atal bat ez dago Euskara Zerbitzua bezala enfokatuta. Elkarlanean ari gara hemen «Area de Promoción Ciudadana» sailaren barruan ekipo bat osatuz, «Dinamizador Cultural» bat, soziologo bat, kirolaz arduratzen den beste bat, eta «Servicios Sociales»en arloko beste ordezkari bat. Orain sartu behar da ere pedagogo bat ekipoan. Norberak presupuesto bat dauka eta presupuesto horren banaketaz arduratzen da, gero Udalaren «Comisión Permanente» delakoak aprobatu behar duena. Erizpideak ere denon artean eztabaidatzen ditugu. Ekipo honetan gaudenon artean izugarrizko giro ona dugu.
A.–Zu sartu zinenean 84ko bukaeran hain zuzen, bazenuen 25 milioitako presupuestoa. Zer gertatu zen diru horrekin?
J 1 A. Bai, denok espero zuten kordinadore berriak presupuesto osoa gastatuko zuela 15 egunetan. Bakarrik irakaskuntzari ematen zaiona zegoen gastatuta (AEK eta AEK barruan antolatuta ez dauden beste gaueskola batzu). Nik ez nuen egokia ikusten 15 egunetan diru guztia gastatzea ongi pentsatu baino lehen. Ni sartu baino lehen ere diru hori hor zegoen eta inork ez zuen banatu. Ez dut uste aurrekoek egin ez dutena nik egitea nere erresponsabilidadea denik, inolaz ere. Dena den zenbait ekintza egiten saiatu nintzen. Batzu onartu zizkidaten eta beste batzu ez.
A.– Postu honen eginkizun zehatza zein da?
J.l.A. Lehenbizikoa, edo ospe handiena duena Tolosakoa da. Donostian ere badago Euskara Batzordea, orain tekniko bat jarri behar dute. Gero Eibarren, Laudion... Hasi ginen egiten bilera batzu, segidarik izan ez dutenak. Dena den nik batzurekin kontaktorik izaten dut. Kike Amonarrizekin esate baterako. Bilerekin segitzeko asmoa badago.
A.– Badago alde handirik Tolosan egiten dena hemen egiten denarekin konparatzen badugu? Edo eta beste hitzetan esanda, zer moduzko harrera sentitzen duzu euskararekiko Iruñako Udaletxean?
J.I.A.–Nik orain ikusten dudan ezberdintasun nabariena Tolosan edo Donostian askoz ere garbiago dagoela euskararen alde egin nahi dutela hemen baino. Borondate politikoa askoz garbiago dago han. Plateamendu mailan, hitzetan behintzat Tolosako Batzordearen eginkizuna Tolosa berreuskalduntzea da, esate baterako, hiru edo lau pertsona daude horretan lanean Tolosan, presupuesto handiagoak dituzte... Helburu politikoak ere garbiago daude. Hemengoa ordea ikusteko dago.
A.- Esaiguzu orain zenbateko presupuesto dagoen hurrengo urterako eta zernolako ekintzak ikusten dituzun premiazkoenak.
J.I.A.– Presupuestoa datorren urtean 95 milioitakoa da, iaz bezala. Lehenbiziko eginbeharra eritziak finkatzea da, planteatu zein gauza egin behar den, euskarari zein tratamendu eman behar zaion. Gauzarik inportanteenetariko bat litzateke, hasiera batean, euskararen aldeko mugimendua koordinatu Iruña barruan. Ez dut uste alde horretatik hemendik gauza handirik egin behar denik, hor funtzionatzen ari diren taldeei bultzada, laguntzak, babesa eman edo koordinatzea ez bada. Ba beste eginbehar zuzen bat kanpainak egin edo burutzea litzateke. Horretarako behar da estudio bat egin, hau da, Iruñako euskaldunen egoera erreala aztertzea, politika linguistikaren plangintza egiteko ongi jakin behar da nondik abiatzen garen. Zoritxarrez Burlata, Antsuain, Billaba eta beste Udal batzu, administratiboki Iruña ez direnak ez lirateke estudio horren barruan sartuko. Beraz estudioa ez da oso osatua izango, bertako jendea administratiboki ezik, gainerako gauza guztietan iruñarrak bezala bizi badira ere. Horregatik gero proposamena egingo diet beste udaletxeei lan bera egiteko, elkarren artean konplementatzeko. Lanaren lehen atala euskaldunen multzoa aztertzea litzateke; zenbatzea, adina, maila ekonomikoa, ogibidea, sexoa etabar. Bigarrena "estudio de actitudes" izango litzateke, hau da, Iruñako biztanlego osoak euskararekiko duen jarrera edo eritzia aztertuz. Hirugarren atala litzateke aurreko guztia oinarritzat harturik, politika linguistiko bat proposatzea. Gero, bestalde, Administrazioaren jarrerak zer nolako inportantzia duen hizkutzaren berpiztean–edo galtzean kasu honetan bezala ikusita, planteamendu linguistikoa egin beharko zaio Udalari, euskaldunen eskubidea zaintzeko (hiriaren izena bera, bandoak, euskara hutsez egiteko posibilidadea Udaletxean, errotulazioa, funtzionariak euskaldundu lan ordutegi barruan...).
A.–Nahiko zaila ikusten da euskararen barneratze hori Udaletxean, horrek suposatzen duen diruarekin, beste gauza batzuen artean...
J.I.A. Gaia serio hartuez gero ezinbestekoak dira aurrean esandako pauso guztiak betetzea. Bestalde gauza inportantea da gure euskaldunak berreskuratzea, euskararen toki fisikoaren hedapena lortu, sektore sozial ezberdinak erakarri euskararen arlora, balorapen soziala eman. Horretan kaleko ekintzak, tertuliak etabar sartuko lirateke. Proposamen aldetik eremua zabala da. Ikusiko dugu noraino hel daitekeen.
J.A.
32-33


GaiezHizkuntzaEuskaraTeknikariak
PertsonaiazAZKONA2



Azkenak
2025-06-16 | Aiaraldea
Juan Garai konkistatzailearen “aurpegia zuritzea” leporatu dio EH Bilduk Urduñako Udalari

2025. urtean konkistatzaile baten omenezko monumentu bat egitea "lekuz kanpo" dagoela adierazi dute oposizioko kideek.


Irungo kale-segurtasuna zaindu nahian sortu den ‘Auzo Patruilak’ ez ditu agintariak kezkatzen

Irungo Udalak isilarena ematen duen bitartean, asteburuero hiriko kaleen segurtasuna zaintzeko aitzakiapean "Patrullas Vecinales" antolatu duten herritarren taldea ugaritzen doa. Ertzaintzak sare sozialetan ikusi dituztela aitortu du, baina Andoni Urdangarin Irungo... [+]


Osakidetzak gazteleraz eskaintzen dizkie saioak Gasteizko Zabalgana auzoko D ereduko haurrei, eta bi ikastetxek uko egin diote zerbitzuari

Hainbat urtetan jarduera hezitzaileak gazteleraz jaso ostean, bi urte direla Zabalgana ikastetxeak euskara hutsean ematea eskatu zion auzoko osasun zentroari. Osasun zentroko arduradunek diote ez dutela horretarako baliabiderik. Osakidetzak egoera ikasturte honetan... [+]


Ekotalibanak

Ustez lasaiak diren espazioetan ere hau sinatzen duenak jasotakoak dira hurrengoak: ekotaliban, NIMBY, bobo, kolapsista, negazionista, ekozekena, belarjale... Denek partekatzen dute eremu semantikoa: ekologismoa. Ekologismoaren baitako zenbait pertsonari edo mugimenduri deitzeko... [+]


2025-06-16 | Jakoba Errekondo
Gaizki hezitako tomatea

Ipurdia belztu egiten zaio. Tomate (Solanum lycopersicum) alea sano-sano ikusten da, landarean zintzilik, goitik behera begiratzen baitiogu. Buruz behera edo hankaz gora jarriz gero ipurdia beltz-beltz azalduko du. Ipurdian txanpon baten antzeko beltzune borobila, oso beltza eta... [+]


2025-06-16 | Garazi Zabaleta
Kimuak
“Bizirik dagoen landarea duzu ahoan ernamuin bat jatean”

Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]


Gazara martxak bere helburua mantentzen du Egiptoko Gobernuaren errepresioaren gainetik

Egiptoko Poliziak militante ugari atxilotu ditu ostiralean, eta hainbat zauritu eragin, protesta oztopatzeko saiakeratan. Nazioarteko martxaren antolatzaileek adierazi dute aurrera jarraituko dutela, eta datozen orduetan erabakiko dituzte hurrengo pauso zehatzak.


Euskadi nazioa da

2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.

Euskalduna naizen aldetik,... [+]


Sader-Profersaren Zorrotzako lantegien jarduera etetea eskatu dute auzokideek osasuna kaltetzen duelako

Auzo elkarteak, herri mugimenduak eta ekologistak batu ziren asteazkeneko kontzentrazioan. Lantegien jardueraren amaiera itxaroten ari dira duela hamar urte.
 


Landaguneen despopulazioa
Perotx oinetxea birgaitu, Nafarroako Urraul Goiti biziberritzeko

Nafarroako landa gune asko daude despopulazio arrisku larrian eta horietako bat da Urraul Goiti Pirinioaurreko bailara. Hango Adoain herrian biztanle bakarra bizi da iraunkorki eta 93 urte ditu. Han da ere Perotx oinetxe zaharra eta berau birgaitzeko herri ekimena abiarazi dute.


Tunisiatik Gazara abiaturiko ‘Al Soumoud’ auto-karabana geldiarazi dute Libiako Sirte hirian

Asteartean pasa zuten Tunisia eta Libiaren arteko muga, ondotik Egiptora sartu eta bertatik Gazara heltzeko asmoz. Berez, Libiako autoritateen babesa jasota du ekimenak, eta jarrera horri segika bidea berriz irekitzea galdetu diete poliziei antolatzaileek.


Israelen erasoaren aurrean, Iranek mendekua iragarri du eta 100 bat dronerekin erantzun du

Israelek Iranen aurka orain arte egindako aire eraso gogorrena egin du ostiral goizaldean, Leon operazioa-rekin. Erasoan, Israelgo Armadako 200 bat gerra hegazkinek hartu dute parte eta kalte handiak eragin dituzte Iraneko nuklear programa garatzeko eta misil balistikoak... [+]


Eguneraketa berriak daude