«Nafarroako Instituzioek Ez Dute Zinemagintza Laguntzen»


1984ko irailaren 23an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Montxo Armendariz, « Tasio» ren egilearekin
«Nafarroako Instituzioek Ez Dute Zinemagintza Laguntzen»
Montxo Armendariz zinemagile nafarra dugu, eta Donostiako Zinemaldian estreinatutako «Tasio» izenekoa bere lehen filea luzea da. Duela 35 urte jaio zen Olleta herriskan eta gaurregun Iruñean bizi da. Elias Querejetak produzitu dio filmea eta horrek–besterik gabe–halako garanti gutun bat ematen dio produktuari.
A.–Lehendik ere eginak zenituen laburmetraia batzuk...
M.A.–Lau. Lehena «Barregarriaren dantza» Fikzio bat zen eta lagunek osatutako kooperatiba baten bitartez atera genuen aurrera. Ministerioak sari bat eman zion eta beste bat jaso zuen Bilbon. Ekonomikoki amortizatu genuen. Bigarrena "lkusmena". Ondoren enkargu bat egin zigun Nafarroako Diputazioak, Xabi Otero eta niri Nafarroako Ikazkinei buruzko pelikula bat egiteko. «Ikuska» saileko dokumental bat ere egina dut.
A.– Nondik nora etorri zitzaizun zinemarako zaletasun hori?
M.A.–Beti izan naiz 'xalea'. Horregatik hasi nintzen laburmetraiak egiten, lagunak enbarkada hauetan sartzen, batetik bestera... Behin laburmetrai pare bat egin ondoren luze bat egin nahi izaten da. Baina ez da erraza izaten. Egia esan ez neukan esperantza handirik.
A.–Nola sortu zitzaizun gidoia egiteko gaia?
M A. "Nafarroako Ikazkinak" egin genuenean ezagutu nuen gizon batengatik dator ideia. Anastasio izeneko ikazkin bat ezagutu nuen. Bere kaxa bizi izandu den gizon bat. Libre. Bere erara. Gizon horren nortasuna errespetatuz istorio bat asmatu nuen.
A.–Gidoia egin eta diru bila...
M.A.– Urte t'erdi edo ibili nintzen diru bila Elias Querejetarekin topo egin arte. Gustatu egin zitzaion eta batera ihardun dugu geroztik aurrera. Nahiko jende aurkitu nuen interesatua proiektuan, baina hau arriskutsua izanez, zera esaten zidaten: "hire moduko eroren bat aurkitu beharko duk!". Eta Elias izan zen ero hori. Zerbait ona baldin badauka gizon horrek horixe da: gustatu egiten zaio arriskua. Ez da segurura doan gizona, sartu egiten da arriskuan nahiz eta pelikula komertziala ez izan, nahiz eta sexorik, biolentziarik eta morbosidaderik gabekoa izan.
A.– Eusko Jaurlaritzak ere subentzionatu du ezta?
M.A.–Bai, bai. %25 Eusko Jaurlaritzak subentzionatua da. Horrezaz gain Televisión Española-k derechos de antena guziak erosi ditu. Hau da, TVEk egiten dituen proiektu horien artean erosi egiten ditu batzuk.
A. Eta Nafarroan nola dago zinemagintzaren asunto hau?, Gobernuak edo Diputazinak ematen al du laguntzarik?
M.A. Ez, Nafarroan ez dago ezer maila honetan. Diru bila ibili nintzenean baziren nafartar batzuk barku honetan sartuko liratekeenak Diputazioak esaterako lagundu izandu balu. Diputazioak berriz ezetz esan zuen. Zinemarako ez zegoela dirurik.
A. Ze alde ikusi duzu gidoian idatzitakoaren eta pelikularen artean?
M.A. Larruquert-ek zera esan zidan behin: gauza bat zela idatzitako pelikula, beste bat filmatzen duzuna eta beste bat montatzen duzuna. Hau da azkenean geratzen dena. Gidoi teoriko-utopiko bat idazten duzu eta gero errealitatean jaso behar duzu hori. Aldaketa asko eskatzen dízkizu gero horrek. Eta aldaketak, hobekuntzarako etortzen dira askotan. Beste batzutan handikap bat izaten dira. Gure pelikulan honelako asko egon da, baina gidoiaren mamia, hondokoa, lehen bezala geratu dela uste dut.
A. Aktoreekin eta nola konpondu zara zuzendaritza lanean?
M.A. Nire gustorako gutxiegi sartu dut eskua nahiz eta beraiek esan gehiegitxotan sartu dudala. Pertsonaia bakoitzari egokitzen ahalegindu nintzen. Pertsonaia nagusietara bereziki. Ea ze keinu zeukan bakoitzak mugimendu eta interpretazio aldetik... Horrean arauera egokitu behar izan gara.
A. Hau egin ondoren dexente errazago egingo zaizu beste prolektu berri batzutan sartzea...
M.A. Ez dakit, burura etorri ere ez zait egin. Azken bolada honetan buruan izan dudan gauza bakarra pelikula izan da, eta pelikula bukatzea. Ez ninduen larritzen ondorengoak. Gauza bat jakin nahi nuen, gauza ote nintzen edo ez pelikula egiteko. Orain oporrak hartu behar ditut.
A. 'Suerte' piskat edo izan duzu ez? Zinemagile berri izan eta Sail ofizialean sartu dute zure pelikula.
M.A. Bai. bueno, baietz uste dut. Suertea izan daitekeela, baina ez dela suertea. Ofizialea joateak ala zinemagile berrien sailera joateak zerikusi handia dauka nire ustez pelikularen kalitatearekin. Kalitate horren arauera erabaki zuen epaimahiak sail ofizialean sartzea.
A. Iñaki Aizpururen Erreporteroak ez dute ba hor sartu?
M.A. Bueno, hau da, Zinemaldia nik ezagutzen dudan neurrian eta ez dut askorik ezagutzen, Zinemagile berrien sailera edozein egile berrik egindako pelikula etor daiteke. Kalitateaz aparte. Sail Ofizialerako berriz hautaketa bat dago, gutxienez 'teorikoki'. Epai bat dago. Hautaketa Batzorde bat. Honek hautatzen ditu Herri bakoitzeko filmak.
Pello SAKASKETA
Montxo Armendariz
32

GaiezKulturainemaFilmeakLuzemetraia
GaiezKulturainemauzendariakARMENDARIZ1
PertsonaiazARMENDARIZ1
EgileezSARASKETA2Kultura

Azkenak
Uribarrin urperatutako herrietatik bota zituztenak omendu dituzte

Ur azpian utzitako herrietatik joan behar izan ziren 600 pertsonen omenez jarri dute oroigarria urtegiaren begiratokian, "ez ditugu inoiz ahaztuko urperatutako bizitzak", adierazi du Arabako ahaldun nagusiak.


2025-07-29 | Gedar
609 langile kaleratuko dituzte Ezkirozko BSHn

Plantillak baiezkoa eman dio aurreakordioari, eta, printzipioz, urte hau amaitzean itxiko dute fabrika.


Gasteizko lorezainek lau hilabete bete dituzte greban, Jaurlaritza eta Enviser enpresa aurrean manifestazioa eginda

Gasteizko lorezainen grebak lau hilabete bete ditu, langileek salatu dute Enviser enpresak eta Gasteizko Udalak blokeatu dutela auzia, bilera berririk ez dutelako egin uztailaren 7tik. 


Álvaro Uribe Kolonbiako presidente ohia errudun jo dute iruzurra eta eroskeriagatik

2002 eta 2010 artean Kolonbiako presidente izan zenari gutxienez lau eta zortzi urte arteko espetxe zigorra ezarri diezaiokete. Auzitegi Gorena 2018an hasi zen ikertzen Uribe, Ivan Cepeda senatari ezkertiarrak jarritako salaketa batean lekuko ziren hainbat paramilitarri... [+]


Israeldar kolono batek ‘No Other Land’ dokumentala grabatzen lagundu zuen aktibista palestinar bat hil du Zisjordanian

Yinon Levi izeneko kolonoak Odeh Hadalin aktibista hil du Zisjordania hegoaldean. 'No Other Land' dokumentala grabatzen lagundu zuen Hadalin, dokumental onenaren Oscar saria irabazi zuen martxoan. Kolono hiltzailea palestinar lurraldeak okupatzeagatik AEBetako zigor... [+]


2025-07-29 | Mikel Aramendi
Analisia
Kanbodia eta Thailandia, gerra-plantak egiten?

Arma astunekin elkarri erasoka lau egun eman ondoren, baldintzarik gabeko su-etena adostu dute Kanbodiak eta Thailandiak, Malaysiaren bitartekaritzarekin, Kuala Lumpurren egin duten aurrez aurrekoan. Ezingo dute akabera hori ikusi bonbardaketetan, alde batean zein... [+]


Gurasotasun baimena 16 astetik 17ra luzatuko du Espainiako Gobernuak, eta 32 aste gurasobakarrentzat

Astearte honetako gobernu bileran onartuko dute PSOEk eta Sumarrek, akordioa iragarri baitute. Neurria "berehala" ipiniko dela indarrean jakinarazi dute.


Euskal diaspora elkartuko da Boisen, eta jendetsua izatea espero dute

AEBetako Idaho estutako Boise hiriburuan ospatuko dute euskal kultura ezagutarazteko, eta euskal diaspora batzeko. Hainbat ekitaldi egingo dituzte uztailaren 29tik abuztuaren 3ra arte.


Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Agur esan du Hatortxu Rockek, baina segida izango du abenduan: Aske jaialdia

Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.


Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


Eguneraketa berriak daude