Donostia‘ko Musika Konserbatorio’ko direktoreak esaten digu


2021eko uztailaren 27an
Eskudero Musikalari Jaunaren Iritziak
Donostia'ko Musika Konserbatorio'ko direktoreak esaten digu

Bere lantoklan arkitu det. Klase batzuek bukatu eta baste batzuek artuko dituen bitarte ortan galdera batzuek egitera nator.
Gizon atsegiñ onek, gure naia jakin duenean, errextasun eta naturalidade andi bat ezarririz, exertoklak eskeintzen dizkigu.
"Zigor" operaren egillea ortxe degu. Gaztea oraindik eta euskal-eresia aupatuko dulakoan nago. Danok itxoegiten gaude "Zigor" eres-antzerkia. Diotenez, –ondondoan daudenen iritzia da, malla bat ipiñiko duela gure musikaren edestian.
Opera euskeldunatzaz, nork eragin zuen?
–Koliñ ek "Maitena"rekin Bidasoruntz'koa izanik, iriki zigun euskal-musikalariai, operarako bidea. Geroago, Vidal'ek, beste obra batzuekin, entzulezaleak berpixteko galak jarri zituen. Azkue "Urlo" izendatuarekin azi zitzaigun. Azkeneko denborakoak Zapirainiek "Txanton Piperri" eta "La Dama de Anboto" rekin, oñarria jarri zigun. Pixkanaka, pixkanaka euskal-musikalaria gero eta obeago altxarazten zuten euskal eresertia.
Bañan azkenekoetan Guridi izan degu maixuenetakoa. Nik esango nuke Guridiren lanak italiano'en influenzia dutela, azkeneko operetan beintzat Bañan "Amaya"... Ortxe dezu klasetik fuera egindako lana, Wagner'en tankerara eratua. Sakontasun berabiziko bat erantsirik daramana...
–Konserbatorio'ko Diretore bezela, zer esan dezakezu, musika anbiente buruz?
–Goruntz dijoala, Abesbatzak, masikalari taldeak, koruak, irikitzen ari dira beren eginkizunetan, orain arte ez bezelakoetan. Erestasun eta gai onak osatzen dituzte, garbitasun bat erabiliaz, gaurkotasunera jarrita. Euskalerri guzian esango nizuke azi eta azten dijoala. Beñere ez da gelditu edo eten euskal musikaren joera. Euskotarrak jaiotzetik, musikalariak baigera.
–Ainbeste esana dana, naiz eta geiegietan Esan zaidazu. Guretar, euskotar musika bat izan al da, edo ba'alda?
–Ez da beñere musika euskotarrik izan, alegia, jaioterriz. Bañan, lenengoz artu genduena, gizaldiak galtzen ziran garai artatik gaurkooraño, aberasten juan zaigu Zaindua izan zalako, errikor egin zitzaigun. Gure izkuntzak Jainko ari graziz, atzeratuaz komeni etzi tzaion melodi aldrebesa. Lenen-lenengo gure musikak,. gregoriano oroipenak askotxo ditu. Personalidade batekin doñu auxe igarotzen baita.
–Orduan, gure eresertiak, gregoriano al du oñarria?
–Gregorianoa'k eta europakoa'k, bitartekotasun aundi bat izan dute gure edestian. Ara, Iberian bi korriente edo bi estilo izan dira, erritar edo folklorearen abestian. Bata deritzaiona, "silabikoa", euskotar abestiaren prototipoa izanik. Bestea berriz "melismatikoa", arabiatarren influentzi osoa mantentzen duena...
–Eskerrikasko, Eskudero jauna. Orain itzegin zaiguzu zure "Zigor" operatzaz.
–Bilbao'tar ABAO'koak, mandatu bat biali zidaten. Lenengoz, gioi konkursu bat eratu zuten Aietatik but artu genduen, aren bizkortasun eta antzez posibilidadeak egokienak kontu artuaz. Ala, gure aundizki eta ezin aztu detan Zinkunegi'tar Joxe sendalariak gertatua. Kanptonten argibide batetik j asoa. Naparruako lenengo Erregeari buruz, idatzi zuena. Gero gai auxe, Lekuona'tar Manuel apaizak euskeratu zuen, idatziak bukatuaz. Lan oni gero, antzez-nabari berriak ezarriaz, tematik kanpora, errextasunera jartzeagaz, berez ain lantsua izan zaigun "Zigor" auxe, borobildu genduen, zorroztasunak biguinduaz antzezlar bati dagokion erara itzuliaz.
–Kategoriko abeslariak, inguratu al dituzute?
–ABAO'tarrak ari dira abeslariak bilatzen. Abots-beko bi arki tu dituzte. Eta esango nuke batek beintzat, bsiezkoa eman duela. Bulgariatarra da. Jaszmin famatua.
–Presupuestoa, noraño igoko zaizute?
–Ez det uste bi miloitik bera jetxiko danik, lenengo jartzeerana. Euskal-erriko urietan jarri ondoren –datorren teatrotegi barrnan–, Información y Turismo'ko Ministerioak elduko du, Madrillen eta beste urietan geroxiago emateko. Beko-Ameriketaruntzeraño juateko asmoak ditugu. Euskeraz beti, noski. Artitzekorik ez duala deritzait, jakiñen gañean ba degu, nere ustez beintzat, espaiñarren lenengo izkuntza, euskera izantzala.
-Noiz izango da "Zigor"-en estrenoa eta nun?
–ABAO k eratu du datorren Urrilla'rako Musika Jai aldi izugarri bat...
–Bartzelonako Lizeo añakoa izan al leike... baietz?
–Viena'ko Operakoak dakazkigu Zaindaritasuna izango dute, Austria'ko Gobernuak, Bilbao'ko agintariak eta ABAO'k. Austriatarrak Bilbao erabaki baitute alako Jai aldia erakusarazteko. Mozart'en opera bi jarriko dizkigute. kontziertu eta abar. Eta noiz Jaialdi auen barrenean baño-obeto, euskaldun opera ezagutzera eraman? Ala, gure "zigor" jartzera guaz, ilusioz beterik. Esango dizut ere, irurogei ereslari Viena'ko Orkestakotak datoztela. Dudik gabe orkesta auxe munduan dan aurreneetakoa da.
Baitere, Viena'n nai ba dute, onera etorri baño len, nere "Concierto"a nai dute aditu antxe pia-: Au dala ta, gure Atxukarro tar Jokin izango dalakoan gaude. Naiz oraindik ziurrezko berria ez izan.
–Zeintzuk zerate Jai-aldi onen eragilleak?
–Alakoetan gaudela ta, "Patronato de los Festivales de Viena en Bilbao" izendatu degu antolatzen dabillen Batzar auxe. Eta konponketa onetan gabiltzanak, Javier de nista onenen batekin auxe bere izanik Bilbao'n agertuko zuena. Ybarra, Plácido Kareaga embajadorea, Zarzalejos jauna eta ni.
–Eta azkenik, Euskal-erriko urietan jarraiki emango al dira "Zigor" 'en iduripenak?
–"Sociedad de los Amigos .del País"'en bigarren eunkada bukatzeko, asmatu dute "Zigor"'ekin amaitze auxe egokiena izango zala. Eta nere ustez, dizut. egokiagorik ezin zitekela bilatu.
Oraintxe uzten degu Eskudero jauna. Berarekin, atseginkor izketaldia izan det. Garbi, laixter eta errex itzegin digu. Munduko gizona egiña baitago eta bere jakinduriatzaz zer esanik ez.
–Agur bada, eta beste bat arte. Zure lanari buruz, berriz ere itzegingo degulakoan nago.
TOLARETXIPI X.

Franzisko Eskudero
10

GaiezKulturaMusikaIrakaskuntz
PertsonaiazESCUDERO2
EgileezTOLARETXIP1Kultura

Azkenak
2025-05-07 | Elhuyar
Biodibertsitate iluna neurtuta, giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela ikusi dute

Giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela eta ehunka kilometrotara ere irits daitekeela ondorioztatu dute biodibertsitatea neurtzeko ohikoa ez den metodo bat erabiliz. Biodibertsitate iluna neurtu dute: leku jakin batean bizi daitezkeen baina bizi ez diren espezieen... [+]


Bilobak zaintzeaz nekatuta amaitzen duten amona-aitonak

Hamar amona-aitonatik seik akituta bukatzen du, hainbat egunez bilobak zaindu eta gero, eta amona-aitonen %30ak dio haien bizitza pertsonalean eragiten duela biloben zaintzak. Frantziako Estatuko Hirugarren Adineko Behatokiaren datuak dira, Benjamin Muller kazetariak berriki... [+]


EHZ eta Hatortxu Rock jaialdiek bonu bateratu bat iragarri dute

Bi festibaletara joateko bonuak 150 euro balio ditu eta maiatzaren 6tik 19ra eskuratu daiteke. EHZ jaialdia ekainaren 27tik 29ra ospatuko dute Aberatzen eta azken Hatortxu Rocka Lakuntzan izango da, uztailaren 24tik 27ra.


Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak negoziazio mahaira deitu ditu sindikatuak ostegunerako eta proposamen “berria” iragarri du

Steilas, LAB, ELA eta CCOO sindikatuek deitutako greba astearen atarian dator Hezkuntza Sailaren mugimendua. Ostegunean bilduko dira sindikatuak eta Hezkuntza Saila, bertan ezagutaraziko du sailak proposamen zehatza, baina zenbait eduki aurreratu ditu asteartean Begoña... [+]


Langile bat hil da lan istripuan, Laudion

Langile bat hilik topatu dute astearte goizean Laudioko Bebidas Serrano enpresan. Osalanek adierazi du hipotesi nagusia gizonak bihotzeko bat izan duela dela. Istripu honetan hildakoarekin, 2025ean 19 langile hil dira jada lan istripuetan.


Ertzaintzaren eraso arrazista bat salatu dute Bilboko San Frantzisko kalean

Erasoa ile apaindegi batean egin zuen Poliziak iragan astean, Bilboko Kontseilu Sozialistak salatu duenez. Ile apaindegiko kamera baten irudiak zabaldu dituzte.


Merzek ez du eskuratu kantziler izateko gehiengo osoa Alemaniako Parlamentuan

CDU-CSUren eta SPDren arteko aliantzak 328 aulki baditu ere Bundestagen, 310 diputaturen babesa jaso du Merzek astearteko bozketan, gehiengoa lortzeko behar direnak baino sei gutxiago. Lehen aldia da Alemania errepublika federala denetik ez dela kantzilergai bat lehen bozkaketan... [+]


2025-05-06 | Estitxu Eizagirre
Amasa-Villabonako Udala Premier enpresarekin negoziatzen ari da Amasamendiko herri lurretan bi haize errota jartzeko baldintzak

Ander Goikoetxea Amasa-Villabonako zinegotzia da eta EH Bilduko Legebiltzarkidea. Premier ESPF Ipaz Haizea enpresak Amasamendin ezarri nahi dituen bi haize erroten orain arteko prozesua nola izan den azaldu du.


2025-05-06 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Haitz galdu batzuek baldintzatuko ote dute Asia Ekialdea?

Taiwan eta Japoniaren artean dauden Diaoyu edo Senkaku irlak hizpide izan dira berriro: Txinako kostazaintzako helikopteroek japoniar hegazkin koxkor bat uxatu zuten pasa den larunbatean irlen ingurutik “legez kanpo txinatar aire-espazioan” sartzeagatik. Bost... [+]


2025-05-06 | Antxeta Irratia
Irungo Lakaxita gaztetxeak pintaketa faxistak salatu ditu berriz

Joan den abenduan gaztetxeak pintaketa nazi-faxistak salatu zituen ere, eta oraingo honetan “Stop LGTBI”, “Fuera degenerados” edota “No os dejaremos dormir” bezalako mehatxuak izan dira asteburuan Lakaxitako hormetan azaldu diren mezuak, diana... [+]


23 eurodiputatuk Europar Batasunari eskatu diote esku hartzeko Askatasunaren Ontzidiaren alde

EBko diplomaziaburuari gutuna bidali diote lau talde parlamentarioko hainbat legebiltzarkidek, tartean EH Bildukoak. Oraindik nazioarteko uretan segitzen du Askasunaren Ontzidiak.


Errumaniako lehen ministroak dimisioa aurkeztu du, eskuin muturraren gorakadaren aurrean

Errumaniako presidentetzarako hauteskundeetan Simion eskuin muturreko hautagaiak lortu duen garaipenaren ondorioak azkar heldu dira. Marcel Ciolacu sozialdemokratak dimisioa eman du, ultraeskuinaren hazkundea geldiaraztea xede zuen gobernu koalizioak "jarraitzeko arrazoirik... [+]


Josebe Iturrioz Naizenen biltzarrean:
“Sarritan ikerketa objektu bezala tratatzen gaituzte trans pertsonak”

Naizenek I. Nazioarteko Biltzarra antolatu du haur eta gazte transexualitateaz hitz egiteko. Egitaraua maiatzak 5 eta 6 artean egin dute eta hitzaldiz josia izan da. Eztabaida eta hausnarketa bateraturako "espazioak sortzeko" ezagutza arlo ugaritan espezializatutako 400... [+]


Eguneraketa berriak daude