Urtaroak, urtearen aroak edo arorik gabeko urteak
Urtaroek baldintzatzen dute erlearen bizi zikloa. Urtaroek zenbat denbora bizi, zenbat lan egin eta noiz deskantsatu.
Erlauntza udaberriaren berotzearekin hasten da martxan: eguzkiaren epelak loreen hasiera ekartzen du, lore horiek erlauntzaren esnatzea eta garaiko elikagaiak. Udaberria dela esango genuke erlearen ilusiozko urtaroa, neguko hotzak bukatu eta naturaren jaiotza dakarrena. Kolorezko soinekoz jantzitako lore eta zuhaitzek, gure antzera neguko arropa ilunak alde batera uzten dituzte.
Ondoren udara dator, bero handiko sasoia, eta nolako uda aurrekoa gainera... Beroak eta eguzkiak loraldiak geratzen dituzte, udaberriko larre berdeak gorrituz, gure azal zuria gorritu ohi duten bezala. Loreek nektarra isurtzeari uzten diote eta horrek erleentzako lehortea dakar, erlea janari gabe geratzen hasten da eta ur falta antzematen dute.
Uda garaia pasatzerako udazkenaren zain zeuden erleak, baita gutako asko ere, larreak eta giroa freskatu zitezen esperantzan. Udaberrian kolorez beterik zeuden loreak jada gorpuztu ziren, fruitu bilakatzeraino.
Udazkenaren zain, udazkenaren zain, eta ez euri, eta ez udaren azkenik. Nondik elikatu ez zekitela zebiltzan erleak, ez baitzen garaian egon behar zuen loraldi emankorrik. Gu ere tartean ginen, ez genekiela garaira nola egokitu. Beste batzuk aldiz, bukatzen ez zen udaz gozatzen.
Udazkenarekin batera lehen euriteek behar zuten, naturaren zikloak jarrai zezan, fruituak lurrean usteldu, haziak sustraitu eta udazken loreak esnatzeko. Erleek udazken loretan, negurako prestatzen aritu behar zuten garaian, ez zuten prestaketa garairik izan, bukatzen ez zen udan jarraitzen zuten.
Pum! Bazuen garaia neguak agertzeko. Erleak lotara, deskantsura, urte guztiko lanari esker bizirautera.
Neguko hotzak bukatu ziren, epeldu du eta loreak martxan dira. Uda berria, zaharraren modukoa, lehorra! Akazia izango da eskertu duen bakarra.
Hemendik aurrerakoak ez dakizkigu. Momentuz bi urtaroen gainetik salto egin eta uda bete-betera goazela dirudi. Euri faltak berriz ere lehortuko ditu bazterrak.
Hau ez da kasualitatea, zerbaiten errudun gara!
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Zer: Euskadiko Orkestra
Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza
Zuzendaria: Gorka Miranda
Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]
Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]
Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.
Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Asteko albiste nagusietako bat izan da, zalantzarik gabe: ehuneko 50eko muga-zerga ezarri die Trump administrazioak Indiatik datozkien esportazioei. Brasilekin parekatuta, zerga estatubatuar astunenak pairatu beharko dituen ekonomia handia izango da, aldaketarik ezean,... [+]
Goizegi Hiltzeko
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.
Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso... [+]
Auzitegi Gorenak martxoan ebatzitakoari jarraiki, astelehenean irletatik penintsulako adin txikikoentzako zentroetara lekualdatuko dituzte zortzi asilo eskatzaile. Gobernuak adierazi du adin txikikoen babes sarean integratzeaz arduratuko den etorkinen %90 maliar jatorrikoak... [+]
Getariako txosnagunean eta Aian egin dute elkarretaratze isila. Jai batzordeak txosnak itxi zituen.
Gizona Bilorian (Araba) hil dute, ustezko hiltzailea atxilotu dute Añanan (Araba).
Hildako kazetarietako bat Anas al-Sharif da, palestinarren genozidioa zerrendatik kontatzen dutenen artean ezagunenetako bat. Al Jazeera hedabideak adierazi du Israel errudun dela Gazako sarraskia barnetik azaleratzen duten kazetariak nahita hiltzeagatik, eta horrela sarraskia... [+]
Larunbat gauean hasi zen sutea Zarrakaztelu eta Figerol lotzen dituen errepideko pinudi batean. Herritarrentzat arriskurik ez dago momentuz, gobernuak adierazi duenez. Gizakiek eragindako sutea dela jakinarazi du gobernuak.