Azken ofentsiba inperialista globalak, hau da balizko “terrorismoaren aurkako borrokak”, zerbait erakutsi baldin badigu, salbuespen egoera normaltasuna gobernatzeko teknologia bihurtu dela izan da. Salbuespen egoeran hartutako neurri orok normaltasunean bere arrastoa uzten du: terrorismo globalaren aurkako borrokan gobernuek hartutako salbuespenezko neurriak herrialdeen legedi “arruntetan” geratu dira. Beste modu batera esanda, salbuespena arau bilakatu da.

Salbuespenaren izenean egunero larrialdi neurriak hartzen ari diren honetan, aipatutako hau kontuan hartzea beharrezkoa da. Duela bi astera arte ukiezinak iruditzen zitzaizkigun eskubideak deuseztatzen ari dira; eta ez greba edota borrokaren bitartez kolektiboki irabazitako langileon eskubideak soilik, norbanakoen eskubideak (liberalak) ere.

Honen adibide guztien artean, aipagarria da duela egun batzuk, gailu teknologikoen geolokalizazioaren bidez, pertsonen mugimenduen kontrola legeztatzeko onartu den araua. Txinako kasuari erreparatuz, argi geratu da subiranotasunaren (eta mugimenduen kontrolaren) areagotzea ez datzala hainbeste mugak ixtean –EBeko Estatuen lehen saiakera narrasek erakutsi nahi izan zuten bezala– ; datuen administrazioaren eta sare digitalen bitartez pertsonon mugimenduak kontrolatu eta zelatzean baizik.

Birusak kutsatua dagoen eta kutsatu posible ororen arteko kontaktuak kontrolatzeko neurri bezala saldu digute arau hau. Zentzu honetan, “neurri” hau hartzeko, duela zenbait hilabete telefono konpainiek haien balizko froga pilotorako erabili zuten metodo berbera erabili izana nahiko bitxia suertatzen da. Gogoan al duzue 2019ko azaroa eta abendua artean sei egunez martxan jarri zuten “ikerketa estatistikoa”, zeinaren bigarren fasea 2020ko udarako aurreikusia zegoen?

Beraz, bietako bat: edo 2019 bukaeran bazekiten jada osasun larrialdia zetorrela, edota larrialdiaz baliatzen ari dira aspaldi aztertzen ari ziren gobernu teknika berriak bultzatzeko; hau da, larrialdiaren eta salbuespenaren erabilpen politikoa egiten ari da. Salbuespen egoera ez baita sekula neutrala, beti da politikoa.

Honengatik guztiagatik gure buruari zera galdetzen diogu (gaizki-pentsatuak dei gaitzaue): Zer gertatuko da osasun larrialdiaren ostean? Teknologia hau erabiltzeari utzi eta merkataritza ikerketetarako lanabes (jada guztiz tamalgarria dena) huts bilakatuko da berriro? Ala –“larrialdiaren aurka hain ondo funtzionatu” izanaren aitzakiaz– honen erabilera normalizatu eta, –era legalean eta transparentziaren izenean– pertsonen arteko mugimendu eta topaketak kontrolatzeko hedatuko da?

Eta –kritikari aurreratzeko aburuz– utz ditzagun “badauzkate jada gure datu guztiak” bezalako erredukzionismoak alde batera. Ezberdina da datuak (teknikoki) biltzea edo, jendartea gobernatzeko, hauei erabilera (politiko) bat ematea. Bi erabilera aldaera hauek guztiz baztergarriak izan arren, datuak pilatu eta merkatu ikerketak egiteko baliatzea (hau da, kontsumo gizartea sustatuz), edota, besteak beste, manifestazio batera nor joan den erregistratu edo prozesu judizial batean froga bezala erabiltzea (hau da, jada hiper-sekurizatuta dagoen gizarte honen kontrol eta jagoletza gailuak ugarituz) guztiz ezberdina da.

Modu berean, langileen eskubideen arloan zein espazioen eta bizitza sozialaren militarizazioan ematen ari diren funtsezko aldaketei buruz galde geniezaioke gure buruari. Behin krisi hau pasata, enpresei ERTE/ERE-ak “azkartzea” ahalbidetzen dien araua ezabatuko da, edota enpresariek, “krisiaren kolpeaz errekuperatu behar izanaren” aitzakia baliatuz langileen eskubideak urratzen jarraitu ahalko dute?; ejertzitoari ordena publikoaren eskumenak (hau da errepresiorako baimena) kenduko zaio, edota emergentzia oro militarizatzen hasiko dira, hondamendi naturaletatik protesta sozialetara (Europako beste herrialde batzuetan jada gertatzer ari den bezala) doan gertakizun orori erantzuteko ejertzitoa erabiliz? Espazio publikoaz modu herrikoi eta kolektiboan berriz ere gozatzea posible izango da, edota azken urteotan jada hasitako espazioaren eta auzoen merkantilizazio, pribatizazio eta militarizazio joera sakonduko da?

Zalantza eta hausnarketa guzti hauek, geure buruari zera galdetzera garamatzate: Zer izango dugu zain salbuespen egoeraren ostean? Zein izango da biharko “normaltasuna”? Salbuespen egoera eta normaltasuna etengabeko erlazio dialektikoan dauden mundu honetan, salbuespenak araua baieztatzeaz haratago, hau ernaldu eta preskribatu egiten duela esan genezake. Beste era batera esanda: salbuespena ez da sekula normaltasunera itzultzen, bere normaltasun propioa produzitzen du.

Borroka dezagun krisiaren eta normaltasunaren aurka: ez gaitezen itzuli lehengo normaltasunera, ez gaitezen biharko normaltasunera abiatu. Apur dezagun salbuespen-normaltasun dialektika, krisia iraultza bihur dezagun.