“Ibaizabaleko estuarioa ez dago erabat osatuta kutsaduratik”, EHUren ikerketa baten arabera
Bizkaiko hiru estuario (Ibaizabal, Plentzia eta Oka) aztertzen dabil EHUko lantalde bat, haien azidotasuna neurtzeko asmoz. Ondorioetako bat da Ibaizabalen kutsadurak iraun egiten duela oraindino. Gainera, badirudi Galindo ibaitik kutsadura sartzen dabilela eten barik, momentuz haren jatorria zehazterik izan ez badute ere.
Leire Kortazarrek zuzentzen duen Kimika Analitikoa Saila da hiru estuarioen azidotasuna neurtzen dabilena. Atmosferara isuritako gehiegizko CO2ak eragiten du itsasoak azidotzea. Hura uretan disolbatu eta pH-a gutxitzen du, hau da, ura azidotu. Horrek kalte egin diezaieke, besteak beste, oskoldun animaliei, oskolak osatzen dituzten mineralak disolbatu egin baitaitezke ur azidoagoan. Metal astunen disolbagarritasunean eta toxikotasunean ere eragina du pH-a txikitzeak.
Ozeanoen azidotze-prozesuak sakon aztertu dira azken urteetan. Estuarioen kasuan, ordea, azterketa hori egitea ez da hain erraza, bertako uren gazitasuna, tenperatura eta beste zenbait ezaugarri batzuk askoz aldakorragoak direlako, mareen eta bestelako faktoreen ondorioz.
Kortazarren lantaldeak, hain zuzen, estuarioetako azidotzea neurtzeko sistema garatu du, eta Bizkaiko hiru gunetan dabil erabiltzen, horietako bi Uribe Kostan: Ibaizabal eta Plentziako itsasadarra. Hiru urtez laginak hartu dituzte hilean behin, urtaro-aldaketen eragina behatzeko.
Ibaizabaleko kutsadura "historikoa"
Orain arte egindako azterketen arabera, Oka eta Plentziako estuarioetan "arrazoizko balioak" neurtu dituzte; "Ibaizabal, aldiz, ez dago erabat osatuta kutsadura historikotik", EHUk zabaldutako prentsa-oharrean adierazten denez. Arrazoi bakarra ez den arren, antza denez etengabeko kutsadura-motaren bat sartzen dabil Galindo ibaitik, baina ikerlariek ez dute jakiterik izan hura nondik datorren.
Laborategian egindako probetan, ikusi dute pH-aren jaitsierak metalak uretan disolbatzea eragiten duela, eta horrek bidea eman lezakeela metal horiek bizidunengan ailegatu eta elikadura-katean sartzeko. Ikerketaren hurrengo pausoetako bat datuak batzen jarraitzea izango da, estuarioak azidotzearen mekanismoak ondo ulertzeko; bestalde, azidotze horrek moluskuengan zer eragin duen ikertu gura dute. Diotenez, hiru urteko lana ez da nahikoa pH-aren jaitsiera zein den jakiteko.
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]