Hizkuntza-minak
Elkarrizketa hori izan duzu, polita izan da, baina gero, neskaren ondotik aldendu zarenean, ez dakizu zer gogoratuko duzun, zerk piztu zizun arreta, baina konturatu zara, denboratxo bat pasa ondoren, bera ere euskalduna zela. Eta, ohartu zara zure hizkuntza hitz egiteko beste aukera bat galdu duzula, eta zure errua izan dela, zeu hasi zarelako hizketan; erdaraz hasi ere.
Ez da ezer, beste baterako, badakizu. Ez da garrantzitsua, haize hotz baten sentsazio desatsegina baino ez. Aurrera, ba.
***
Gaur animoso esnatu zara, gaur bai, gaur saiatuko zara, eta dendan esango duzu:
- Kaixo! Euskaraz, bai?
- No.
Arantzatxo bat bezalako min txikia.
***
Egun batzuetan mailatua iristen zara etxera, batailaren lehen lerroko borrokalari koldar bat bazina bezala.
Unibertsitatera joan behar zara, hizkuntzak ikertzen diren eraikin batera, hain zuzen. Zalantzarik gabe gerturatzen zara idazkaritzara:
- Kaixo! Badakizu non dagoen...
Eta ezin duzu esaldia bukatu, entzuten ari zen emakumeak harritutako aurpegia erakutsiz moztu dizulako:
- ¿Qué? ¿Cómo? ¿Qué dices?
Zaplazteko bat ematen dizutenean bezalako mina.
***
Umea gaixorik dago, txikia da, oraindik trakets hitz egiten du, euskaraz baino ez daki. Eta medikuak ez daki euskaraz, eta zuk interprete lana egin beharko duzu. Nekatuta sentitzen zara, eta berriro esan duzu:
- Perdona, no te entiende bien.
Eta zure ahotik, berriro ere, barkamen eskea atera denean, mina sentitu duzu.
Erleak eztena iltzatu balizu bezalako mina.
***
Espresuki bilatu duzu gizarte etxean gimnasia euskaraz egiteko klase bat. Pozik zaude. Hala ere, egun batzuk barru ordezko bat etorri da, eta ez daki euskaraz. Inork ez du ezer esan, ez da kexarik egon, zurea ere ez. Zer esango diozu, ba? mutil gazte bat da, agian bere lehenengo lana izango da... Ez, ez da hori. Nekatuta zaude, eta ez daukazu borrokatzeko gogorik. Kurtsoa gaztelaniaz izango da.
Zeren kontra egin dut estropezu? Muturrez aurrera erori banintz bezalako mina sentitu dut.
***
Gaua da, demagun, ostegun gaua, aste gogor bateko osteguna, hain zuzen. Sukaldetik oihu egin duzu, zure semeak entzun dezan: "Mesedez, lagundu mahaia jartzen!". Urrutitik erantzun dizu: "¡Ya voy!". Kaka zaharra.
Zuk pentsatzen zenuen etxea erresistentzia gunea izango zela, baina ez, noski, arazoa sukalderaino sartu zaizu.
Urrutitik entzun duzu "¡ya voy!" eta negar egiteko gogoa ematen duen mina bezalakoa sentitu duzu.
***
Gasteiz arnasgune izatetik oso urruti dago, eta ordezkapen linguistikoaren aukera erreala gordin ikusten da, batzuetan. Badaude, jakina, txoko goxoak, une ederrak, eta gure jendea, baina egun batzuetan mailatua iristen zara etxera, batailaren lehen lerroko borrokalari koldar bat bazina bezala.
Bagira prozesuaren emaitza, Herri bidea bide-orria izan zen. Bide-orri honetan, abertzaleen helburua herriari boterea itzultzea dela aipatzen da, eta boterea itzultzeko, herriari burujabetza maila maximoa emanen dioten instituzioak herriari eskaintzea adierazten da. Zehazten da... [+]
Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseilutik herritarrak animatu dituzte azoketan erostera eta ekoizleak gertutik ezagutzera. Uztailaren 29an Zigoitian izango dira, eta abuztuaren 23an, Zarautzen. Urriaren 27an amaituko dute udako denboraldia, Villabonan.
Hamas, Fatah, Palestina Askatzeko Herri Frontea, Palestinako Jihad Islamikoa eta beste hamar taldek hitzarmena sinatu dute, genozidioa amaitu ostean “Palestinako lurralde guztien” gaineko agintea izateko. “Okupazioaren aurka borrokatzeko” eskubidea dutela... [+]
Euskaltzaleen Topaguneko kideek euskara sustatzeko jarreren inguruko datu kezkagarriak hauteman dituzte. Hori dela eta, Gero eta aldeko gehiago gizartean ikerketaren bidez, herritarrak euskarara hurbiltzeko estrategia berriak landu dituzte. Horretaz mintzatu dira, apirilean,... [+]
1984ko urriaren 23an ETAren garaian Espainiako Barne Ministerioak onartutako aginduan, “arriskugarritasun eta nekagarritasun” kontzeptuengatik “ordainsari” bat zehaztu zuten Espainiako Polizia Nazional eta Guardia Zibilarentzat, “eremu... [+]
Ikusiker Ikus-entzunezkoen Behategiak Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) eta Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUP) 2.800 ikasleri egindako galdetegiaren arabera, plataforma digitaletan gazteek edukiak ez dituzte euskaraz kontsumitzen. Horrekin “arduratuta”... [+]
Ekida Arte Ekimen Sozialistak arte eskola antolatu du Donostian, asteazkenean hasi eta larunbatera bitartean. Paraleloki, lau egunez, bi formakuntza saio egingo dira: muralismoari eta arte bisualei buruzkoa bata; eta antzerkiari eta arte eszenikoei loturikoa bestea. Sarbidea... [+]
Arkaiako erromatarren eremu termalean San Tomas ibaiari loturiko azpiegitura hidrauliko handi bat aurkitu dute, baita lur azpian 3.000 metro koadroko eraikin bat ere, garai hartako etxalde batenak izan daitezkeen arrastoekin.
Lakuak bere eskumenei muzin egin die berriro langile publikoen dekretua Madrilen onartu aurretik??Hiru urtean, EAEko langile publikoek erosahalmena %6 galdu dute, sindikatuaren aburuz.
"Kereilatuei –Chorche Tricas eta Iker González kazetariak– egotzi eta iraingarritzat jotzen zaizkien artikuluak "adierazpen- eta informazio-askatasunaren barruan daude", eta Zaragoza en Común-eko zinegotzi Suso Domínguezen kasuan... [+]
Dimako Udalaren atzen osoko bilkuran, garagarrilaren 17an, Dimener Dimako Energia Barriztagarrien Komunitatearen estatutuak onartu eta Udala alkartearen kide laguntzaile izatea eztabaidatu eta onartu zen.
Palestinar errefuxiatuen kanpalekuen ondoko ur zikinetan Poliomielitis birusaren kontzentrazio altuak topatu dituzte. UNICEFek ohartarazi du “hondamendia” gertatzeko aukera asko daudela.