Feminismo romaniaren eskola abian da
Proiektuak Errumania, Portugal eta Espainiako Estatuko emakume ijitoak barne hartzen ditu.
Aniztasunaren aldeko Emakume Ijitoen Elkartea (AGFD, Asociación Gitanas Feministas por la Diversidad) buru duen “Aniztasunean Jendarteratzeko Eskolak: Hezkuntza ez formalaren bidezko emakume ijito gazteen jendarteratzea” proiektuaren antolaketa lanak abian dira. Europa mailako proiektu honen helburu nagusia lehen eskola romania sortzea da, zeinaren bidez emakume ijito gazteen jendarteratzea bilatzea espero den.
Proiektuak bi ekintza lerro nagusi izango ditu: web-orria alde batetik eta material didaktikoa bestetik. Materialarekin memoria historiko feminista eta ijitoa eratzea, baloratzea, aitortzea eta ikusaraztea bilatuko da.
Proiektuak barnebiltzen dituen emakumeak, euren herrialdearen arabera, oso testuinguru ezberdinak bizi dituzte. Errumanian, adibidez, Europako beste herrialde askotan baino indar handiagoa du feminismo ijitoak, nahiz eta mugimendu feministaren babesa besterik ez duen komunitate ijitoarenganako arrazismoa hain hedatuta egotearen ondorioz. Ijitoak ez diren feministak beraien agenda inposatu gabe batu ohi dira emakume ijitoen borroketara, ijitoen aurkako jarrerak zapalkuntza patriarkalaren parte direnez gero elkarrekin borrokatu behar dutela ulertuz. Instituzioetatik at dagoen feminismoa da bertakoa.
Errumaniako Amare Rromentza-ko (“gure jendea” euskarara ekarrita) militanteek ijito familientzako babes talde ez-mistoa eta eskola elebiduna dituzte martxan. Eta euren elkarteak arrakasta izan badu errumaniera eta romaniera (ijito hizkuntza) uztartzen dituen eskolarengatik izan dela azaltzen dute. Izan ere, eskola elebiduna behar beharrezkoa dute Errumaniako hainbat familia tradizionalek, romaniera soilik jakiteagatik eskola uztera bultzatuak ikusten baitira sarri. Hezkuntza elebidunak eskolan jarraitzea ahalbidetzen die.
Errumaniako Gobernuarekin adostasunera heldu dira: eskola elebidun honetako irakasleak emakumeak izan behar dira eta romaniera izan behar dute ama-hizkuntza. Ijitoak izan behar dira, alegia. Egun, 76 emakume ijitok eta 3 gizonezko ijitok osatzen dute programa, eta Hezkuntza Ministerioak kontratatzen ditu.
Feminismo ijitoaren egoera beste herrialdeen aldean osasuntsua izan arren, ijito esklabutzak eragindako autoestimu etniko arazoaren aurrean beharrezkoa dute feminismo romaniaren eskola proiektua Errumanian ere.
Proiektuaren parte diren Portugal eta Espainiako ijitoek euren egoeraren berri ematerakoan, Errumaniako ijitoen kontrara, mugimendu feministaren babes hori faltan botatzen dutela adierazi dute. Espainiako proiektuko kideek ijitoak ez diren zenbait feministek borroka feminista zatitzea egotzi izan dietela azpimarratzen dute, eta ijitoen esparruko GKE nagusia den Ijitoen Idazkaritza Fundazioan erabakimena ijito ez direnek daukatela salatu. Portugaldarren, beraien aldetik, feminismo ijitoari esker aktibismo ijitoa oso osasuntsu dagoela azpimarratu arren, ijitoen kontrako jarrerak gainontzeko arrazismoak baino munta handiagoa duela eta babes feministarik ez daukatela salatu dute.
Feminismo romaniaren eskola proiektu honek Euskal Herriko komunitate ijitoa - momentuz behintzat - bere baitan hartzen ez badu ere, ezin aipatu gabe utzi Amuge, Euskadiko Emakume Ijitoen Elkartea. Formazioaren aldeko apustu irmoarekin eta ijito komunitatea indartu asmoz orain hamabost urte sortutako elkarteak emakume ijitoen ahalduntzea baitauka ardatz indartsu moduan. Esan daiteke beraz europear mailako proiektuaren parte ez izan arren helburu antzerakoei jarraiki ari direla lanean. Europar proiektuak barnebiltzen dituen herrialdeen arteko testuinguruei dagokienez dagoen alde nabarmena bistara eta Euskal Herrian zein eredu jarraitu geure esku dagoela kontutan izanda, payoon lana behar luke izan jasotzen duten babesaren gainean esateko daukatenari arreta jartzea.
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.
Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]
Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]
Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]
Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]