Felix Noblia, Parisko Ferian agroekologiako saria jaso duen laborari gaztea
Felix Noblia nekazari gazteak irabazi du Parisko laborantza feria famatuan Agroekologiaren sari nagusia, Frantziako Gobernuak emanik. Erretretara zihoan osabaren etxaldea harturik, laborantza industrial intentsibo batetik agroekologikora ekarri eta trantsizioaren erreferentzia bihurtu da Noblia Iparraldean.
2008an, hogeita hiru urte bete berriak eta biologiako titulazioa sakelan, nekazaritzan baino burua musikan zeukan Felixek utzi sortzen ikusi zuen kostaldeko Bidarte eta Nafarroa Behereko Burgue-Erreitira joan zen osaba Michel Latailladeren etxaldearen kargu hartzera.
Baina nekazaritzan murgiltzeaz gain, agroekologiarako trantsizioari eutsi zion berehala, biologikoan sartu eta gainera lurrik goldatu gabeko sistemari ekin. Alde batera utzi Amikuzeko paraje haietan nagusi den artoa “ur eta botika gehiegi kontsumitzen dituelako”, hainbat landare espezie erein, hauekin errotazioak egin, behiak berriro haiek bazkatzera atera ia urte osoan, soro haietarako egokiagoak diren behi arrazatara pasa…
Ofizio berrian hasi eta urte gutxira, Frantziako Gobernuak sariduna ohoratzeko erreportajean dioenez, lurra goldatzeari utzi zion. Goldatzerik gabeko laborantza, hasieran permakulturan eta ortugintzan zabaldu dena, gero eta gehiago doa indartuz eremu zabaleko soroetan ere.
Nobliak 2016rako etxalde osoa biologikoan sartuta zeukan, eta nekazaritza ekologikoan bizimodua atera daitekeela demostratzeko ikerlanetan murgildu zen. Geroztik, Euskal Herriko Laborantza Ganbararekin elkarlanean inguruko baserritar askoren erreferentzia bilakatu da Felix Noblia gaztea.
Nobliari elkarrizketa interesgarria egin dio Berrian Nora Arbelbidek. Parisko saridunen artean Felix Nobliari Frantziako Gobernuak egin dion bideo laburra ere argigarria da.
Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]
Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]
Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]