Cotatuero mendateko eskaladarako iltzeak moztu dituzte bukardoa eta basoilarra naturara itzultzea aldarrikatzeko eta Ecologistas en Acción taldeak salatu du egileak eskuin muturrekoak direla
Ekintzaren erantzukizuna zazpi mendizalez osatutako talde batek hartu du, Jesús Vallés aktibista tartean. Ordesako Parke Nazionala (Aragoi) "abentura parke bat" bihurtu dela salatu du taldeak, eta "parkearen turistifikazioak eta kirol jardueren areagotzeak" bukardoaren eta basoilarraren biziraupena mehatxatzen dutela. Aragoiko Ecologistas en Acción taldea ekintzaren aurka azaldu da, eta egileak eskuin muturreko pertsonak eta mugimenduak direla ziurtatu du.
Zazpi mendizalez osaturiko talde batek Ordesako Parke Nazionalean dagoen Cotatuero mendateko dozena bat iltze moztu zituen asteartean, Jesús Valles aktibista ezaguna eta polemikoa buru zuela. Sare sozialetan zabalduriko komunikatuan taldeak zehaztu du ekintzaren helburu nagusia bukardoa eta basoilarra "naturara itzultzea" dela. Beren arabera, azken urteetan Ordesako Parke Nazionalean kirol jarduerak eta parkearen "turistifikazioa" areagotu dira, eta bi espezie horien biziraupena mehatxatzen dute.
Taldeak gaitzetsi du Ordesa "abentura parke bat" bihurtzen ari dela, eta, horregatik, bere fauna basatiaren zati handi bat galtzen ari dela: esaterako, aurretik aipaturiko basoilarraz eta bukardoaz gain, hartza, otsoa eta katamotza ere bai. Hori salatzeko baliatu nahi izan dute iltzeen mozketa, Vallesen esanetan, eta horretarako Cotatuerora iristeko sarbide guztietan kartelak jarri zituzten ekintzaz ohartaraziz.
Ecologistas en Acción taldearen kondena
Aragoiko Ecologistas en Acción taldeak oso gogor kritikatu ditu ekintza eta bere egileak. Hau da zabaldu duen mezua: "Aragoiko Ecologistas en Acción taldetik irmoki kondenatzen ditugu Cotacueron gertatu diren ekintza bandalikoak. Ekintza Pirineos Wilderness eta MSR eskuin muturreko mugimendu neonaziko kideek egin dute. Mugimendu eta pertsonak horiek gizarte enfrentamendua eta gorrotoa bilatzen dituzte, baita pertsonen bizitzak arriskuan jarrita ere. Oraingoan egin moduan, batzuetan naturaren defentsaren aitzakia faltsuan babesten dira, erabat arbuiagarria dena, eta naturaren egiazko defentsaren aurkakoa".
Ekintza egin duen taldearen buru Jesus Valles dago, berak zabaldu du. Aragoiko Heraldo hedabideak ekintzak sortu duen polemika jaso du, eta Vallesen iragana gogoratu. 1990eko hamarkadan S.O.S Naturaleza taldea sortu zuen Pirinioetan hartza eta otsoa egotearen alde, hainbat ekintza egin eta abeltzainekin gatazkak izan zituen. 2011n Los Verdes-Grupo Verde alderdia sortu zuen: "Hautagaitzaren buru izan zen Zaragozako Udalerako, ultraeskuineko alderdi baten jarraitzaileak babesten zituen zerrenda. Erakunde ekologistek zerrenda inpugnatu zuten, Mugimendu Sozial Errepublikanoko (MSR) neonazi batzuk biltzen zituelako eta zerrenda horretan militante ekologistak sartu zituelako, MSRko kideen presentziaren berri eman gabe".
Urte luzez Ordesaren pasabide ezagunenetako bat
Cotatuero mendatea Ordesako Parke Nazionalaren iparraldean kokatzen da, Aragoiko Pirineotan, eta iltzeak 1881. urteaz geroztik zeuden bertan, Noticias de Navarrak jaso duenez. Hain zuzen, Lord Buxtun ehiztari britainiarraren enkarguz jarri zituzten iltzeak Torla (Aragoi) herrixkako bi errementarik, mendatearen goialdera iristeko sarbidea errazteko eta bertan oreinaren eta basoilarraren gisako espeziak ehizatzeko. Geroztik, Ordesaren leku ezagunenetariko bat bihurtu da urtero igarotzen duten mendizaleentzat, baina baita ingurumenaren inguruko eztabaiden inguruko auzi ere, astearteko ekintzak erakusten duen bezala.
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Ekainak bost ditu gaur; udara atarian gaude eta giroak badaki. 15:00ak dira, sorbeltz saldoa aztoratuta dabil, udara beteko zeruan, kirrinka batean, eltxoak ehizatzen. Azpitik Ibaik erreparatu die sorbeltzei, eta tartean dauden enara azpizuriei; gorde ditu basozain arropak,... [+]
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]
Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]
Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]