"Asko gara eszenatokira igo nahi dugun neskak, ateratzeko zain gaudenak"
Euskal musika eszenaz eta genero harremanekin duen loturaz aritu dira topatu eta Klitto atariak Izaro Andres Zelaieta (Izaro), Ane Bastida Saiz (Hesian, Lauroba…) Onintza Rojas Olazabal (Koban), eta Olatz Salvador Zaldua (Skakeitan, Olatz Salvador) musikariekin.
Gasteizko Azkena Rock, BBK live edo Hatortxu Rock jaialdian dauden emakume musikari kopuru baxuagatik polemika sortu zen arren, musika eszena parekidea ikusgarritasunaz harago dagoela diote. Hala ere lagin horrek berdintasunetik oso urrun gaudela erakusten dutela adierazi dute bi atariek elkarrekin ateratako oharrean.
Jarraian, elkarrizketako aipu interesgarrienak batu ditugu:
Oholtzara emakume gutxiago igotzearen arrazoiez
“Gizon izate hutsagatik pribilejio ugari ematen zaie mutilei. Zergatik ez gara emakumeak oholtza zapaltzera hausartzen? Askotan gertatu zait jendeak pentsatzea taldeko baten bikotekidea naizela, adibidez. Zergatik? Eszenatoki bueltan denak mutilak direlako, eta inertziaz nahigabe denak mutilak direla pentsatzen dugulako.” (Olatz Salvador)
“Askoz neska musikari gehiago daude oholtza kanpoan bertan baino. Zergatik? Ez dakit baina mutil talde asko daude, ondo jo gabe animatzen direnak. Zenbat mutil ikusi dituzu gaizki abesten? Galdetu zidaten, eta asko izan dira. Baina neska bat gaizki abesten? Sekula ez. Izan ere, mutilei baimentzen zaie akatsak egitea, baina neskoi ez. Eta ikuspegi hori aldatzean aterako da neska talde mordoa. Asko garelako eszenatokira igo nahi dugun neskak, ateratzeko zain gaudenak”. (Izaro Andres)
“Neska izateagatik ez dago preferentziarik, eta hemen bagaude gure lanagatik da, eta merezi dugulako. Eta hori sinetsi behar dugu”. (Ane Bastida)
Emakume izate hutsagatik jasotako kritikez
“Publikoak gure musikaz gain gu ere baloratzen gaitu, eta gure inseguridadeak handitzen dira. Ahalduntzea egin behar izan dugu horrenbeste jendek gutaz esango duenaz ez hainbeste pentsatzeko. Baina errealitatea da ez dela kontzertu bakarra egon taldean neska gehiago garela gogorarazi ez digutena. Musikaria zara, baina lehenago emakumea, eta uneoro gogorarazten dizute”. (Onintza Rojas)
“Nire taldeko mutilek jasotzen ez dituzten kritikak jasotzen ditut nik, ez soilik musika ikuspegitik: ze ile kolore, nola noan jantzita... bestelako kritika ugarai entzun behar izan ditugu”. (Ane Bastida)
“Eszenatoki batera emakume bezala igotzen zaren momentuan, epaiketa musikal bat dago, alde batetik, baina bestetik beti dago epaiketa sexuala, beti: nola zoazen jantzita… Eta nire taldekide mutilek horrelakoak ez dituzte jasan behar. Eskubidea dugu eszenatoki batean egon eta nahi dugun bezala egoteko: polita, itsusi, ondo edo gaizki jotzen”. (Izaro Andres)
.jpg)
Eszena eta jarrera maskulinoez
“Estilo asko oraindik ez ditugu jorratu eta talde punkyen eredua jarraitzen dugu, beraien patroiak. Maskulinizatu behar izan dugu askotan eszenan sartzeko Musika egiteko era femeninoago bat behar dugu”. (Olatz Salvador)
“Jarrera maskulinoagoak hartzera behartuta sentitu naiz. Normala da, batzuetan 16 laguneko lantaldean neska bakarra ni izan naiz eta. Une oso deserosoak bizi izan ditugu”.(Izaro Andres)
“Arazoa hala ere ez da emakume edo gizon izatea bakarrik, gune askeak beharrezkoak dira norman sartzen ez diren gorputz horiek guztientzat. Eta espazio guztiak askatu behar ditugu, bai. Baina bitartean beharrezkoa da gune aske batzuk bada ere sortzea”. (Onintza Rojas)
Eredu eta erreferente faltaz
“Abesten diren gauza gehienak mutilek idatziak dira. Emakumeen bizipenak ez daude oholtzetan. Nik neuk, musika sortzen duten emakumeak bilatu behar izan nituen, bestela oso bakarrik sentituko nintzateke”. (Olatz Salvador)
“Belakoko Krisen artikuluarekin bat egiten dut. Ni ez naiz igotzen eszenatokira ezer aldarrikatzera, musika egitera baizik. Baina egia da erreferenteak behar direla, eta gure ardura ere badela hori. Oholtzak hartu behar ditugula kontziente egin behar gara. Asko gara eszenatokira igo nahi dugun neskak, ateratzeko zain gaudenak”. (Izaro Andres)
“Guk ez badugu gure bidea egiten, ez digute lekurik utziko. Gu animatu behar gara”. (Ane Bastida)
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Lehendabiziko aldiz Berri Txarrak taldearen berri izan nuenean telebistan izan zen. Irakurtzen zituzten gauzei buruz galdetu eta nire lehendabiziko poema liburua aipatu zuten. Harrotasuna eta harridura sentitu nituen, biak batera. Lehendabiziko aldiz Gorka Urbizurekin hitz egin nuenean Onki Xinen geunden, eta nola ez, poesiaz hitz egin genuen. Lehendabiziko aldiz Berri Txarraken kontzertu bat backstagetik ikusi nuenean Zegaman izan zen, ez nuen ezer taxuz entzun, baina akordatzen naiz Etxarri... [+]
Hil berria zen aitari eskainitako Awañak diskoa jendaurrean grabatu eta hamar urte pasatu direnean, zuzenean grabatutako beste disko bat kaleratu du Pettik. Kanta batzuetan bakarrik aritu da, gitarra akustikoarekin, eta beste batzuetan Eneko Dorronsoro soinu jotzailearekin. Aipagarriak dira Enekok eskusoinuarekin egiten dituen doinu eta marrazki politak, ederki apaintzen eta osatzen baitituzte kantak.
Bakarka edo Etxeko Uzta taldearekin, Petti bera izan arren, bere kantetan giro... [+]
Beren kaioletatik ihesiz, kaiola berriak doaz eraikitzen, berriz suntsitzeko. Kaiolatze horretan dihardute Joxean Rivasek eta Mikel Vegak 2012az geroztik. Killerkume sortu zuten orduan, Mirage, Loan edo Hauts taldeak behin betiko itxita, baina bereziki, hamaika solasaldi eginda. Elkarrizketa egitean ez zekiten 2018ko Bilbo Hiria Musika Lehiaketako lau sari lortuko zituztela. Ez da hau, beraz, sarien aitzakian egindako topaketa.
Urte berriaren ailegaera, jabetza publikora arte-lan berriak igaroko diren seinale izan ohi da. Europako herrialde gehienek, 70 urteko epea dute egilea hiltzen denetik bere obra jabetza publikora igaro arte.
Iñaki Garmendia 'Laja' herriko trikitilari ezaguna hil zen herenegun, eta gaur arratsaldean emango diote azken agurra. Haren aldeko hileta elizkizuna izango da gaur, astelehena, Azkoitiko parrokian, 19:00etan. Trikitiaren baitan batzen diren hainbat lagunek trikiti doinuekin lagunduta agurtuko dute Laja maisua; beilatokitik elizara soinu eta panderoak eskuetan hartuta joango dira. Ondoren, eliza barruan fandangoa joko dute, eta irteeran kalejira batekin emango diote... [+]
2018an agurtu gabe joan ginen, eta 2019a sartu zaigu Argiaren mendeurrenarekin batera. Zorionak zuri, zorionak guri! Egin dezagun putz eta euts diezaiogun erronkari: euskarazko kazetaritza independenteak ehun urte bete ditu mundu makur honetan. Ez da makala. Oztopoei baino, irabazteko ditugun espazio berriei begira gaude. Eta zer arraio! egunerokoan disfrutatzeari utzi gabe. Gazte baikara gazte, eta baditugu 100 urte!
Twist (Susa, 2011) argitaratu zuenetik nobelarik publikatu gabe zegoen Harkaitz Cano eta hura bezain indartsua den apustu batekin itzuli da: Fakirraren ahotsa (Susa, 2018). Imanol Larzabal zenaren bizitza fikzionatu du, joan-etorri eta gorabehera handiko lau hamarkadaren erretratua eginez. Donostian elkartu gara berarekin, liburuak eragin dizkigun galdera sorta bat eskuan.
Joan zaizkigu Gabonak, baina oraindik buruan ditugu turroiak eta familia eta lagunekin pasatako une dibertigarriak. Egun hauetan disfrutatutako kontzertu batzuen oroimenak ere bueltaka ditugu gure pentsamenduetan. Horietako bat, zalantzarik gabe, Kursaal Eszena zikloan eskainitako Gabonetako Oratorioa.
Obra ederra da, tarte guztietan begi bistan dago Bachen konposatzeko maisutasuna. Sei kantatak osatzen dute Oratorioa, haietako bakoitza Eguberritako jai liturgiko banatarako. Aldi... [+]
Zorrak kontzertuaren kronika. Saioa, Birkit, Gose, Lorea Argarate, Anari, Mursego, MICE, Ez horregatik musikariak oholtzan. Noiz: Abenduaren 15ean. Non: Donostiako Bukowski tabernan. Feministaldia jaialdiaren itxiera, emanaldi bakarra.
Hitz lodi zaleak gara euskaldunak, gustatzen zaigu politika, gustatzen zaigu estrategia, iraganean galdu omen genuena etorkizunera proiektatzea, eta hura lortzeko urratsak aurrez ondo zehaztea. Kulturan ere halatsu, kinkan dela euskal kultura, gale edo gabe egiteko unea dela, eta sarri entzuten dugu “erreferente kultural berriak” sortzeko unea ailegatu dela. Eta segidan etorriko da aipaturik, nola ez, Ez dok amairu; gaitz guztien sendagaia.
