"Asko gara eszenatokira igo nahi dugun neskak, ateratzeko zain gaudenak"
Euskal musika eszenaz eta genero harremanekin duen loturaz aritu dira topatu eta Klitto atariak Izaro Andres Zelaieta (Izaro), Ane Bastida Saiz (Hesian, Lauroba…) Onintza Rojas Olazabal (Koban), eta Olatz Salvador Zaldua (Skakeitan, Olatz Salvador) musikariekin.
Gasteizko Azkena Rock, BBK live edo Hatortxu Rock jaialdian dauden emakume musikari kopuru baxuagatik polemika sortu zen arren, musika eszena parekidea ikusgarritasunaz harago dagoela diote. Hala ere lagin horrek berdintasunetik oso urrun gaudela erakusten dutela adierazi dute bi atariek elkarrekin ateratako oharrean.
Jarraian, elkarrizketako aipu interesgarrienak batu ditugu:
Oholtzara emakume gutxiago igotzearen arrazoiez
“Gizon izate hutsagatik pribilejio ugari ematen zaie mutilei. Zergatik ez gara emakumeak oholtza zapaltzera hausartzen? Askotan gertatu zait jendeak pentsatzea taldeko baten bikotekidea naizela, adibidez. Zergatik? Eszenatoki bueltan denak mutilak direlako, eta inertziaz nahigabe denak mutilak direla pentsatzen dugulako.” (Olatz Salvador)
“Askoz neska musikari gehiago daude oholtza kanpoan bertan baino. Zergatik? Ez dakit baina mutil talde asko daude, ondo jo gabe animatzen direnak. Zenbat mutil ikusi dituzu gaizki abesten? Galdetu zidaten, eta asko izan dira. Baina neska bat gaizki abesten? Sekula ez. Izan ere, mutilei baimentzen zaie akatsak egitea, baina neskoi ez. Eta ikuspegi hori aldatzean aterako da neska talde mordoa. Asko garelako eszenatokira igo nahi dugun neskak, ateratzeko zain gaudenak”. (Izaro Andres)
“Neska izateagatik ez dago preferentziarik, eta hemen bagaude gure lanagatik da, eta merezi dugulako. Eta hori sinetsi behar dugu”. (Ane Bastida)
Emakume izate hutsagatik jasotako kritikez
“Publikoak gure musikaz gain gu ere baloratzen gaitu, eta gure inseguridadeak handitzen dira. Ahalduntzea egin behar izan dugu horrenbeste jendek gutaz esango duenaz ez hainbeste pentsatzeko. Baina errealitatea da ez dela kontzertu bakarra egon taldean neska gehiago garela gogorarazi ez digutena. Musikaria zara, baina lehenago emakumea, eta uneoro gogorarazten dizute”. (Onintza Rojas)
“Nire taldeko mutilek jasotzen ez dituzten kritikak jasotzen ditut nik, ez soilik musika ikuspegitik: ze ile kolore, nola noan jantzita... bestelako kritika ugarai entzun behar izan ditugu”. (Ane Bastida)
“Eszenatoki batera emakume bezala igotzen zaren momentuan, epaiketa musikal bat dago, alde batetik, baina bestetik beti dago epaiketa sexuala, beti: nola zoazen jantzita… Eta nire taldekide mutilek horrelakoak ez dituzte jasan behar. Eskubidea dugu eszenatoki batean egon eta nahi dugun bezala egoteko: polita, itsusi, ondo edo gaizki jotzen”. (Izaro Andres)
.jpg)
Eszena eta jarrera maskulinoez
“Estilo asko oraindik ez ditugu jorratu eta talde punkyen eredua jarraitzen dugu, beraien patroiak. Maskulinizatu behar izan dugu askotan eszenan sartzeko Musika egiteko era femeninoago bat behar dugu”. (Olatz Salvador)
“Jarrera maskulinoagoak hartzera behartuta sentitu naiz. Normala da, batzuetan 16 laguneko lantaldean neska bakarra ni izan naiz eta. Une oso deserosoak bizi izan ditugu”.(Izaro Andres)
“Arazoa hala ere ez da emakume edo gizon izatea bakarrik, gune askeak beharrezkoak dira norman sartzen ez diren gorputz horiek guztientzat. Eta espazio guztiak askatu behar ditugu, bai. Baina bitartean beharrezkoa da gune aske batzuk bada ere sortzea”. (Onintza Rojas)
Eredu eta erreferente faltaz
“Abesten diren gauza gehienak mutilek idatziak dira. Emakumeen bizipenak ez daude oholtzetan. Nik neuk, musika sortzen duten emakumeak bilatu behar izan nituen, bestela oso bakarrik sentituko nintzateke”. (Olatz Salvador)
“Belakoko Krisen artikuluarekin bat egiten dut. Ni ez naiz igotzen eszenatokira ezer aldarrikatzera, musika egitera baizik. Baina egia da erreferenteak behar direla, eta gure ardura ere badela hori. Oholtzak hartu behar ditugula kontziente egin behar gara. Asko gara eszenatokira igo nahi dugun neskak, ateratzeko zain gaudenak”. (Izaro Andres)
“Guk ez badugu gure bidea egiten, ez digute lekurik utziko. Gu animatu behar gara”. (Ane Bastida)
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Leporatuko didazue kukuak nondik jotzen didan antzematen zaidala, disimulurik gabeko kutunkerian nabilela, baina ez daukat isilik geratzeko asmorik. Bai, nik ere entzun dut zer dabilen kalean ahoz aho –larunbat gauean Hernanin zimaur eginda zegoen batek bota zidan azken aldiz, eta albotik koadrilak arrazoi eman zion, nola gainera, barbaroen aurrean bere kidea babesteko koadrilak bakarrik dituen mekanismoak martxan jarriz–. Halaxe bota zidan azkar ustekoak: “Xabier Saldiasek... [+]
Ematen du Donostian opera-denboraldia Musika Hamabostaldiarekin lotuta dagoela, jaialdi honetan bai betetzen delako Kursaal Auditorioa opera bat programatzen denean. Hortik aparte, urtean zehar Opus Liricak egindako saiakeretan jende gutxi ikusten dugu. Pena ikaragarria da, eta ulertezina. Benetan txalogarria da Opus Lirica elkarteak egiten duen esfortzua. Titulu ederrak eskaintzen ditu, bakarlari eraginkorrak ere bai, eta eszenaratze erakargarriak taula gainean jartzen dituzte. Orduan, zer... [+]
Arazoren bat dagoela susmatzeko motiboak eman dizkidate sofan eseri eta ETB1 jarri dudanean: “Aste honetan ere Bago!az? Joder, zoaz pikutara behingoz”. Gogorra da talent show honen jarraitzaileon bizitza, kasik beganoek baino jazarpen handiagoa pairatzen dugu; kasik haiek baino azalpen gehiago eman behar ditugu gure aukera telebisiboaz. Aski da.
Iparraldeko herri-kantaera tradizionalak dituen ezaugarrien artean, bada bat nortasun berezia ematen diona eta adituak aspaldidanik harritu izan dituena: intonazio neutro edo erdibidekoa deitzen ahal duguna.
Agustin Mendizabal 1967an jaio da. Ingeniaritza eta musika ikasketak egin ditu. Azken urteotan, euskal herri-kantaeraren zenbait alderdi ikertzeari ekin dio. Hainbat publikazio egin ditu eta hitzaldiaren gaia dela eta sari bat jasoa du (2013ko Donostiako Orfeoia-UPV/EHU saria).
Badira talde gutxi beraien herrian profetak direnak; eta The Potes bada horietako bat. Bestelako barik hasi zen taldea, ia txantxa moduan: ondo pasatzeko asmotan lagun talde bat elkartu eta banjoaren aukerak probatzearekin batera The Pogues zein traza horretako folk talde ganberroen kantak bertsionatzeari ekin zioten. Emaitza jendaurrean plazaratzen hasi eta harrera oso beroa jaso zuten sorterrian, Arrasate aldean batez ere. Tamalez, baina, epe laburrera taldeak Bergarako Gaztetxean egin zuen... [+]
Azken mudantzan telebista bidean gelditu zitzaigunez, Bar Jose Miguelera jaitsi behar izan dut Bago!azen bigarren atala ikustera, hortzak izerditan, lehengo astean Gorka Bereziartuak idatzitako kronika leitu ondotik. Bazen garaia norbaitek kontuari bete-betean heltzeko, ze, Go!azen telesailak euskaltzale progreen kontsentsua eskuratu duen honetan, miopia nabarmena sumatzen zen orain eta hemen puskatzen ari den fenomeno zinez goitiarragoaren aurrean.
Otsailak 21, osteguna, arratsaldeko zazpiak. Nabarreria plazan eserita zerbeza bat edateko giroa, aldaketa klimatikoaren udaberri aurreratua aprobetxatzeko gogoa. Hala ere, jendea tantaka baina etengabe sartzen ari da Zabaldiko Kalaska gelara. "Zatoz zure lagun feministekin", hala zion gonbidapenak. Nabari da, martxoaren 8a hurbil dago eta aisialdiko eskaintza feminista hazi egiten da garaiotan. Arrastoak, ordea, geratzeko sortu omen den ekimena da, hilabetero iluntze feminista bat... [+]
Soinu laino trinkoa eta sendoa eraiki du Lisabök. Emozioen soinu banda eder bat, itzela. Tentsioa da nagusi, eustea. Intentsitatea, energia. Amorrua, ernegazioa, amildegiaren ertzean egotearen sentsazioa. Une batzuk bortitzak eta basatiak dira, zarata, ekaitza eta iluntasuna nabaritzen dira, eta beste batzuk leunagoak eta samurragoak, eta barealdia eta argitasuna ageri dira.
Post-hardcore kutsuko doinu gordinak dira, askotariko osagaiekin. Arretaz entzutea merezi du, behin baino... [+]
Egunak neramatzan Bago!az talent showaren denboraldi berriaren iragarkiak ikusten ETB1en eta pentsatu nuen: “Hainbesteko txaranga ematen badiote, zerbait izango du ba programa horrek”. Asteazken gaueko konpetentzia ez zen beste mundukoa –bateko Conquis eta besteko enegarren Madril-Barça–, eta beraz, serioski planteatu nuen denboraldi honetara engantxatzea.
Euskal Herriko musikari erreferentzialez beteriko kartel batekin, Redstone Replay musika festibal berria aurkeztu dute Ondarroan. Apirilaren 27an herriko Beikozini aretoan egingo den jaialdirako egitarau zabala prestatu dute.
