Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

asteartea 2024ko apirilaren 16an

Guerrilla girls

Artearen akuilu

Myriam Garzia

2013ko urriaren 27an

Inprimatu

Deskargatu PDFa

Emakumeek biluzik egon behar dute Metropolitan Museora sartzeko?

Urtarrilaren 6a bitarte egongo da zabalik, Bilboko Alondegian, Guerrilla Girls kolektiboak 1985-2013 epean egindako ekintzen erakusketa. Kartelak eta leloak biltzen ditu nagusiki. Tximino maskarak eraman ohi dituen gerrilla feministak estetika eta politika elkarri loturik joan daitezkeela erakusten du. Emakume sortzaileek osatutako taldea da, eta aurpegia estaltzen dute, euren ekintza estetikoak eraginkorragoak izango direlakoan. Salatzeko modu asko dago, eta emakumeona Artean kokatzen da. Sortzaileak izanik soberan dute irudimena. Ekintza politikoak eta ekintza estetikoak bat datozela edo etorri daitezkeela erakustea dute helburu.

1985ean AEBetan sortu zen Guerrilla Girls mugimendua, New Yorkeko Moma Arte Modernoko Museoak antolatutako erakusketa batean, hain zuzen. Hango atarian tximino mozorroa jantzita bildutako ehunka emakumeek salaketa garbia zuten museoari eta munduari azaltzeko: emakumeen lekua aldarrikatzea. 163 sortzaile bildu zituen nazioarteko erakusketa hartan, emakumezkoak 13 besterik ez baitziren.

Guerrilla Girls mugimenduak Artean ohikoa den egia deseroso bat erakusten du, eta bertan dabiltzan askorentzat, hezur-haragizko amesgaiztoa dira.

Artea arterako beraz, Artearen eremura mugatzen baitira sortzaile hauek. Alondegiko erakusketa honek azken urteetan burututako ekintza eta salaketen berri ematen digu hari kronologiko bati jarraituz, 1985etik hasi eta gaur arte. Erakusketaren hasieran, bildumazaleei bidalitako gutuna ageri da: “Jakinarazi digutenez, zure bildumak, bilduma gehienek bezala, ez du emakumeek sortutako behar adina artelan. Ondotxo dakigu oso gaizki sentitzen zarela horregatik, eta berehala zuzenduko duzula egoera. Bihotz-bihotzez: Guerrilla Girls”.

Guggenheimi ere egin zioten kritika: “Guggenheimen zer berri artearen zalerik zorrotzenentzat? Betiko asmoak: arrazismoa, sexismoa, klasismoa, adinaren araberako bereizkeria, eurozentrismoa, nepotismoa, elitismoa, falozentrismoa. Zorionak Guerrilla Girlsen partetik. Jantzi mozorroa eta egin bat gurekin!”.

New Yorkeko Whitney Museoko bienaletan honakoxeak izan ziren zifrak: 1991n, %4,4 emakume beltz, %5,9 gizon beltz, %29,4 emakume zuri, %60,3 gizon zuri. 1995ean, %5,5 emakume beltz, %11,1 gizon beltz, % 27,7 emakume zuri, %55,5 gizon zuri. Datuok eta beste zenbait daude ikusgai Guerrilla Girlsen erakusketan.

Erakusketa ikustera joan nintzenean, ikusle gutxi zegoen, baina han ziren guztiak emakumezkoak ziren. Emakumeak, eta gehienak sortzaileak, esango nuke, sobera ezaguna zaien errealitateari begira.

ASTEKARIA

2388. zenbakia

2013ko urriaren 27a

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Nire dürüma defendatuko dut

Gorka Bereziartua

Voxeko faxisten kontra protesta egin dute Algortan, Azpeitian eta Tolosan

Gedar

"Ez da trantsizioa, espekulazioa da"

Estitxu Eizagirre

Ertzaintzak bi lagun atxilotu eta 22 identifikatu ditu Urduñan

Aiaraldea

“Heriotzaren merkatariak jada ez dira ezkutatzen, euskaldunak ere ez”

Zigor Olabarria Oleaga

Azkenak

2024-04-16 | Xalba Ramirez | Irutxuloko Hitza

Kokaina gaindosiaz heriotza, Donostiako Tabarin kabaretan

Kabaretak, parrandak, emakume biluziak dantzan, kokaina, heroina eta morfina salgai farmazietan... Pelikula bateko eszena dirudi, baina Donostiaz ari gara. Orain 100 urte baino gehiago, aristokratentzat eta burgesentzat festa latzak izaten ziren hiriko kabaretetan. 1917an,... [+]

2024-04-16 | Asier Blas Mendoza

Analisia

EAE: Aldaketa(k) eta une katalana

2024-04-16 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Apunte batzuk atarikoan

Autonomia erkidegoa eratu zenetik, datorren apirilaren 21ekoak hamahirugarren hauteskundeak izango ditu Eusko Legebiltzarrak. Behin baino ez du gobernua osatu EAJ ez beste alderdi batek; orduko hartan, 2009an, ezker abertzaleari aurkeztea galarazi zitzaiola baliatuta, PSE-EEk... [+]

2024-04-16 | Onintza Irureta Azkune

Sugoi Etxarri Zabaleta, EHE-ko kidea

“Euskararen borroka gaztetzen ari da, oso azkar”

Euskal Herrian Euskarazek apirilaren 22tik 28ra egingo du lehen aldiz Harrotze Astea. EHEk bost ekintza nazional prestatu ditu, eta hortik aurrera, herriz herri hainbat dinamika antolatuko dituzte euskaltzaleek. Sugoi Etxarri EHEko kidea elkarrizketatu dugu. Haren ustez,... [+]

2024-04-15 | El Salto | Raquel Andrés Durà

PPk euskararen irakaskuntza presentziala ezabatu du Valentzian, EAEko hauteskunde kanpaina betean

Valentziako Hezkuntza Kontseilaritzak 16 hizkuntzetatik bederatzietan murrizketak jakinarazi dizkie Hizkuntza Eskola Ofizialei, eta euskal hizkuntza da okerren geratu dena.

Eguneraketa berriak daude