Azalen mamia
- “Gizakiaren gauzarik sakonena azala da” idatzi zuen Paul Valéry-k La Pleiaden. Azalak Argiaren gauzarik sakonena direla ezin esan, baina astekari honen 90 urteko ibilbidean sakontzen laguntzen du mamiaren bilgarriari erreparatzeak.
60ko hamarkadan bi aldizkarien oinordekoa berpiztu zenean, Zeruko Argiaren azalek egunkari itxura zuten: bizpahiru titular, zuri-beltzezko argazkiren bat, eta testu mordoa. 1975ean Franco hil zenean, astekariak formatu hori zuen oraindik; berri pozgarria hemerotekan bilatzen duenak, ziur aski titular deigarria aurkitzea espero du Zeruko Argiaren azalean, baina kosta egingo zaio berria zein aletan agertu zen topatzea. 1975eko azaroaren 30eko alearen izenburu nagusiak halaxe zioen: Oriako Alegitik dator notizia… Industria dela baserrian jarria. Alboan, koadro batean sartuta Juan Carlos Errege izenburuko testua zegoen eta han ematen zen diktadorearen heriotzaren berri. Ez alferrik, urte asko ziren Zeruko Argiako kazetariak zentsuraren aurka borrokan zebiltzala, eta zuhurtzia ederki ikasi zuten.
Handik gutxira, 1976ko urtarrilean, magazin itxura hartu zuen astekariak, eta azala kolorez, argazkiz eta irudiz bete zen. Lehen ale horretan bertan, pil-pilako gaiak aztertzeko asmoa agerian utzi zuen, azalera Lemoizko zentral nuklearraren airetiko argazkia ekarriz. Urte hartako irailean, ikurrinak azal osoa hartu zuen, legeztatua izan baino lehen. Keinua garrantzitsua izan arren, keinua baino ez zen, Hau ere bai, hau bakarrik ez titularrak argi utzi zuenez; azaleko kontuetan geratu gabe, mamiraino iristen saiatzeko garaiak ziren.
Garai gogorrak ziren Zeruko Argiarentzat. Giza baliabide urriak eta baliabide ekonomiko are urriagoak nagusi izanik ere, luxuzko azalak eskaini ahal izan zizkien irakurleei, besteak beste, Bixente Ameztoi margolariaren eskutik.
1980. urtean azalak ohiko elementu bat galdu zuen, “Zeruko” hitza, eta gaur oraindik, aldatuta bada ere, irauten duen beste elementu bat irabazi, bonbillaren irudia. Berriro ere ekonomiak estuturik, sarri bi koloretako azal soilak argitaratu behar izan zituzten, baina horrek ez du esan nahi garai hartako ale bikainik ez dagoenik, larritasunak irudimena lanean jartzera behartzen baitu.
Azken hamarkadatan teknologia berriak ipini ditu lanean Argiako azalak, baina betiko aukerei uko egin gabe. 2.000. alearen azala egiteko, esate baterako, hainbeste urtetan Zeruko Argia ilustratu zuen Antton Olariagaren eskua baliatu zuen.
Alde gaziak Rikardo Arregiren argazkia du eta beheko testuak agur esaten dio kazetari andoaindar hil berriari. Rikardo Arregik ordura arte Herriak eta gizonak izeneko nazioarteko atala idazten zuen astero-astero Zeruko Argian.
Baina, koloretako argazkiaren albo batean, hasi berri zen urtea Euskal Kazetaritzaren Urtea ere izango zela iragarri zen.
Trantsizio bete-betean, Zeruko Argiako azal askok gai politikoak askatasunez azaldu zituzten, zentsura garaietako zuhurtzia alde batera utzita.
Zenbaki borobila are gehiago borobiltzeko, azaleko irudia Antton Olariagak egin zuen. Olariagaren eskua 2.000 ale horietako askotan antzematen da, usurbildarra 60ko hamarkadan hasi baitzen Zeruko Argian kolaboratzen, aldizkaria berriro argitaratzen hasi eta berehala.
1986ko maiatzak 18
1955eko otsailla
- Zer moduz tia Maria?
- Anitx onki eta zu?
- Ba dia beste uskaldunik Urzainki’n?
- Ez, ez ni solo keben. Guziak il dra, guziak. Anitx urte igar dutut uskaraz ele-erran bage, elik ez.
- Zu kain onki ekusten alegratan naz, tia Maria.
- Eskerrak anitx eta berriz xin artio.
Jose Estornes Lasa
1967ko urtarrillak 29
Abuztuaren 9tik 17ra izango da Piraten Aste Nagusia, eta aurten "Auzolanari tiraka!" ariko direla adierazi dute. Abordatzea abuztuaren 11n izango da, eta Piraten Egun "berezia", hilaren 15ean.
Bederatzi egun eta gau luzeren ostean, Iruñeak normaltasunera itzuli nahi du Sanferminak ixten dituen azken ekitaldiarekin: Villavesako entzierroa, non gaizki tratatzen den gauza bakarra parte hartzaileen gibela eta osasuna baita. Ekitaldi herrikoi honen ondoren hasten da... [+]
ESK-k azpimarratu du zuzendaritzak soldatak igo dituela, langileen prestazioak murrizten ari diren bitartean. Berez, 2020tik abiatzen duten seigarren espedientea da honakoa.
Adituen irizpideei jarraituko dien pantailekiko deseskalatzea premiazkoa da eskolan eta etxean. Osasunaren bueltako Espainiako Estatuko erakunde garrantzitsuenek sortu berri duten plataformak hala dio. Internet eta sare sozialekiko “hiperkonexioa da pandemia berria”... [+]
Haritzalde eta Ekologistak Martxan Gipuzkoa elkarte ekologistek salaketa aurkeztu dute Gipuzkoako Fiskaltzan. "Prebarikazioa" eta "Ondasun publikoen usurpazioa" leporatzen dizkiete txaleta eraiki zuen Tavaro XXI enpresari eta Donostiako Udalari, etxearen... [+]
Astelehenetik ostiralera bitarte, 18 eta 35 urte arteko 80 gaztek mundu osoko hizkuntza gutxituen arteko harremanak sendotuko dituzte hitzaldi, mahai inguru eta mintegien gisako jarduerekin. Guztira 68 hizkuntza gutxituk izango dute presentzia topaketan, inoizko kopuru handiena.
Zerbitzu minimoek eragin handia izan dute Iruñerrian jaietan. Negoziazioan aritu dira, baina ez dute akordiorik erdietsi. Normaltasunez jardungo dute udan, eta irailean berrartuko dituzte lanuzteak.
Euskal Herrian euskara "hainbatetan ukatua edo bigarren hizkuntza bezala tratatua" dela salatu du EHEk, eta egoera hobetzeko hizkuntza politiketan jauziak egitea ezinbestekoa dela adierazi du. Hori dela eta, elkarretaratzeak egingo ditu Maulen, Donapaleun eta Baionan,... [+]
Etxe Zuriko maizterrak larunbatean iragarri zuen EB Europako Batasunaren esportazioei %30eko muga zergak ezarriko dizkiela abuztuaren 1etik aurrera, biak merkataritza akordio batera ez iritsiz gero. Horren aurrean, AEBei muga zergak igotzeko prest dagoela adierazi du EBk... [+]
Espainiako Gobernuaren estrategia politikoaren barruan mugitu du fitxa PSOEk: protagonista handirik gabeko irudi batekin jakinarazi dute akordioa, baina detaile gutxi emanda eta datarik ipini gabe.
Gutxienez hamahiru sexu eraso salatu dituzte hainbat emakumek, horietatik bi "intentsitate handikoak", eta besteak "arinagoak". Mugimendu Feministak gogorarazi du salatutakoez gain "sexu eraso gehiago" egon daitezkeela, eta lanean jarraituko duela... [+]
Eskarmentu ikaragarria –hitzaren adiera etimologikoan, besteak beste– dugu europarrok arma-lehiaketetan. Eta, paradigmatzat hartu ohi denetik, XIX. mendearen amaiera eta XX.aren hastapeneko hartatik, mende eta laurden igaro denean arma-lehiaketa kartsuenera itzuli... [+]
Eskualdeko ospitaleko zerbitzua ixtearen ondoren, ez dira Donostiako Ospitalean ere artatzen. Haurren larrialdietako arreta gabezia ere dirau. Lehen mailako arretako pediatria kolapsatuta dago eta ez dago haur-psikiatrarik.
Etxeko langileek jasaten duten "prekaritateari" aurre egiteko, "neurri zehatzak" biltzen dituen dekalogo bat aurkeztu du sindikatuak, Bilbon. Auzia lehenbizi Espainiako Auzitegi Gorenera eraman zuela jakinarazi du LABek, baina auzitegi horrek ez diola... [+]