Gazteluko muinoan Erdi Aroko, Erromatar garaiko edota Protohistoriako aztarnak aurkitu badira ere, leku honen garrantzia historiaurreko aztarnak gordetzean datza, 80.000 urtetako gizakiaren okupazioaren lekuko zuzena baita, Neanderthaletik Homo Sapiens Sapienseraino. Izturitzen gorde da hain zuzen ere Pirinioetako estratigrafiarik adierazgarrienetariko bat.

San Martingo gelako mozketa estratigrafikoak erakusten du lezea betetzeko bilakaera eta baita biztanleen garapena ere. Hamar geruza arkeologiko baino gehiago nabarmentzen dira, bi garaietakoak, paleolito erdi eta goi paleolitokoak.

Aurkitutako historiaurreko tresnak garrantzitsuak badira ere (50.000 pieza inguru), Gaztelu aldi berean bizileku eta santutegia den Europako aztarnategi bakanetariko bat da. Bertako labarretako artea Madeleine aldikoa da (18.000-12.000) eta zaldia da gehien marrazten den animalia, sinbolo eta beste animalia batzuen irudiak ere badauden arren.