«Kantuan transmisiorako ohizko bideak mundu modernora ekarri behar dira»


2021eko uztailaren 19an
J. Mixel Larrasketeri elkarrizketa kantu tradizionalen multimediaz
«Kantuan transmisiorako ohizko bideak mundu modernora ekarri behar dira»
Jean Mixel Larrasketek Zuberoako kantu tradizionalen multimedia landu du
Duela hiruzpalau urtetik hona, Zuberoako Su Hazia elkarteak kantutegi tradizionalaren bilketa burutu du. Lanaren hedatzeko, sistema multimedia bat gauzatzear dute Baionako Teknologia Institutu Unibertsitariarekin elkar lanean. Jean Mixel Larrasket, bertako irakaslea, aritu zaigu horretan lan talde baten barruan. Proiektuaren mamia arakatzeko deitu diogu.
ARGIA. Nola sortu zen Zuberoako kantutegiaren bilketarako sistema multimedia erabiltzeko asmoa?
J.M. LARRASKET. Su Hazia elkarteak milatik gora doinu, hitzak, grabaketak, kantarien argazkiak, bideo batzuek... bilduak zituen eta ez zekien zer egin hainbeste dokumenturekin. Baionako Teknologia Institutu Unibertsitarira etorri ziren. Sistema dokumentala nahi zuten, eta guk ikerketa ekintza batzuk finkatu nahi genituen informatika aurrerakoian. Pentsatu genuen hedadura handiko ikerketa burutzea posible zela eta hortik abiatu zen lankidetza.
A. Zeri deitzen diozue sistema multimedia?
J.M.L. Irudiak, ahotsak, testuak, grafikoak, bideoak... erabiltzen dituen informatikan oinarritutako sistemari. Erabiltzaileak objetuz objetu erabiltzen ahal du sistema, ideiak datozkion arabera eraiki bere pasabide propioa. Informatika tradizionalean bertikalki jarraitu behar dituen ereduak modu librean landu ditzake.
A. Milaka abesti bildu dira kantutegian, baina sistemara ekartzerakoan ehun bat abesti baino ez dira kontuan izan. Zergatik?
J.M.L. Mugak finantzialak dira, diruzkoak. Beti da posible sistema erraldoia muntatzea teknikoki, baina gero eta diru gehiago behar da bolumen horiek finantzatu ahal izateko.
A. Instituzioen babesik jaso al duzue?
J.M.L. Finantzamendu aldetik 300.000 libera (6 milioi pezeta inguru) xahutu dira. Bi ikerlariren hiru urteko soldatak Tolosako Unibertsitateak eta Baionako Sei enpresak ordaindu ditu. Funtzionamendu orokorra, berriz, Akitania-Euskadiren arteko ardatzak eman digu. Hori, sistema honek mugaz bi aldeetako kokagunea zuelako lortu dugu.
A. Proiektu aitzindaria al da honakoa?
J.M.L. Apur bat aitzindaria da, honelako dokumentu desberdinen integrazioari dagokionez alde batetik, eta bestetik, sistema honetan aritzeko ematen dugun erraztasuna kontuan harturik: orain artean, Intercard edo Intertext deituriko sistema _guk erabiltzen duguna_ gehienbat testuen barnean ibiltzeko egin izan da eta guk testuen zatien ordez objetu konplexuagoak erabili ditugu, bideoak, irudiak eta abar.
A. Nori begira aritu zarete?
J.M.L. Hiru erabiltzaile mota definitu ditugu: bat, publiko arrunta; bestea, pedagogoak edo irakasleak; eta hirugarrena, ikerlariak. Lehengo bietara jo dugu, baina, zuzenen.
A. Belaunaldi gazteak jada ez du ezagutzen Zuberoako kantutegia. Lan honek zertan alda dezake egoera hau?
J.M.L. 60ko hamarkadan apurtu edo ahuldu zen asko transmisio katea. Uste dugu transmisio bide tradizional horiek egokitu behar direla, mundu modernora erakarri, eta multimendia sistema izaten ahal da horretarako tresna, beste batzuen artean. Bereziki eskoletan, kantuak ikasten lagundu eta hedatzeko.
Beste arazo bat da kantuaren praktika soziala, ez dakit ez den betirako galdua; orain artifizialki muntatzen dira jendeak kantarazteko gertakari bereziak, profesionaltzen ari da kantuaren mundua.
A. Zuberoatik kanpo zer inportantzia izan dezake zuek egindakoak?
J.M.L. Beste euskal probintzietan eta baita Euskal Herritik kanpo ere Zuberoako kantuen ezagutarazteko balio dezake. Bestalde, sistema hau gai bada gure kantuak biltzeko, gai da beste lekuetako kantuak jasotzeko ere, besteak beste.
J.J. Petrikorena
48-49

GaiezKulturaMusikaMusika tradBesteak
GaiezGizarteaientziaInformatika
PertsonaiazLARRASKET1
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
Hezkuntza publikoko irakasleek akordioa lortu dute Jaurlaritzarekin

Tentsio handiko ikasturtea amaitzear, ostegunean hasi eta ostiralean jarraituriko azken negoziaketa maratoian Eusko Jaurlaritzarekin akordioa sinatu dute sindikatu guztiek, ELAk izan ezik. Datorren asteko grebak bertan behera geratu dira. Segidan, adostu dutena eta batzuek eta... [+]


Menopausian elikadura lagun izateko tresnak

Andrea Velasko dietista eta nutrizionistak elikaduraren bidez menopausiak eragindako aldaketak kudeatzeko zenbait gako eman ditu.


Ondo ereindako uzta

BRN + Auzoko eta Sain mendi + Odei + Monsieur le crepe eta Muxker
Zer: Uzta jaia.
Noiz: maiatzaren 2an.
Non: Bilborock aretoan.

---------------------------------------------------------

Ereindako haziek ura, argia eta denbora behar dute ernaltzeko. Naturak berezko ditu... [+]


Maiatzaren 18an ospatuko dute Sortzen jaia Takoneran

Sei urteko etenaldiaren ostean, maiatzaren 18an, Sortzen jaia ospatuko dute Takoneran D ereduko eskola publikoen aldeko jaia.  Ikuskizunak, haurrendako jolasak eta Gorka Urbizu edota Borla taldeen kontzertuak izango dira.


Zure onurarako da

Ikusiz zenbat psikologok, medikuk, terapeutak… metodo mirakuluak partekatzen dizkiguten, pentsa daiteke haurren heziketa nazioarteko kezka dela eta denok adituak bilakatu garela.


47 milioi euro gehiago Esako urtegiaren segurtasuna bermatzeko

Ebroko Konfederazio Hidrografikoko (CHE) lehendakariak egin du iragarpena aste hasieran: Esako urtegia handitzeko lanen laugarren moldaketari aurten ekingo diote eta urtegiaren eskuin magala egonkortzeko 47 milioi euro gastatuko dira.


2025-05-09 | Arabako Alea
Gasteizko lorezainak udalarekin bildu dira lehen aldiz

Gasteizko Udalak esan du enpresa negoziatzera deitzen ari dela. Sindikatuek eskatu diote Gasteizko langileak defendatu ditzala Enviserren jabea den AEBetako inbertsio funtsaren aurrean.


“Txosnak eta herri jaiak defendatzeko” ekimena egingo dute maiatzaren 31n Bilbon

Bilboko, Gasteizko eta Donostiako herri jaietako ordezkariek agerraldi bateratua egin dute maiatzaren 8 honetan, txosnei jarritako zailtasunak salatzeko eta jai eredu herrikoa "desagertzeko arriskuan" dagoela ohartarazteko.

 

 


Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea
“Hikaz egiten ere, eginez ikasten da”

Aurreneko aldiz Euskaraldiaren barruan Hikaldia egingo da. 83 herrik eman dute izena. Iaz hitanoa bultzatzeko sortu zen ZirHika talde eragileak antolatu du ekimena, Tauparekin batera. Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea elkarrizketatu dugu. Bi helburu dituzte estreinaldian:... [+]


Soluzioa ez da teknikoa, soziala da; Arnaldo Otegiri erantzuna

Azken asteotan, energia berriztagarriei buruzko eztabaida komunikabideetan zabaldu da. Euskal Herrian, lehenik eta behin, Aritz Otxandianok jasandako erasoaren kasu mediatikoa izan genuen, berak energia berriztagarrien aldeko jarrerari egotzi ziona; handik egun gutxira,... [+]


Turiel: “Bilatu daitezke arrazoi teknikoak, baina itzalaldia prezioen sistema perbertsoak eragin zuen”

Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]


Robert Prevost estatubatuarra izango da aita santu berria, Leon XIV

"Bake zubiak eraikitzeko laguntza" eskatu dio jendeari balkoitik egin duen lehen agerraldian.


Hezkuntza publikoko irakasleen eta Jaurlaritzaren arteko negoziazioak ostiralean jarraituko du

“Proposamen oso eskasa egin du Hezkuntza Sailak, berme eta zehaztapenak txertatu barik”, kontatu dio ARGIAri STEILASeko bozeramaile Haizea Arbidek. Ostegun honetan bilera izan dute sindikatuek eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, EAEko irakaskuntza publikoko... [+]


2025-05-08 | ARGIA
Iratxe Sorzabal absolbitu du Espainiako Auzitegi Nazionalak, “tratu gizagabeak” pairatu izana aitortuta

Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.


Eguneraketa berriak daude