• Aurkezpena HalaBedi Irratian

Datorren astean TRADENERrek Brumadinhoko hondamendiaren 1. urteurrenean parte hartuko du, Brasilgo historian izan den krimen sozioekonomikorik handiena, Brasilgo Urtegiek Kaltetuen Mugimenduak (MAB) antolatuta. Brumadinhoko Vale da urtegi hausteak 250 hildako eta 20 desagertu zenbatu ditu dagoeneko.

2016an hautsi zen Mariana bezalako urtegi hori Vale konpainiarena zen, Brasilgo konpainia pribaturik handiena, eta munduko 2. meatzaririk handiena. Irabaziak izan arren, urtebete eta gero, Valek ez die inolako laguntzarik eman kaltetutako pertsonei, eta, horregatik, MaBk “la Vale Destruye, el Pueblo Construye” kanpaina ere abiarazi du, familia afektatu batentzat etxe bat eraikitzeko asmoa duena: www.catarse.me/opovoconstroi

Brumadinhoren urteurrenerako, Euskal Herriko, Kataluniako, Italiako, Bosnia-Herzegovinako, Kurdistango, Tortuga uharteko (EEU), Medikuntzako, Kubako, Guatemalako, Hondurasko, Kolonbiako, Peruko eta Venezuelako erakundeez gain, elkartasuna adieraztera joango gara, eta, jakina, Brasilgo alde guztietako ekintzaileak bilduko dira konpondu gabe dagoen hondamen  horren urte bat salatzeko. Are gehiago, herrialdean zorte bera izan lezaketen 60 urtegi baino gehiago daudela uste da, berriz ere milaka heriotza eraginez eta, batez ere, aurrekaririk gabeko ingurumen hondamendia eraginez.

Urtegi horiek Valek erabiltzen ditu burdina ateratzeko hondakin guztiak biltzeko, eta harkaitz guztia erauziz eta bertatik burdinazko pertikula xeheak bereiziz egiten da. Horretarako, kimiko askorekin garbitu behar da lainoztatutako harkaitza, eta, ondorioz, lohi konkortuak oso kutsatuta daude, gainera, harkaitzaren metal astun askorekin. Lohi horiek dena kutsatzen dute Marianan egiaztatu ahal izan genuen bezala, lurrean bizitza lehengoratzea ezinezko bihurtuz.

Baina, gainera, energia hidroelektrikoa da Brasilen gehien erabiltzen dena, urtegi handiak baititu bere geografia osoan. Beste enpresa batzuek ere haiekin batera eraikitzen eta ekoizten dute elektrizitatea, Iberdrolak kasu, eta, beraz, ez daude erantzukizunetik eta arriskutik salbuetsita. Brumadinho bezalako hondamendiek arrazoi izan beharko lukete, urtegi gehiago ez eraikitzeko, Iberdrolak Tapajos ibaian (Amazonasen ibaiadarra) aurreikusten dituenak bezala.

Gure programak bi une izango ditu: lehenik, martxa bat egingo dugu, Belo Horizonte utziko dugu, urtarrilaren 20an, Brumadinhoko presaren hausturaren lekura, urtarrilaren 25ean iritsiz.

Bigarren une batean, Nazioarteko Mintegi bat egingo dugu urtarrilaren 27, 28 eta 29an, munduko eredu energetikoaz eta giza eskubideen urraketez eztabaidatuko duten hainbat herrialdetako ordezkariekin. Gainera, Europako erakundeok urte honetarako eta 2021erako ekintzak antolatuko ditugu, urte horretan antolatuko baitu MABek bere nazioarteko topaketa handia.

Agenda:

Urtarrilak 19: karabanen etorrera;
Urtarrilak 20: barne antolaketa eta ekitaldi publikoa Belo Horizonten;
Urtarrilak 21: ibilaldia eta ekitaldi publikoa Pompeun;
Urtarrilak 22: ibilaldia eta ekitaldi publikoa Juatuban;
Urtarrilak 23: ibilaldia eta ekitaldi publikoa Betimen;
Urtarrilak 24: nazioarteko seminarioa Brumadinhon
Urtarrilak 25: ibilaldia eta ekitaldi publikoa Brumadinho-n, Corrego do Feijão-ri bisita eginez.
Urtarrilak 26: atsedena
Urtarrilak 27: Europako taldeen bilera estrategiko