ELAko ordezkariak, behin eta berriz, Coronavirus covid-19 krisia hasi zenetik, protokoloak eskatu dizkiete enpresei, etxez etxeko laguntza-zerbitzua behar bezala emateko, bai eta haien eta erabiltzaileen osasuna zaintzeko ere. Baina, martxoaren 14an Estatuko Gobernuak osasun alarma egoera ezarri zuenetik, egoerak ez du hobera egin, egunetik egunera gehiago zaildu baizik.

Protokoloak berandu iristen ari dira. Enpresek jarraibiderik ez zutenez, ELAko ordezkariak zuzendaritzei protokolo espezifikoen errekerimenduak egiten hasi ziren. Protokolo horiek dagoeneko badaude enpresa gehienetan, baina berandu iritsi dira, eta behar bezala betetzeko behar den prestakuntzarik gabe.

Protokoloak ez dira nahikoak, etxe partikularretan ematen den zerbitzuaren izaera dela eta. Lanpostuko arriskuen ebaluazioen eguneraketa ez da osoa. ELAk exijitzen du, eragile biologiko horren presentziari buruzko ziurgabetasun-faktorearen aurrean, ebaluazioa zuhurtasun-printzipioari jarraikiz egin behar dela, haren presentzia ziurtzat jota. Hala ere, protokoloek etxeko laguntza jasotzen duten pertsonak hiru taldetan hierarkizatzen jarraitzen dute: a- b-eta C-, enpresaren edo langilearen irizpidearen arabera.

Enpresen eta udaleko gizarte-zerbitzuen artean koordinazio eta kontrol falta nabarmena dago. Laguntzaileak ohiko zerbitzua ematera joaten dira etxeetara, zer aurkituko duten jakin gabe; kasu askotan, haiek jarri behar izaten dute harremanetan beren enpresetako koordinatzaileekin, galdetzeko.

Ez dago norbera babesteko ekipamendurik langile guztientzat. Protokolo horiek nekez bete ahal izango dira jarraitu behar dituztenek beharrezko NBEak ez badituzte (eskularruak, maskarak, mantalak, betaurrekoak …). Gaur egun, enpresek aitortzen dute norbera babesteko ekipamendurik ez dutela, eta ez dakite noiz erabili ahal izango dituzten.

Egoeraren larritasuna eta enpresen erantzunik eza ikusita, ELAko ordezkariak prebentzio-neurrien erreklamazioak udalei eta mankomunitateei zuzentzen hasi dira, zerbitzuen erakunde titularrak eta, beraz, gertatzen ari denaren erantzuleak direlako.

ELAren ustez, oso larria da etxez etxeko laguntza zerbitzuan gertatzen ari dena. Langileen osasuna arriskuan jartzen ari da, eta, COVID-19ren ezaugarri birulentoak kontuan hartuta, gainerako biztanleena, oro har. Izan ere, zenbait langilek, enpresei jakinarazi ondoren koronabirusarekin zehaztu diren erabiltzaileekin harremanetan egon direla, ez dituzte zerbitzutik kendu eta beren lana beste hiru egunez egiten jarraitu dute beste erabiltzaile batzuen etxean.

ELAk lanean jarraituko du laguntzaileen eta erabiltzaileen osasuna bermatzeko, eta behar diren segurtasun-neurri guztiak eskatuko ditu, baita lan-ekipamendu egokiak edo desinfekzio-sistemak ere, besteak beste. Eta ildo horretan hasi dira salaketak jartzen Lan Ikuskaritzan. Badakigu etxez etxeko laguntza, bere izaera dela eta, funtsezkotzat jotzen den zerbitzu bat dela, baina tamalez, ez enpresak ez udalak ez dute frogatzen egoerak eskatzen duen mailan dagoenik.

Horregatik, ELAk premiazko bilera eskatu zuen martxoaren 17an Eudelekin, zerbitzuaren titular diren euskal toki-erakundeen ordezkari gisa, bai eta Eusko Jaurlaritzako Lan Zuzendaritzarekin ere, hari baitagokio langileen baldintzak zaintzea. Ordu hauetan, oraindik ez dago erantzunik.