Uraren Munduko Egunean, Ecologistas en Acción taldeak gogorarazi du ureztatzea handitzea dela Espainiako ekosistema urtarrentzat mehatxurik handiena, eta horrek urte gutxiren buruan kolapso hidrikoa eragin dezakeela lurraldearen zati handi batean.

Espainian, gaur egun, lau milioi hektarea (ha) ureztatu baino gehiago daude, eta horri legez kanpoko ureztatzea gehitu behar zaio. Nahiz eta beti uste izan den % 5 edo % 10 gehiago zela, hainbat lekutan (Doñana, Daimiel, Arenales akuiferoa, Valladolid eta Itsaso Txikia) berriki egindako ikerketen arabera, legez kanpoko ureztapena % 30era igo daiteke. Horrela, guztizko ureztapenaren zifra errealistenak, gutxienez, 4,5 milioi hektareatik gorakoak izango lirateke.

Kopuru hori, uraren legez kanpoko erabilera kontuan hartu gabe, estatu espainiarreko ur-kontsumoaren % 85 da. Ehunekoa are handiagoa da itzulerak kontuan hartzen badira, hau da, erabili ondoren sistemara itzultzen den ura. Populazioentzako hornidurak % 80tik gorako itzulera duen bitartean, ureztaketan % 10ekoa baino ez da, eta behera egiten du, tantaka ureztatzen diren zurezko laboreen ugaritzea dela eta. Horrela, ureztatutako uraren benetako kontsumo garbia guztizko ur-kontsumoaren % 93 ingurukoa izango litzateke.

Ureztatzeak hazten jarraitzen du. Gaztela-Mantxa da gehien hazi den eskualdea, ureztatutako azalera % 65 hazi baita azken 25 urteetan. Ondoren, Andaluzia eta Extremadura daude. Bereziki kezkagarria da duela bizpahiru hamarkada arte lehorrekoak baino ez ziren egur-labore ureztatu intentsiboen hazkuntza esponentziala, hala nola olibadia, mahastia eta almendroa, orain pistatxoarekin batera. Ecologistas en Acción taldeak sinestezina dela uste du ureztatutako laborerik zabalena olibadia izatea (853.000 ha). 400.000 ha mahasti, 150.000 hektarea almendrondo eta 20.000 hektarea pistatxo ureztatzen dira.

Lur ureztatuaren leherketa honen ondorioak ingurumen aldetik oso txarrak izaten ari dira. Andaluzian urtegiak % 30ean baino ez daude udaberriaren hasieran, eta ia bikoitza izan beharko lukete. Joan den udan Doñanako Parke Nazionaleko aintzira guztiak lehortu ziren. Hala eta guztiz ere, Andaluziako Juntak ureztatutako 1.600 ha gehiago legeztatu nahi ditu gune babestu horren inguruan.

Gaztela-Mantxan akuiferoen gehiegizko ustiapena areagotu egiten da. Daimiel aintzira ia hilda dago. Araztutako hondakin-urez hornitzen ziren hezeguneek ere ezin dute baliabide hori erabili, inguruan putzu berriak irekitzen baitira, Navasecako urmaelean gertatzen den bezala. Mantxako eskualdean, gainera, legez kanpoko putzu ugari irekitzen ari dira, eta ureztatze “legalak” baimendutakoa baino ur gehiago ateratzen du, Cuenca, Albacete eta Ciudad Real probintzietan gertatzen den bezala. Azken horretan, Sepronak salatu zuen putzuetako kontagailuen % 99 trokatuta zeudela ateratzen duten ur guztia ez zenbatzeko.

Bestalde, ureztatzea ugaritzeak ongarriak eta plagizidak masiboki erabiltzea dakar, akuiferoak eta azaleko urak kutsatzen baitituzte. Kutsadura horren ondorioen adibide paradigmatiko bat Murtziako Itsaso Txikia suntsitzea da. Horregatik guztiagatik, Ecologistas en Acción taldeak ureztatzearen hedapena jotzen du natura-ingurunearen egungo mehatxurik handientzat. Orain arte bezala jarraituz gero, hurrengo urte anitzeko lehortean kolapso hidrikoa gertatuko da, batez ere penintsularen hegoaldean.

Hondamendi hori saihesteko, Ecologistas en Acción taldeak funtsezkotzat jotzen du ureztatzearen hedapena geldiaraztea eta gaur egun ureztatuta dagoen azalera gutxienez milioi bat hektareatan murriztea. Horrela, nolabaiteko berroreka hidrikoa lor liteke, eta kolapso hidrikoa gertatzea saihestu. Ureztatutako azaleraren murrizketa horrek ez lioke inolaz ere elikagai-subiranotasunari eragingo, gaur egun ureztatutako ekoizpenaren % 75 esportaziora bideratzen baita.