• Katalunian agertu den txerri-izurri afrikarraren aurrean, Ecologistas en Acción taldeak basurdea bezalako basa-espezie bat kriminalizatzearen aurka dagoela adierazi du, eta arazoa nekazaritzako industria-ereduaren iraunkortasunik ezan dagoela adierazi du.
• Eredu honek oihan tropikaletan baso-soiltzea, Estatu espainiarreko lehorte kronikoa areagotzea, akuiferoak kutsatzea, edateko uraren horniduran arriskua sortzea eta lanpostu prekarioak eta enpresari gutxirentzako aberastasuna sortzea eragiten ditu. Estatu espainiarreko hiru pertsonatik bat eremu kalteberetan bizi da nitrato gehiegi izateagatik.
• Lurraldeko mendi eta sasietan bizi diren milioi bat basurdek ez dute gainpopulaziorik suposatzen, are gehiago abeletxe industrialetan dauden 38 milioi txerriekin alderatuz gero.
• Erakunde ekologistak berretsi du gizateriarentzako (eta ekonomiarentzako) benetako mehatxuak biodibertsitatearen krisia eta krisi klimatikoa direla, eta horietan jarri beharko liratekeela Administrazioen ahalegin guztiak.

Katalunian agertutako Afrikako txerri-izurritearen (PPA) agerraldiaren ondorioz, komunikabideetan alarma handia sortu da, eta Ecologistas en Acción taldeak adierazi du fokua modu okerrean jartzen ari dela basa-faunan, kasu honetan basurdeen populazioetan, ustezko “gehiegizko populazioa” dela eta. Aldi berean, salatu du egoera hori justifikatzen ari dela ugaztun horien presio handiagoko neurriak eta sakrifizio masiboak, Europako ekosistemei dagozkienak.

Erakunde ekologistaren ustez, nahiz eta justifikatuta egon basurdeak kontrolatzeko neurriak aplikatzea PPA agertu den fokuan, gaixotasuna basa-animalien populazioetara hedatu eta etxaldeetara irits ez dadin, neurri hori ez da beste eremu batzuetara zabaldu behar prebentzioz, gainpopulazioa dagoelako aitzakiarekin.

Ecologistas en Acción taldeak basurdea bezalako basa-espezie bat kriminalizatzearen aurka dagoela adierazi du, eta adierazi du ez dituela onartzen “sektore produktibo baten interes ekonomikoek baldintzatutako argudioak, hala nola abeltzaintza industrialarenak; izan ere, gizarteak eta administrazioek gogor zalantzan jarri beharko lukete, ingurumenean eta osasunean eragin handiak eta larriak dituelako, egiten ari diren bezala defendatu beharrean”.

Ez dago basurdearen gehiegizko populaziorik. Nolanahi ere, populazioak duela mende bateko maila baxuegi batzuetatik berreskuratu dira, eta ekosistema gogokoena, mendia eta sastraka, hedatzearekin batera berreskuratu dira. Basa-faunak hirietako biztanleriarekin duen kontaktua handitu egin da, hiri- eta biztanleria-hazkundeagatik, eta, askotan, lurraldearen gehiegizko okupazioarekin (urbanizazioak mendian bertan, bigarren egoitzak kostaldean eta mendietan).

Ecologistas en Acción taldeak abeltzaintza industrialean jartzen du arreta, milaka milioi euro mugitzen baititu, baina jasangarritasunik ezaren adibide ukaezina da. Eta ondorioak kontatzen ditu: “Txerri makrogranjek planetako oihan tropikalen deforestazioa bultzatuz bakarrik funtziona dezakete pentsuak ekoizteko (soja, bereziki). Era berean, ur gutxi kontsumitzen dute Mediterraneoan, lehorteak gero eta gehiago baitira, eta azaleko (ibaiak eta lakuak) eta lurpeko ur gezako masak kutsatzen dituzte, edateko ura gizakiek eskuratzea arriskuan jarriz. Eta, azkenik, lanpostu gutxi eskaintzen dituzte (makrogranja dentsitate handiagoa duten landa-eskualdeetan, horiek ez dute despopulazioa geldiarazten, areagotu egiten dute), eta sortzen direnak oso lan-baldintza gogorrekin sortzen dira, askotan patologia psikologiko larriko egoeretara eramaten dituztenak”.

Sektore hau neurriz gaindikoa da, erakunde ekologistarentzat enpresa handi gutxi batzuekiko mendekotasunak sortzen duen kalteberatasuna erakusten duena eta baliabide publikoekin finantzatu beharko ez litzatekeena: “Makrogranjek, ekoizpena maximizatzeko ahaleginean, milaka animalia metatzen dituzte pilaketa-baldintzetan, eta horrek, gaixotasunen hedapena bizkortzeaz gain, etxalde bakoitza bonba biologiko bihurtzen du”.

Laia Serra Ecologistas en Acción taldeko bozeramaileak honako hau adierazi du: “Harrigarria da administrazioek nahikoa aurrekontu ez izatea ekosistemak eta gune babestuak kontserbatzeko, ezta nekazaritza-enpresa txikientzako laguntza irmoetarako ere, nekazaritza-industriaren aurrean bizirik irauteko borrokan, baina aurreikusi gabeko ehunka milioi euroko partidak gaitzea, nekazaritza-industriaren sektorean krisia dagoenean”.

Jaume Grau erakundeko bozeramaileak honako hau gaineratu du: “Oso ondo dokumentatuta dago lehen sektoreko arazo gehienak krisi ekologikoarekin lotuta daudela — lehorteek edo klima-aldaketak eragindako uholdeek eragindako uzta galduak, biodibertsitate-krisiak eragindako faunaren populazio-desorekak, etxeko animalientzako edo gizakientzako gaixotasun kutsakorrak, COVID19a, urrunago joan gabe — eta, beraz, arazo horiek prebenitzeko eta konpontzeko ahalegina beste alde batean jarri behar dela”.

Gizakiak ingurunean duen inpaktua murriztea eta oreka naturalak berreskuratzea

Ecologistas en Acción taldeak natura-ingurunearen kudeaketaren ikuspegia egungoaren guztiz desberdina izatearen alde egin du. Gizakiak ingurunean duen eragina murrizteko eta, ahal den neurrian, oreka naturalak berreskuratzeko, honako neurri hauek ezartzen ditu:

• Fauna basatia kriminalizatzeari uztea eta funtzio eta zerbitzu ekosistemikoen gainean heztea.
• Ehiza errefusatzea basa-espezieak erregulatzeko modu gisa, arazo gehiago sortzen baititu eta ez baitu bat ere konpontzen.
• Otsoa babestea; izan ere, ungulatuen populazioak erregulatzeko sistema naturalik onena da, harrapari zuzena delako eta “beldurraren ekologia” izeneko efektua duelako. Efektu horrek basa-faunaren inpaktuak murrizten ditu eremu irekietan, hala nola laboreetan. Ezinbestekoa da otsoa zorrotz babestea eta Estatuko lurralde osora itzultzea.
• Ehiza-barrutietan basurdeak askatzea eta modu osagarrian elikatzea saihestea.
• Estamentu guztietatik lan egitea, herritarrek natura-ingurunea arduraz erabil dezaten: basa-fauna ez oztopatzea eta ez elikatzea, naturan hondakinik ez uztea, bideetatik ez irtetea, basa-fauna sentikorra dagoen lekuetan txakurrik ez eramatea aske.
• Hiri-hondakinen kudeaketa hobetzea, edukiontziak eta paperontziak basa-faunaren eskura egotea eragotziz.
• Landa-eremuetan, eta bereziki eremu naturaletan, sakabanatutako urbanizazio-proiektuak bertan behera uztea, pertsonen eta espezie basatien arteko kontaktua areagotzen baitute.
• Nekazaritzarekin basa-faunarekin sortzen diren gatazkak minimizatzearen alde egitea (otsoen hesi elektriko eta feromonen bidez, abeltzaintza eta nekazaritza babesteko beste neurri batzuen artean; eta otsoen erasoen ondorioz azienda-galerengatiko ordainketak arinduz), eta agroekologiarako trantsizioa babestea, elikadura-subiranotasunari lagunduko dion hurbileko ekoizpenarekin.
• Dentsitate handieneko hiriguneetan, hala nola Bartzelonako metropoli-eremuan, ugalkortasuna kontrolatzeko odolik gabeko sistemak erabiltzea, hala nola txerto esterilizatzaileak (tratamendu immunokontronargarria), dagoeneko arrakastaz probatu direnak, basurdeen populazioa mugatzeko.