• Ecologistas en Acción taldeak bat egin du herritarren eta elkarte profesional, zientifiko, pediatriko eta psikologikoen mobilizazioarekin. Hamaika hiritan atera dira kalera, haurrek eta nerabeek deskonexio digitalerako duten eskubidea defendatzeko.
• Off mugimenduak sustatutako ekimen honek haurrek eta nerabeek beren garapena errespetatzen duen ingurune batean hazteko duten eskubidea defendatzen du, digitalizazioak haien bizitzetan, ikasgeletan eta ikasgeletatik kanpo, etengabe eragin gabe. Osasuna eta ongizatea lehenesten ditu beste edozein interesen gainetik, eta neurri protekzionistak aplikatzen laguntzen du hiperdigitalizazioaren aurrean.
• Azterlan eta ahots zientifikoen arabera, osasun mentaleko arazoak, loaren nahasmenduak, sedentarismoa, arreta falta, eskola-errendimenduaren jaitsiera eta mendekotasun digitalaren arriskuak areagotu egin dira adingabeen artean, eta erabilera murrizteko neurriak gomendatzen dituzte. 

Pediatriako eta psikologiako elkarte zientifikoak, familiekin, irakasleekin, osasun-langileekin eta gizarte-erakundeekin batera, Espainiako hamaika hiritan mobilizatu dira haurrek eta nerabeek pantailarik eta mugikorrik gabeko bizitzaz gozatzeko duten eskubidea aldarrikatzeko. Guadalajara, Huesca, Madril, Malaga, Menorca, Xixon, Santiago de Compostela, Sevilla, Valladolid, Vigo eta Zaragozan antolatu dira Off Mugimenduak deitutako ekintzak.

Ecologistas en Acción taldeak, 2021az geroztik Eskola Osasungarria kanpaina garatzen duenak, deialdi hau babestu du, eta horrekin bat egin dute, besteak beste, Espainiako Pediatria Elkarteak, Nerabezaroko Medikuntzako Espainiako Elkarteak, Gaztela eta Leongo Psikologia Elkargoak, Mugikorrik Gabeko Nerabezaroko Familien plataformak eta Apaga eta VeÁMONOS irakasleen plataformak.

Ekimenak defendatzen du adingabeek beren garapena errespetatzen duen ingurune batean hazteko duten eskubidea, digitalizazioak etengabe haien bizitzetan, ikasgeletan eta ikasgeletatik kanpo, eraginik izan gabe. Hauek dira bere aldarrikapenak:

1. Adingabeei sare sozialik gabeko bizitza bermatzea.
2. Smartphonera sartzeko legezko gutxieneko adina ezartzea.
3. Deseskalatze digitala egitea eskola-ziklo guztietan. Hau da, digitalaren gainean heztea, mendekotasun digitalik ez sortzea.
4. Profesionalak, familiak eta ikasleak sistematikoki prestatzea, haur eta nerabeen osasun fisiko, emozional eta kognitiboaren digitalizazioak dituen inplikazio ezagunei buruz.
5. Pantailen denbora mugatzea, Espainiako Pediatria Elkartea (AEP) bezalako erakunde zientifikoen gomendioen arabera.

Kezka hori gero eta handiagoa da

Mobilizazio horiek kezka sozial gero eta handiagoari erantzuten diote, haurren eta nerabeen osasun fisiko, psikologiko eta kognitiboan dispositibo digitalak bereizketarik gabe erabiltzeak dituen ondorioengatik, eta horiei buruz ohartarazten dute osasun-profesionalek, adituen irizpenek eta ikerketa zientifikoek: osasun mentaleko arazoak areagotzea, loaren nahasmenduak, sedentarismoa, arreta-defizita, eskola-errendimendua jaistea eta mendekotasun digitalaren arriskuak.

Erakundeek adierazi dutenez, egungo alerta eta gomendio zientifikoak oraindik ez dira aintzat hartu, hala nola Espainiako Pediatria Elkartearenak (2024 eta 2025), paradigma aldatzen baitute ikasgelen barruan eta kanpoan: pantailarik gabeko bizitza gomendatzen da, 0 eta 6 urte bitartekoa; ordubete baino gutxiago egunean, 7 eta 12 urte bitartekoa; eta bi ordu baino gutxiago, 13 eta 16 urte bitartekoa, eskola-denbora eta etxeko lanak barne. Halaber, ez da gomendatzen adin horietan lehen smartphonea sartzea, eta hezkuntza-agintariei eskatzen zaie konpetentzia digitalaren ikaskuntza pantailarik gabe egitea.

Bestalde, pantailetan oinarritutako hezkuntza-prozesua hiperdigitalizatzen duten programa instituzionalak deslotzen edo zalantzan jartzen dituzten ikastetxeak gero eta gehiago direla ospatzen du Ecologistas en Acción taldeak. Erakunde ekologistak, halaber, Estatu osoan pediatriako gomendioak bere egin dituzten eta smartphonearen sarrera goiztiarra atzeratzeko “familien itunak” egin dituzten 7.000 familiei babesa ematen diela adierazi du. Smartphonea Mugikorrik Gabeko Nerabezaroak sustatu du, eta orain dela gutxi web tresna bat jarri du abian.

Julio Carmonak, Ecologistas en Acción taldeko bozeramaileak, honakoa adierazi du: “Familiei, irakasleei eta profesionalei dei egiten diegu haurren eta nerabeen osasun integrala babesteko ahalegin horiekin bat egiten jarrai dezaten. Lortzen zailak diren neurriak dirudite, baina errealitateak erakusten digu martxan jartzen ari direla, diruditena baino askoz sinpleagoak direla eta adingabeen bizi-kalitatea nabarmen hobetzen dutela “.