• 2020rako Europan berrerabiltzeko eta birziklatzeko ezarritako helburua % 50ekoa zen, baina Espainia % 40,5ean geratu zen, eta, okerragoa dena, 2021eko datua % 36,7ra jaitsi da berriro.

• “Legeak falta dira, Europako zuzentarauen transposizioa berandu egiten dugu eta ditugun legeak ez dira betetzen. Espainiako hondakinen kudeaketak berehalako norabide aldaketa behar du, eta Europako Batzordeari babesa eskatzen diogu salaketa honekin, hori behin betiko gerta dadin”, erakunde salatzaileek zehaztu dutenez.

• Irtenbideak, gizarte zibileko erakundeen arabera, tratatu gabeko hondakinak lurperatzeari uztea, materia organikoaren bilketa modu orokorrean inplementatzea eta berrerabiltzeko helburuak zabaltzea eta betetzea dira.

Gizarte zibileko erakundeen arteko aliantza zabal batek planto egin du Espainiako hondakinen kudeaketaren aurrean nahikoa dela esateko, eta Espainiako Erresuma salatu dute Europako Batzordearen aurrean, 2020rako % 50eko berrerabilpen eta birziklatze helburu komunitarioa ez betetzeagatik. Datu ofizialek berretsi egiten dute erakunde horietako batzuek duela pare bat urte aurreratu zutena: Espainian 2020an udal hondakinen % 40,5 birziklatu zen. Eta, beraz, 26 entitateko talde horrek erabaki du Espainiako Estatua Bruselara eramateahttps://drive.google.com/file/d/19UIdMiI6BIM6aBFci_grP5axd8iamUSz/view?usp=share_link, EKren babesa eskatzeko eta egoera hori iraultzea lortzeko. “Urteak daramatzagu ez-betetzeak salatzen, birziklatze-tasa oso baxuak kalitatean eta kantitatean, prebentzio- eta berrerabilpen-politikarik ez egotea, zuzentarau berantiarren transposizioak eta betetzen ez diren legeak. Espainiako hondakinen kudeaketak ez du funtzionatzen”, erakunde salatzaileen bozeramaileek Madrilgo Prentsa Elkartean egindako prentsaurrekoan eskatu dutenez.

Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioaren memoria ofizialeko datuak argiak dira: 2020an udal hondakinen % 40,5 bakarrik birziklatu ziren. Eta erakundeen aurreikuspenen arabera, ezer aldatzen ez bada, helburuak urratzen jarraituko da 2025ean ( % 55) eta 2030ean ( % 60). “Izan ere, gauzak okerrera doaz. Eurostaten aurrerapenaren arabera, 2021erako Espainiako birziklatze-ratioa % 36,7koa da; beraz, 2020ko datua ez da hobetzen, beherantz doa. Gainera, laster ezingo dira zenbatu hondakin bioegonkortuak birziklatu gisa, eta, beraz, errealitatea da soilik hondakinen laurden bat ( % 24,3) birziklatzen dela”, zehaztu du Carlos Arribas Ecologistas en Acción taldeko Hondakinen arduradunak.

Salaketa sinatu dutenen zerrendari profil eta esparru desberdinetako erakundeak gehitu behar zaizkio, hala nola estatuko ingurumen-erakunde nagusiak edo Balearrak, Nafarroa, Euskadi, Katalunia, Kanariak edo Galizia bezalako lurraldeetako erakundeak, non ez-betetze horren ondorio sozialak, ingurumenekoak eta ekonomikoak jasaten ari diren. “Urtean 11 milioi tona hondakin isurtzen dira, hau da, 800 futbol-estadio edo kilo bat zabor herritar eta egun bakoitzeko. Hau ez dira estatistikak bakarrik, gure errealitatea da: zabortegi beteak, ingurune natural kutsatuak eta arriskuan dauden pertsonen osasuna”, azpimarratu du Miquel Roset Retornako zuzendariak.

Bestalde, Eva Saldaña Greenpeaceko zuzendariak azpimarratu du salaketa “sorospen dei bat” dela, aspaldikoa baita egoera eta, “hobetu baino gehiago, okerrera egiten baitu”. Izan ere, Saldañak jakinarazi duenez, joan den abenduaren 27an ontzien errege-dekretua onartu aurretik, PPk lege-proposamen bat aurkeztu zuen, Legebiltzarrean aztertzen ari dena, eta prebentzio-, berrerabiltze- eta birziklatze-helburuak jaistea eskatzen duena, asmo handiegikoak direlako. Ezin dugu espero Hondakinen Legea eta gainerako araudiak beteko direnik edozein aurrerapauso txiki oztopatzeko taktika honen aurrean”, kritikatu du Greenpeaceko zuzendariak.

Prentsaurrekoan, erakunde salatzaileek konpromiso eta konponbide errealak eskatu dizkiote Espainiako Estatuari, Lurraren Adiskideen koordinatzaile Blanca Ruibalek adierazi duenez: “tratamendurik gabeko materialen isurketari amaiera ematea, materia organikoaren bilketa bereizia behin betiko ezartzea, Ekoizlearen Erantzukizun Sistema Zabaldua duten fluxuak arautzea, eta berrerabiltzeko neurriak hedatzea, monitorizatzea eta betetzea, besteak beste”. Eta Ruibalek berak iragarri du: “Estatu espainiarrari salatzen jarraituko diogu egoera hau aldatu arte, hondakinen murrizketa funtsezkoa baita Garapen Jasangarrirako Helburuak eta 2030 Agenda garatzeko, eta larrialdi klimatikoari lotuta baitaude”.

Salaketa jarri duten erakundeak:

Acción Clima, Amigos de la Tierra, CEPA, Clean Ocean Project, Ecologistas en Acción, Estratègia Catalana Residu Zero (ECRZ), Eguzki Zaleak, Ekologistak Martxan, Federació d’Associacions de Veïns de Barcelona (FAVB), Federació d’Ecologistes de Catalunya, Fundació Deixalles, GOB Mallorca, Greenpeace, Gurasos, Itsas Gela, Lurra Nafarroa, Mar de Fábula, Per la Mar Viva, Red Ecofeminista, Retorna, Rezero, Surfrider, Sustrai Erakuntza, Unión de Asociaciones Familiares (UNAF), Unión Sindical Obrera (USO) y Verdegaia.