POSIBLE AL DA SOZIALDEMOKRAZIA?

1. Sozialdemokrazia posible den galdetzeak ez da zentzugabea. Europako alderdi sozialdemokrata askok hauteskundeetan duten pisua murriztu dela datu nabarmena da, baina ez hausnarketa honetarako garrantzitsuena. Era batera edo bestera, soldatapeko langileen interesak ordezkatzeko joera talde politiko batzuek edo besteek hartu ohi dute.
2. Orain aztertu nahi dugu ea une honetan benetan posible den mugimendu politiko sozialdemokrata indartsu bat, ez bakarrik hauteskundeei begira, baita soldatapekoen interesak eraginkortasunez defendatzeko orduan ere.
3. Badirudi historiak erakusten digula ez dela nahikoa borondate politikoarekin, eta nazioarteko testuinguru ekonomikoak eta testuinguru geopolitikoak modu erabakigarrian baldintzatzen dituztela sozialdemokraziaren gobernu-ekintzaren benetako aukerak.
4. Hori da gerraostea eta gerra hotza Europako sozialdemokraziaren urrezko urteak izatearen arrazoia. Urte horietan ongizatearen estatua eraiki zen, sindikatuak indartu ziren, soldatak eta lan-baldintzak nabarmen hobetu ziren eta enpresa-sektore publiko indartsua garatu zen. Testuinguru ezin hobea izan zen sozialdemokraziak soldatapeko langileen interesak arrakastaz defendatzeko. Testuinguru horretan, beste indar politiko batzuk ere sartu ziren prozesu horretan, eta aktiboki lagundu zuten ongizate-estatua eraikitzen, hala nola gaullistak edo demokristauak.
5. Hala ere, dena aldatu zen 80ko hamarkadatik aurrera, garai neoliberalarekin batera. Lau hamarkadatan, ongizatearen estatuaren gainbehera, pribatizazioak, sindikatuen aurkako jazarpena, gero eta prekarizazio handiagoa eta soldata-murrizpenak apurka-apurka nagusitu dira Europa osoan. Eta gobernuan indar politiko batzuk edo besteak izanik ere. Aurrerapen sozialak egiten saiatu diren alderdi sozialdemokratek behin eta berriz egin dute porrot. Edo gobernura iritsi bezain laster, edo urte bat edo bi igarota.
6. Porrotak eta desengainuak hainbestekoak eta hain orokorrak izanik, nekez har ditzakegun erantzule gisa sozialdemokraziaren estrategia zehatz batzuk. Testuinguru sozioekonomikoa eta geopolitikoa izan da sozialdemokraziaren aldaketa sozialerako gaitasuna pixkanaka higatu duena.
7. Egoera horren aurrean, beharrezkoa da planteatzea ea testuinguru horretan sozialdemokrazia benetan posible den. Hori guztia langileek – herritarrek – oraingo bilakaeraren ondorioak jasan edo kalteak minimizatu baino zerbait gehiago egin dezaketen planteatzeko modu bat baino ez da.
8. Bi testuinguru posible aztertzera garamatza horrek. Lehenengoa, Europan testuinguru neoliberala mantentzea. Bigarrena, eredu neoliberala agortzearen ondorioz, Europak garapen eredu berri baten aldeko apustua egitea.
9. Printzipioz, neoliberalismoak sortutako egiturazko ahultasunaren testuinguruan, bere posizionamenduaren ahuleziaz jabetu behar da sozialdemokrazia. Horren ondorioz, argi eta garbi bereizi behar ditu bere aukerak. Alde batetik, hauteskundeetan eta gobernu-eragile gisa. Eta, bestetik, gizarte-mugimendu gisa. Gobernu-ekintzaren muga objektiboez jabetuta, garrantzi handiagoa eman behar zaio sozialdemokraziak gizarte-ehunaren eta iritzi publikoaren dinamizatzaile gisa duen eginkizunari. Horretarako, errealitatearen azterketa, prestakuntza, hezkuntza eta zabalkunderako estrategia aktiboa eta lehentasunezkoa izan behar da. Ildo horretan, sozialdemokraziak bere jatorrira itzuli behar du, eta gizarte-errealitateari tinko atxiki behar dio haren gainean lan egiteko.
10. Osagarri gisa, sozialdemokraziak arreta berezia jarri behar die Europa osoan ekintza politikorako testuinguru berri bat erraz sor dezaketen oraingo aldaketa geopolitikoei. Neoliberalismoa hedatu egin da Estatu Batuak nagusi izan diren mundu polobakarrean, non sozialdemokraziak gero eta leku gutxiago izan duen gobernu-ekintzarako. Mundu multipolar batera igarotzeak dena alda dezake eta aukera historikoa izan daiteke sozialdemokraziarentzat.

Testu hau SOZIALDEMOKRAZIAREN ETORKIZUNAri buruzko EKAI Center-en egitasmoaren barne kokatzen da. Mila esker zure arretagatik. Jarraitu gurekin.

PDF: 

https://t.me/EKAIJournal
https://www.youtube.com/@ekaigroup2109
https://twitter.com/EKAICenter