PATRIOTISMOA, TRESNA KORPORATIBO GISA
1. Objektiboki, giza eta gizarte-garapenerako potentzial handia duen indar komunitarioa da patriotismoa. Norberaren herrialdearen etorkizunarekiko ardura, haren hobekuntzarako eta aurrerapenerako interesa, elkartasunezko bultzada zintzoa da, edozein ahalegin komunitario bezain onesgarria. Patriotismoa negatiboa ere izan daiteke gure herritarrak beste herrialdeetakoak baino hobeak direla pentsatzean oinarritzen denean. Edo nire herriaren interesen defentsa beste herri edo nazio batzuen interesak suntsitzeko muturreraino eraman dezakedala pentsatzean.
2. Espainian, azken urteetan, “patriotismo” eta “nazionalismo” direlako kontzeptuak bereizteko joera zabaldu da, eta bigarrenari egotzi zaizkio lehenengoaren desbideratze negatiboak. Bereizketa hori hutsaren hurrengoa da, adibidez, Euskal Herrian, bi termino hauek modu berean erabiltzen baitira eta euskaraz argi eta garbi batzen direlako “abertzaletasun” terminoan. Azterketa honetan “patriotismo” terminoa erabiliko dugu gaizki-ulertuak saihesteko.
3. Argi dago eliteek patriotismoa sistematikoki erabili dutela populazioa oligarkia nagusiaren interesen atzetik eramateko. EKAI Centerren behin eta berriz aipatu dugu Lehen Mundu Gerra, Europako herritarrak sistematikoki fanatizatuak izan zirela erakusten duen muturreko egoera gisa. Patriotismo funtsezko kultura-tresna gisa erabili zen, amaierarik gabeko sarraskian elkarren aurka jotzeko, herrialde bakoitzeko elite ekonomikoaren interes ekonomiko eta kolonialak defendatzea beste helbururik ez zuen etengabeko sarraskian.
4. Laburbilduz, patriotismoa, edozein indar moral edo sozial bezala, interes korporatibo nagusien mesederako erabil daiteke. Eta, izan ere, sarritan gertatzen da hori. Erabilera hori ez da hain ohikoa izan azken urteotan, mendebaldeko korporazio handien estrategia globalizatzaileen ondorioz. Estrategia horiek, hain zuzen ere, estatu nazionalak ahultzean eta, kulturalki, «zerokulturalismo» globalista bultzatzean oinarritzen baitira. Estatu horietan abertzaletasunak bultzatzea kontraesankorra da helburu korporatibo horiekin.
5. Hala ere, horrek ez die korporazioei eragozten bestelako abertzaletasun edo nazionalismoak baimentzea edo bultzatzea. Europako eskualdeetako nazionalismoak, adibidez, baliagarriak izan daitezke, hain zuzen ere, estatu nazionalak ahultzeko. Horrek, jakina, nazionalismo horiek posizionamendu eskizofreniko batera eraman ditu. Ustezko “nazionalismo” politikoa nagusi den zerokulturalismo globalistaren kulturarekin eta balioen aldeko apustuarekin bateragarri egitera behartuta daude orain. “Erregioen” nazionalismo horien tolerantzia aldi baterakoa izango da ziurrenik; izan ere, eskualde horiek estatu bat eratzea lortuko balute, bakoitzaren abertzaletasuna edo nazionalismoa ez litzateke hortik aurrera erabilgarria izango korporazioen interes estrategikoetarako.
Ukrainan, nazien eragin nabarmenarekin nazionalismo itsua sustatzea, adibidez, mendebaldeko oligarkiaren helburu argia izan da Errusia, etsai handia, setiatzen eta jazartzen saiatzeko.
6. Horregatik guztiagatik, funtsezkoa da herritarren interes objektiboetan – sozialak, ekonomikoak edo kulturalak – oinarritutako patriotismoa eta patriotismoa manipulazio-tresna gisa bereiztea. Eta ez da beti erraza.
7. Diskurtsoaren eta errealitatearen arteko proportzioa aztertzea da horretarako erreferentzia interesgarria; ekimen zehatzetan edo aldaketa esanguratsuetan ia islatzen ez den eta etengabeko diskurtso patriotikoa duen mugimendu patriotiko edo nazionalista baten kasuan adibidez. Kasu hauetan, oso litekeena da emozio patriotikoa manipulazio sozialerako tresna gisa erabiltzeko fenomenoa baizik ez izatea.
8. Horrelakoetan, posmofeminismoaren antzeko errealitatea dugu; izan ere, diskurtsoa eta emozioak alde batetik, eta benetako proposamenak bestetik, ikusten dugun alde izugarriak mugimendu horren gizarte-manipulazioaren helburua agerian uzten du, Interes korporatiboen arabera, emakumearen emantzipazio-mugimendua desitxuratzeko helburua, hain zuzen.
Testu hau SOZIALDEMOKRAZIAREN ETORKIZUNAri buruzko EKAI Center-en egitasmoaren barne kokatzen da. Mila esker zure arretagatik. Jarraitu gurekin.
PDF:
