1. 1974an, Estatu Batuetako Estatu Sailaren dokumentu konfidentzial batek «MUNDUKO BIZTANLERIAREN HAZKUNDEAK ESTATU BATUEN SEGURTASUNAREN ETA INTERES OROKORREN GAINEAN DITUEN ONDORIOAK» aztertu zituen, Henry Kissingerek koordinatuta. «Kissinger Txostena» edo «200 Memoranduma» izenez da ezaguna dokumentu hori (NSSM 200. National Security Study Memorandum 200) (U.S. Department of State, 1974). Dokumentu konfidentzial hori ez zen desklasifikatu 1989ra arte.
2. Txostena oso interesgarria da garai neoliberaleko politika sozialen eta demografikoen funtsezko alderdi bat interpretatzeko. Jada 70eko hamarkadan Mendebaldeko eliteak bere estrategietan elementu hauen artean ezartzen duen zuzeneko lotura erakusten digu:
- «arriskutsuak» izan daitezkeen herrialdeetan biztanle-kopurua murrizteko helburua eta
- herrialde horietan arlo hauetan sustatu beharreko politikak:
- familia-plangintza
- emakumea lan-merkatuan masiboki sartzea
- «emakumeen eskubideen» hedapena.
3. Dokumentuak berresten digu garai neoliberalean munduan izan diren dinamika demografikoak, dirudienez, ez direla izan dinamika sozialen bilakaera naturalaren ondorio esklusiboa, baizik eta, neurri handi batean, Henry Kissingerek ordezkatzen zuen Mendebaldeko elite korporatibo horren estrategien ondorio baizik.
4, Planteatutako estrategia epe oso luzerako zen. 1974an egin zen, eta hau esaten du: «aitortu behar dugu ... biztanleria ezin izango dela egonkortu hurrengo mendera arte».
5. Garrantzitsua da kontuan hartzea biztanleria murrizteko estrategia ez dela planteatzen xede diren herrialdeen onerako, herrialde horiek ahultzeko baizik, Estatu Batuen helburu estrategikoen alde:
«Proposatutako estrategiak ikuspegi koordinatua eskatzen du Estatu Batuen kanpo-politikak biztanleriaren hazkundearen eraginaren inguruan duen interes handiari erantzuteko».
6. Dokumentuaren zuzeneko helburua garapen-bidean dauden herrialdeetako biztanle-kopurua murriztea bada ere, testuak argitzen du helburu hori ezin dela lortu ez badira antzeko politikak sustatzen herrialde aurreratuetan:
«Funtsezkoa da garapen-bidean dauden herrialdeetako liderren konpromisoa garatzeko eta indartzeko ahalegina herrialde horietan ez jotzea herrialde industrializatuek haien indarra geldiarazteko edo baliabideak herrialde “aberatsek” erabil ditzaten gordetzeko baliatutako politikatzat». (hori da, hain zuzen ere, txostenean helburutzat aitortzen dena).
«Halako ikuspegi bat garatzeak kontrako erreakzio larria eragin dezake biztanleria egonkortzeko bidean. Horregatik, Estatu Batuek eta beste herrialde “aberats” batzuek bermatu beharko lukete garapen-bidean dauden herrialdeetarako defendatzen dituzten politikak beren herrialdeetan onartzeko modukoak direla. (Inguruabar horrek eztabaida publikoa eta gure politikak berrestea eska dezake)».
Ikusten denez, txostenak herrialde industrializatuetara ere zabaltzen ditu biztanle-kopurua murrizteko politika horiek, eta, beraz, Rockefeller Txostenaren (1972) ondorioen alde egiten du[1]. Deigarriena da neurri horretako garrantzi estrategikoa eta historikoa duen proposamen horren oinarri bakarra dela biztanle-kopurua murrizteko politika horiek «sinesgarri» egitea garapen-bidean dauden herrialdeetarako.
7. Txostenaren arabera, hauek dira politika horiek gauzatzeko funtsezko eragileak:
- Estatu Batuetako gobernuaren agentziak
- NBEren agentziak
- Fundazioak eta GKEak
8. Garrantzitsua da nabarmentzea dokumentu honek argi uzten digula azken urteetako dinamika sozial asko ez direla izan gizartearen bilakaera naturalaren ondorio. Edo ez direla izan soilik bilakaera horren ondorio, elite korporatiboak sistematikoki bultzatutako dinamikak baizik. Zoritxarrez, ez dira baliatu gizarte-ongizatea eta eskubide sozialak eta ekonomikoak hobetzeko tresna gisa. Alderantziz; eskubide sozioekonomiko horiek herrialdeak ahultzeko erabili dira, biztanle-kopurua mantenduta edo murriztuta.
9. Logikoa denez, funtsezko zalantza bat eragiten du esandako guztiak. Badirudi argi dagoela zergatik jo duten Estatu Batuek estrategikoki funtsezkotzat suspertzen ari diren eta garapen-bidean dauden herrialdeak ahultzea biztanle-kopurua mantenduta edo murriztuta. Hala ere, beste arrazoi batzuek azaldu behar dute zergatik planteatzen duen Kissinger Txostenak, izatez, Estatu Batuetako biztanle-kopurua mantentzeko edo murrizteko estrategia autosuntsitzailea ere. Txostenean bertan horren inguruan dauden argudioak ia irrigarriak dira.
10. Zoritxarrez, garapen-bidean dauden herrialdeetarako planteatzen direnen antzeko arrazoiak direla eta, pentsatu behar dugu Mendebaldeko elite korporatiboak Mendebaldeko biztanle-kopurua murriztea helburu estrategikotzat jo duela kontrol sozial eta politikoa oligarkiaren esku dagoela bermatzeko.
