Elkarte ekologistek salatu dituzte EAJren eta PSE-EEren legebiltzar taldeek “Etxebizitzaren, lurzoruaren eta hirigintzaren arloko presako neurriak” izenburupean aurkeztutako Lege Proposamenaren ondorio kaltegarriak. Bere izena gorabehera, proposamenak funtsezko aldaketa dakar Euskadiko Ingurumen Administrazioaren 10/2021 Legean eta Lurzorua Kutsatzea Saihestu eta Kutsatutakoa Garbitzeko 4/2015 Legean, ingurumena eta pertsonen osasuna babesten dituzten lege-bermeak sakon ahulduz. 

PROEIKTUAK SUSTATZEN DITUZTEN UDALEI BERAIEI PASATUKO LITZAIEKE INGURUMEN-EBALUAZIOAREN ARDURA

Erreformaren arabera, hirigintza-planen ingurumen-azterlanak –bai plan orokorren aldaketa puntualak, bai ingurumen-ebaluazioa behar duten plan partzialak– ez ditu Eusko Jaurlaritzak informatuko, eta udal sustatzaileen eskumenekoak izango dira, baldin eta 7.000 biztanle baino gehiago badituzte eta plan orokorrak onartzeko gaitasuna badute, normalean gertatzen den bezala.

Horrek esan nahi du Eusko Jaurlaritzako ingurumen-organo espezializatuaren esku-hartzea ezabatu behar dela, eta, horren ordez, proiektua sustatzen duen eta ondoren onartzen duen Udalaren beraren ebaluazioa egin behar dela. Neurri hori zentzugabea eta 2011/92/EB Zuzentarauaren aurkakoa da, eta arau horrek argi eta garbi bereiztea eskatzen du planaren organo sustatzailearen eta ingurumen-inpaktua ebaluatzeko agintaritzaren artean.

Orain arte, ingurumen-txostenak Eusko Jaurlaritzako teknikariek egiten zituzten, eta aldaketak egiteko edo ingurumen-kalteak mugatzeko gaitasuna zuten. Erreforma horren bidez, iragazki hori ezabatu egiten da, eta toki-administrazio baten eskuetan jartzen da; oro har, administrazio horiek ez dute langile espezializaturik, independenterik eta kaudimen tekniko nahikoa duenik, eta, gainera, presio politiko eta urbanistiko posibleen mende dago.

EPEAK LABURTU DIRA ETA ISILTASUN POSITIBOA SARDU DA INGURUMEN-ARLOAN

Proposamenak are gehiago laburtzen ditu hirigintzako ingurumen-ebaluazioetarako epeak, eta planteatzen du, epe barruan erantzunik ez badago, proiektuak aldeko txostena duela ulertzea (“administrazio-isiltasun positiboa”), eta horrek EAEko araudia, Estatuko oinarrizko legeria eta ingurumen-ebaluazioaren arloko Europako zuzentarauak urratzen dituela, berariazko bermeak eta automatikoak ez direnak eskatzen baitituzte.

Ingurumen-organoen giza baliabideak eta baliabide teknikoak indartu beharrean, proposatutako testuak ingurumen-kontrola murrizten du, eta hirigintzaren ikuspegi garatzailea eta espekulatiboa bultzatzen du, gainditutako hirigintza-politiken garaietara igortzen duena, higiezinen interes handien zerbitzura.

LURZORU KUTSATUEI BURUZKO BERMEAK ERE MURRIZTEN DIRA

Beste alderdi kezkagarrienetako bat 4/2015 Legearen aldaketa da, lurzorua kutsatzea saihestu eta kutsatutakoa garbitzeari buruzkoa. Eraberritzeak lasaitu egiten ditu kutsatuta egon daitezkeen lurzoruetan etxebizitzak eraikitzeko kontrolak, osasun publikoaren eta ingurumenaren arloko bermeak murriztuz eta hirigintza-eragiketak bultzatuz, beharrezko ebaluazio tekniko independenterik gabe.

TRAMITAZIO ESPRES BAT, EZTABAIDA PUBLIKOA ETA KONTROL INSTITUZIONALA SAIHESTEN DITUENA

Garrantzi handiko erreforma bat presazko bidetik eta legebiltzar-proposamen baten bidez izapidetzeak, Eusko Jaurlaritzaren lege-proiektu baten bidez izapidetu beharrean, legebiltzarreko erregelamenduaren erabilera maltzurra dakar. Prozedura horri esker, saihestu egin daiteke nahitaezko txosten juridiko eta teknikoak egiteko betebeharra; izan ere, txosten horiek beharrezkoak izango lirateke proposamena Jaurlaritzak bultzatuko balu.

Gainera, horrelako lege-aldaketa bat egiteko beharrezkoak diren entzunaldi publikoaren eta herritarren parte-hartzearen izapideak saihesten dira. Elkarte ekologistek ez dute aldez aurretik proposamenaren berri izan, eta ez dira gonbidatu hilabete honetan egiten ari diren entzunaldi parlamentarioetan parte hartzera.

AURREZ AURREKO GAITZESPENA ETA ERRETIRATZEKO ESKAKIZUNA 

Horregatik guztiagatik, elkarte ekologista sinatzaileek:

-Proposamen horren larritasuna salatzen dugu, euskal herritarren eta lurraldearen ingurumen-bermeak ahultzen baititu.

-Eskatzen dugu legea ken dadila eta arlo honetako edozein lege-erreforma bide arruntetik izapidetu dadila, txosten tekniko eta juridiko guztiekin eta parte-hartze publikoarekin.

-Eusko Legebiltzarrak lege hau bozkatu aurretik entzun gaitzala eskatzen dugu.

-Ekimen honek EBko zuzentarauen, Estatuko oinarrizko legeriaren eta ingurumenaren arloko Europako jurisprudentziaren aurka dakarren arrisku juridikoaz eta ingurumenekoaz ohartarazten dugu.

SINATZAILEAK:

Haritzalde, Eguzki, Ekologistak Martxan, Landarlan, Itsas Enara, Parkea Bizirik, Mutriku Natur Taldea, Zain Dezagun Urdaibai, Bizirik-Betiko, Sagarrak, Elorrioko Auzokide Elkartuen koordinakundea, Betsaide Elkartea, Elorrixa Ekologi taldea, Gugenhein Urdaibai Stop, Artiako Lagunak, Herri Bideak Kate Barik Elkartea.