ETXE-MERKEAK ETA KOOPERAZIO SOZIALISTA
IRUNGO "LA IRUNESA"-REN KASUA (1924-1936)Testua: Iker Eizagirre
Lehen mundu gerla ostean (1914-1918) etxebizitzaren arazoa asko larrituko da Europan. Bigarren industrializazioa hirien bueltan eman da eta langile asko erakarri ditu. Burgesiak ez dio errentagarritasunik ikusten dirurik ez dutenentzat eraikitzeari: Zeinek pagatuko ditu bada etxebizitzak?
Estatu espainiarra ez da salbuespena. Merkatuaren utzikeria matxinadako bolbora da gain-populaturiko hirietan. Honenbestez, indar publikoak erregulaziora joko du: 1911.urtean etxe-merkeen eraikuntza masiborako araubidea eta neurriak ezarriko ditu Estatuak lehen aldiz.
Euskal Herrian etxe-merke gehienak Bizkaian eraikiko dira. 1921-1936 urteen artean 64 etxe-merke urbanizazio eraikiko dira egungo EAE-n formula kooperatiboa erabiliaz. Horietako 56 Bizkaian sortuko dira. Gehienak industrializazioaren eta burgesiaren utzikeriak eragindako hiri-metastasi arriskuan dagoen Bilbo inguruan eraikiko dira. Hiru uholde nagusitan altxako dira urbanizazioak (1922-1924, 1924-1927 eta 1927-1936).
Kooperazio sozialistak 1930 urte arte ezingo sustaturiko iniziatiben dimentsio ezkertiarra aldarrikatu, izan ere diktadura garaiak izango dira (Primo de Rivera-ren diktadura 1923-1930). Hau gaindituta 1930.urtean bertan Pablo Iglesias kooperatiba osatuko da Madrilen eta honek eragina izango du Euskal Herrian ere. Hemengo erreplikek Abanto-Zierbena, Arrigorriaga, Basauri, Bilbo eta Portugaleten eraikiko dute besteak beste.
Gipuzkoan industrializazioa txikiagoa eta orekatuagoa izango da. Haatik etxebizitza arazoa oso presente egongo da. Honen aurrean Tolosan bi kooperatiba sortuko dira (Pablo Iglesias eta La Victoria) eta Errenterian beste bat.
Artikulu osoa HEMEN
Search
Recent Posts
Categories
Etiketen hodeia
The post ETXE MERKEAK ETA KOOPERAZIO SOZIALISTA appeared first on BDS KOOP.
Artikulu hau egilearen RSS jariotik automatikoki ekarri da hona. Baliteke jatorrizko artikulua luzeagoa izatea, eta hemen irakur dezakezu.
