MEATZARITZAREN ZAKARKERIA GLOBALA DA
Zalantzarik gabe, Trumpek Zelenskyyri bere lur arraroengatik kontratu bat ezartzea xantaia gisa ulertu da, bere egoeraz aprobetxatzea lapurreta lotsagabe bat egiteko, inperialismo estatubatuarraren beste gertakari bat bezala, disimulurik gabekoa.
Kontratu horren beste aldea da, jakina, erauzteko eskubidea dakarrela, eta, beraz, bere menpe dagoenez, ustiatzeko eskubidea, inolako oztoporik gabe. Ez ingurumen-araudirik, ez ingurumen-inpakturik, ez inpaktu sozialik, ez ezer. Horrek, Ukrainan mineral horien ustezko ugaritasunarekin batera, suntsipen handia dakar, zulo asko, krater itzel asko, ekortutako ekosistemen hektareak eta hektareak, paisaia hondatuenak. Kasualitatea... paisaia hondatuak, gerrak hondatutako hektareei eta hektareei gehituko zaizkienak. Baina badakigu ez dela kasualitatea. Horrek esan nahi du gaur egungo meatzaritzak, aire zabaleko meatzaritzak, berekin dakarrena: milioika tona errele, tratatutako mineral, milioika litro ur kutsatu eta abar. (Abya Yalan aire zabaleko meatzaritzari buruzko gehiago hemen)
Baina esan bezala, ez da Ukraina bakarrik. Eszenatoki hori izugarria egiten zaigu meatzaritza eta suntsiketa ugaritzen ari den Planeta batentzat. Gainera, aire zabaleko meatzaritzak Planeta irensten jarraitzen du. Ekosistemak, ura eta komunitateak irensten jarraitzen du mundu osoan zehar. Geldiezina da oraindik. Kaltetutako komunitateak matxinatu egiten dira eta aurre egiten saiatzen dira.
Aire zabaleko meatzaritza estraktibismoaren eta bere zakarkeriaren (brutalism) efektuen forma basati eta bistakoena da, Achille Mbembe kamerundar pentsalariak definitu eta Amador Fernández Savaterrek errepikatzen duen bezala: «Mundua aire zabaleko meategi erraldoi bihurtu da. Botere garaikideen funtzioa, dio Mbembek, "erauzketa posible egitea" da.
Iritsi zaizkigun kasurik garrantzitsuenak aipatuko ditugu: Panama, El Salvador, Honduras, Argentina, Dominikar Errepublika... Hala ere, horietan gure ezagutzarik handiena lotura historiko eta linguistikoengatik hauteman dezakegu. Izan ere, esan bezala, Mbembek dioen bezala, planeta-gaitz bat da, eta beste leku askok ere beren infernua pairatzen dute (Afrika, Asia, Ozeania).
Ezaguna da Kongoko Errepublikaren kasua eta koltanaren meatzaritzak eragindako hondamendiak. Duela gutxi, ODGko gure lankideek txosten sakon bat argitaratu zuten lur arraroen meatze-erasoari buruz eta Madagaskarren gertatutako hondamendiari buruz. (Bide batez, zorionak ODGri bere 25. urteurrenagatik. Urte asko daramazue hainbeste estroperia ikertzen eta salatzen).
Europa ez da ekuaziotik baztertzen. Europan ere, Europako Batzordeak izaera estrategikoa eman berri die Europako hainbat lurraldetan egiten diren erauzketa-proiektuei. Horrek esan nahi du hemen ere, Sustrai Erakuntzak, EH Bizirik-ek eta tokian tokiko plataformek salatzen duten bezala, mehatxua agerian geratzen dela, eta, zehazki, euskal lurraldean bertan, aspalditik aurrera atera nahi izan duten bi proiektu baitaude, hala nola Muga de potasas (Zangoza aldea, Zaragoza probintziari ere eraginez) eta Baztan eta Esteribar arteko magnesiten MAGNA. (JARRAITU)
