Con fame de teoría, Ekhi Lambert (Irulegi, 1990) realiza e realiza diversos estudos. No verán traballa como pastor nos últimos anos, e durante todo o ano é músico. Acompañado polos músicos Yoan Aroztegi e Miguel Etxeberri, presentou o seu primeiro disco en solitario Hautsi, e é responsable musical dun espectáculo de danza que están a preparar Arrola, Garaztarrak e Elizondo —escribe adaptacións e dirixe a orquestra—.

Estudou Filosofía e logo foi pastor.

A conexión é facer algo máis saíndo da universidade. Fixen un ano de filosofía e dubidei no traballo de verán, andei como interim e non a gusto pola forza, nin tiña o obxectivo de carreira docente para os estudos de filosofía. Así que pensei no pastor, fun a unha escola, no Salon-de-Provence, e empecei nos Alpes tres anos de pastor, no verán. Logo continuei os meus estudos de Filosofía a distancia, ata que tiven licenza.

Amar e seguir ao pastor?

Si, pero non sei demasiado por que. Ámolle, pero é bastante raro, doume conta de que teño oito ou nove anos. Non fago ningunha forza especial, salvo traballar. Me batallo moito en música, pero fago as tempadas no pastoreo, fago o meu traballo, e aí… Así paso os veráns, bastante contentos.

Como non sabes por que che gusta o pastoreo, seica estás ligado a un espazo concreto?

Non. Comecei tres anos nos Alpes, viaxei na comarca de Provenza durante o inverno e volvín aquí. Vivín en Berlín durante un ano e ao entrar, aos 25, tiña ganas de estar aquí. Volvín coller a música —xa que a deixou— e, por tanto, quixen facer aquí o pastoreo. Arránxomas cos maiores para ter fins de semana, algúns días libres, concertos e repeticións. O monte dos Alpes era magnífico, pero o suficientemente difícil para ter relacións sociais e proxectos, sabendo que a tempada rápida da música é o verán. Estando aquí, teño relación coa música e coa vida de abaixo.

A música é outro oficio?

Si, ás veces diría que é un oficio, porque ás veces paguei. Para a maioría dos traballos que fago, non estou pago. En canto ao traballo é o mesmo, fago o traballo que me gusta, e véxoo, porque ao final de mes ou de ano saio ben, si é así, bástame. Pero é verdade que o pastor me trae máis diñeiro, polo momento, que a música. Non me quita que para min a música sexa un oficio.

Con Doktor Mephistori propondes algo que non existía no panorama musical de aquí. É ese o teu camiño?

Seguramente non é o meu camiño. E a música de blues rock que tocamos nós foi proposta por Niko Etxarte –doutra maneira– no rock vasco. É verdade que facemos versións en inglés, máis nalgúns soul, hai cobres… Niko Etxart é máis rock, pero creo que aquí temos o costume de escoitar esa música. Recordo que en 10 anos vin un concerto de Niko Etxart nas festas de Irulegi; era a primeira vez que vía un concerto de rock, e dixen: “Iso quero facer”.

Son necesarios os estudos para compor música?

Non é necesario, non o creo, pero o fixen eu. Estiven no conservatorio de Baiona e tiven cursos de escritura. Estaba na música tradicional con Philippe Ezkurra e aproveitei para acoller moitos cursos teóricos, máis próximos ao clásico, e iso úsoo moito, por exemplo [Doktor] Mephiston.

Foi unha elección clara aprender música tradicional?

Non, pero atopei a alguén: Philippe Ezkurra. Un amigo faloume da serie de música tradicional de Baiona, da que non saio musicalmente á forza. Aprendín con Philippe a compor o que traio e a levar as cousas até a cabeza. A tradición é por fin coller o teu instrumento —ou a túa voz— e tocar a música tal e como es. Desde o principio sentín iso con Philippe. En cambio, para entrar na escola, os membros do xurado tiñan uns criterios que non son os nosos á forza: eu, por exemplo, teño en conta que Mikel Laboa ou Xabier Lete toman as influencias deses songs protest folk americanos, e intégroos na tradición. Cando vai ao tribunal un occitano, quere ver as frautas e os acordeóns. Aí hai un punto de vista bastante pecho, que eu chamo folk —o intestino nunha estética de música tradicional— e outro máis popular, como o rock —influíndo a dereita e esquerda—. Ninguén decidiu nun momento en Euskal Herria que os criterios estéticos son para a tradición e impoñen aos demais; as cousas que se roubaban eran de dereita a esquerda. Con Philippe traballamos a experimentación e como asimilar as cousas; como facer que che pases o que tes nas tripas, coas súas cousas boas e malas.

Dis que queres simplificar as cousas. Axudouche a facelo en solitario?

Si, porque, que é un traballo individual? Non traballamos sós, axúdame moita xente, pero decidín facelo no meu nome para a responsabilidade. Toda a responsabilidade neste proxecto recae sobre min. Se algo non vai ben, correspóndeme a min arranxar as cousas. Cando estás a falar no teu nome cos demais, hai que ser simple porque hai que ter claro. Ás veces hai que saber que estás perdido. Iso deixa sitio aos demais, non os afogas.

Que ambiente ten o disco?

Desde o punto de vista das influencias, estiven xogando moito nos videoxogos, estando no colexio, e sei que na música hai moitas cousas que saen de aí, aínda que non sexa un son electrónico. De aí teño moitas influencias musicais, aínda que tamén hai influencias da música tradicional, do pop, da música blues…

Polas palabras?

Basicamente son cancións de amor que escribín e díxenlle á miña amiga. Así se marcharon as cousas. Quizá é bastante raro compartir a canción para alguén, pero si tento escribir unha canción para todos, non ten sentido para min. En cambio, cando falo particularmente a alguén, digo cousas. Polo momento non teño máis remedio que escribir.

Aprendiches filosofía, música e agora psicanálise. Tes fame constante cos estudos?

Si. É tamén unha maneira de emborracharse, con toda seguridade. Nos libros advirto unha gran cantidade de estupideces, e non dá bos resultados. Pero cada un necesita as súas drogas, e o meu é iso: teorías, ser estudante… Con todo, poden pasar cousas interesantes.