Imanol Uriberen Buelta


1983ko urriaren 30ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Imanol Uriberi elkarrizketa

Imanol Uriberen Buelta
70. urteak, hamahiru urte beranduago eta berdin jarraitzen du guztiak. Lagun asko mugi erazi zituen Burgosko Prozesuak. Orain berriz, antza denez, oraingo gobernu "demokratikoekin", edozein ideologiatako partiduren izatea uzten dutenak, horiexek berak dira erahilketa legaletaz, torturataz, eta hiritar bakoitzaren burmuinetan praktikatzen duten gaztajanetaz akordatu, enteratu ere egin nahi ez dutenak. Gutxi batzu salbu eskerrak!(ez beti), agintari eta afiliatu edozeinek esango du pittokeria bera: «Hitzegitea dago». Begibistakoa da atzeraka goazela, aldaketa okerrera joan dela, bestela nork esplika dezake herri asko gosez hiltzen ari den bitartean eta agintariek herri hori menderatzen duten bitartean, herri horrek Jainkoarenak berarenak bailitzan entzun ditzadala agintari horien hitzak?. Nazionalitate berberako bere kolegari Pakearen Nobel Saria eman diote. Amaitu beharrean jarri nau Imanol Uribek; orain daukan aurpegiarekin badirudi «burutik jota hago» esaten ari dela. Nahiz eta aurreko guztiak Imanolen obrarekin zerikusi handikoa dela pentsatzen jarraitu bere filmografiaz hitzegiten hasiko gara.
«El Proceso de Burgos» egin zuen 1979.urtean. Dokumentala–Estatuan egin diren onenetakoa–ausarta, ideia berrickin, eta gainera gauza fresko bat bezala ailegatzen zen ikuslearengana.
Askatasun osoa utzi zien Imanol Uribek Burgosko prozesatuei eta horrexegatik konturatu zen jendea Imanol ez zela ari Euskadiko historia hurbilarekin jolasean. «El Proceso de Burgos» argazki fijo batzurekin bukatzen zen, hamar urte pasa eta ezer ez zela aldatu adierazten zutenak–horregatik haserretu zen sektore politiko bat–. «Segoviako Ihesa» izan zen Imanol Uriberen bigarren filmea. Euskadiko tendentzia konkretu batena zen filme honek ez zidan berriz ere Imanol Uribe aurkitzen utzi. Niretzat Euskadiko Ezkerraren filmea izan zen. Haiek mintzo ziren eta zioten (Angel Amigok nahiz Imanolek) abenturazko zinta bat omen zela. gartzela batetatik ihes egiteaz, baina ihes hori ez zen existitzen ez duen gartzela batetatik egindakoa, ezta presoak gezurrezkoak ere. Ez zuten aukeratu existitzen ez duen herri bat. Izan ere, filmearen produktorea, Angel Amigo, ihes horretan parte hartutakoa genuen. Nahiz eta eszena hori gerora kendu egin zuten, filmearen bukaeran elkarrizketarako bideak bazeudela esaten zizuten. Oraingoan, Imanol Uribe bere hirugarren luzemetrajea bukatzekotan dago. Gidoia berea da eta "La muerte de Mikel" du izena. Bitan irakurri dut gidoia eta irrikaz nago ea noiz bukatuko ote duen filmea, eta hori arrazoin sinple batengatik, oso ona iruditu zaidalako eta batik bat Imanol Uribe bere senera bueltatu dela irudimena daukadalako. Bueltatu da, baina bera bakarrik. gizabanakoa den modura. Gidoia Euskadiri buruz ari da, beharbada esan liteke Imanol Uriberen erreflexio bat dela, bere aberriarekin egiten duen elkarrizketa bat. Matriarkatuaren gaia ikutzen du, ezertan busti nahi ez duen letratuetaz. beren burua ezkerrekotzat eukiz libertateari mugak ipintzen dizkiotenetaz eta, guztien gainetik, pertsonaz gizabanakoa den aldetik.
ARGIA.–Argitu iezadazu zergatik egin zenuen «El proceso de Burgos». Hura egitera eraman zintuzten arrazoiak.
IMANOL URIBE.–Nire asmoa Eskal Herrian ematen ari zen borrokari buruzko dokumental serio bat egitea zen eta bide batez borroka horren ondorioz hil diren guztiei omenaldi bat egitea.
A.–Filmearen azken sekuentzia sonatua izan zen.
I.U.–Egia da, asko harritu nintzen zenbait jendek «El Proceso de Burgos»en bukaera osatzen duten argazki fijoei hainbesteko inportantzia eman zienean. Pertsona horiei ez zitzaien egokia iruditu eramandako borrokaren adierazgarririk ez zirela pentsatzen bait zuten.
A. - «Segovisko Ihesean» luxozko gartzela bat ikusten zela uste dut, filmea ikusi nuenean asko hunkitu ninduen, baina kontrako zentzuaz. Irudimena neukan ikusten ari nintzen edifizioa bi izarretako ostatua zela. Gainera, «Segoviako Ihesa» estreinatu zenean ikaragarrizko errepresioa zegoen Puerto de Santa Maria eta Herrera de la Mancha gartzeletan (gaur egun bezalaxe). Orduan iruditzen zitzaidan Euskadi osatzen duten pertsonekin jolasean ari zinela.
I.U.–Segoviako gartzelatik ihes egin zuten garaian errepresioa ez zen hain handia. Frankismoaren azkeneko etapa zen. Gainera, nik ezin dut filme bat planteiatu, bizitza laburrekoa nahiz luzekoa izan, estreinaldiko mementuaz bakarrik.
A.–Zure azken projektuaz hitzegin iezadazu, orain «La Muerte de Mikel» amaitu duzun mementuan.
I.U.– Euskal Herriko gaiak erreflexatzea atsegin zait. Norberaren libertateari egindako kantu bat da. Lortu beharra dago jendea gizartetik eta alderdi politikoetatik kanpo mogi dadin. Intolerantziaren aurrean gizabanakoa goratu nahi izan dut.
A.– Nortzu dira « La Muerte de Mikel»en pertsonaia nagusiak?
A.–Amarena pertsonaia giltzarria da, eboluzionatzen uzten ez duen pertsonaia guztiz negatiboa da. Gizakiaren alde negatiboa erakusten duen sinbolo bat da. Bestaldetik, guztia omen dakien ilustratua daukagun, hain zuzen ezertan ere busti nahi ez duen pertsonaia. Mikel pertsonaia positiboa da, etorkizunera zabalik dagoen pertsonaia, lotura familiarrak eta politikoak hortxe ere dauden arren. Mikel gizon ipurbero bat da.
A.–Zergatik gure herrian egin den zinema guztiak Euskadiren problematikaz aritu ohi da?
I.U.–Jaioberria den zinemagintza batetan normala da. Ispilu batetan bezalaxe zure ingurunearen imajina erreflexaturik ikusten duzu. Era horretan zeure buruari ere begiratzera iristen zara.
Koldo SAN JULIAN
34-35


GaiezKulturainemaFilmeakLuzemetraia
GaiezKulturainemauzendariakURIBE1
PertsonaiazURIBE1
EgileezSAN JULIAN1Kultura

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude